Eksen eğikliği Gökbiliminde bir gökcisminin dönme ekseni ile yörünge ekseni arasındaki açıdır.
177 derecelik bir eksen eğikliğine sahip olan Venüs bu özelliğiyle diğer gezegenlerden ayrılmaktadır. Bu, Venüs'ün kuzey kutbunun yörüngeye göre güneyde olduğu anlamına gelmektedir.
Uzayda yön kavramı yoktur. Fakat insanoğlu bu eğikliği şuna göre hesaplamaktadır. Dünya güneşin etrafında dönmektedir. Oluşan yörünge yatay kabul edilir. Dünya'nın ekvatoru ile bu yörünge tam olarak çakışmamaktadır (Bu çizgiler hayalidir). Ekvator ile yörüngenin birbirleri ile kesişme açısı23° 27 dakikadır.
Eğiklik sıfır olduğunda dönme ekseni yörünge düzlemine diktir. Bir yörünge boyunca, eğiklik genellikle önemli ölçüde değişmez ve eksenin yönü, arka plan yıldızlarına göre aynı kalır. Bir kutbun yörüngesinin bir tarafını Güneş'e doğru daha fazla yöneltmesi Dünya’daki mevsimlerin oluşma nedenidir. Dünya'nın eksen eğikliği, 41.000 yıllık bir döngüde 22.1° ila 24.5° derece arasında değişir. Şu an 23 ° 26′ 13.5′′ (veya 23.4371°) ve azalıyor.
Eksen eğikliğinin sonuçları:
- Mevsimlerin oluşmasına neden olur.
- Bir noktaya düşen güneş ışınları yıl içerisinde değişir.
- Bir noktaya dikilen çubuğun gölge boyu yıl içinde değişir.
- Dönenceler ve Kutup Daireleri oluşur.
- Kuzey ve Güney yarım kürelerde aynı anda farklı mevsimler yaşanır.
- Aydınlanma dairesi sürekli yer değiştirir.
- Gece ve gündüz süreleri uzayıp kısalır.
- Mevsimlik sıcaklık ve basınç farkları oluşur.
- Matematik iklim kuşakları meydana gelir.
- Güneşin doğuş-batış saati ve yeri değişir.