Endositoz; Hücrenin, zarından geçemeyen protein ve polisakkarit gibi büyük molekülleri cep oluşturarak içeri alması olayıdır. Bu cep derinleşip zardan kopar ve zar yüzeyi küçülür. Olayda enerji harcanır. Fakat bu olay, büyük molekül taşındığı için aktif taşıma değildir. Ancak ATP kullanılır. Hayvan hücrelerinde gerçekleşir, hücre duvarı olan canlılarda gerçekleşmez. Endositoz olayı, içeri alınan madde katı ise fagositoz, sıvı ise pinositoz olarak adlandırılır.
Ekzositoz ise hücre zarından geçemeyecek kadar büyük moleküllerin hücre dışına atılmasına denir. Salgı hücrelerinin çoğu, kofuldaki ürünlerini ekzositozla dışarı verir. Bu salgılar atık maddeler olabildiği gibi hücrelerin ürettiği maddeler de olabilir. Örneğin pankreasın insülin üretmesi ve bunu kana vermesi, bitki hücrelerinin selüloz çeper oluştururken karbonhidratları hücre dışına vermesi ekzositoz ile olur. Ekzositoz ile hücrenin yüzey alanı büyür.
Bu bilgiler ışığında ekzositoz ve endositoz olaylarının benzer ve farklı özelliklerini sıralayalım;
Benzer özellikleri:
- Her iki taşımada da büyük moleküller taşınır.
- ATP harcanır.
- Taşıma hücre zarından kopan kesecikler içerisinde gerçekleştirilir.
Farklı özellikleri:
- Endositoz molekülün içeri alınması, ekzositoz dışarı atılmasıdır.
- Endositozda hücre zarı kısalır, ekzositozda uzar.