Eksiltili cümle: Yüklemi söylenmemiş olmayan cümlelerdir. Bu tür cümlelerde yüklem paragrafın akışından ya da vurgudan anlaşılır.
Eksiltili cümleler bazen cümleleri pratik gerekçelerle kısaltmak amacıyla, bazen de edebi amaçlarla kullanılırlar.
Nereye gidiyorsun?
– Okula… Eksiltili cümle, “gidiyorum” yüklemi düşmüş.
Önümüzde göz alabildiğine bir kumsal… à- Eksiltili cümle, “uzanıyordu” yüklemi düşmüş.
Not: Eksiltili cümlelerin sonunda üç nokta kullanılır. Ancak sonunda üç nokta olan bütün cümleler eksiltili cümle değildir.
Haydi, uğurlar olsun… - Kurallı Cümle
Tencere yuvarlanmış… - Eksiltili Cümle
Eksiltili cümle konusu pek çok insan için öğrenilmesi son derece önemli olan konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkçede çoğu zaman her cümlede yargı yahut durumu ifade bir yüklem kullanımı söz konusu olmaktadır. Fakat kimi cümlelerde yüklem bulunmamaktadır. Cümlede kastedilmiş olan yargı ve durum ise tamamıyla okuyucu bireyin yorumuna bırakılmaktadır. Böyle bir durumda olan başka bir deyişle yüklemi söylenmemiş nitelikte olan cümlelere “Eksiltili Cümle” denir.
Eksiltili cümle örnekleri nelerdir
İsim cümlesi içerisinde yüklem olarak kullanılmış durumda olan sözcüğün “Ek fiil” almaması halinde bu cümle de eksiltili cümle olarak kabul görmektedir. Bu türdeki cümlelerin günlük konuşma dilinde oldukça sıklıkla kullanılmakta olduğunu hatırda tutmak son derece önemlidir.
Eksiltili cümle nedir konusunun daha iyi bir şekilde anlaşılabilir olması için örneklerin büyük bir yararı olacaktır. Bu sebeple eksiltili cümle örnekleri şu şekilde verilebilir:
O beklediğimden çok daha güzel. (di)
Karşılıklı şeklide olan konuşmaların varlık göstermekte olduğu cümleler çoğunlukla -cevap cümlesi- eksiltili olur.
- Beşinci ders.
- Sınav yarın kaçta?
Deyimler ve atasözleri karşımızı çoğu zaman “eksiltili cümle” olarak çıkar.
- Kiminin parası, kiminin duası…
- Azdan az, çoktan çok…
- Zifiri bir karanlık…
Bu türde oluşturulmuş olan cümlelerde anlam tam olarak tamamlanmadığı için söz öbeğinin sonuna üç nokta konur.