Eklerin yanlış kullanımı – ek eksikliği: Cümlede eklerin eksik, yanlış veya fazla kullanılması anlamı bozduğu için anlatım bozukluğu oluşur.
- Eser, başarıya götüren yollar bir bir anlatılır.(Eserde) (-de hal eki eksik)
- Her zaman çocuklar oyuncaklarını iyi seçmeliyiz. (Çocukların oyuncakları) (-ın tamlayan eki eksik)
- Size geldiğimizin çok yararı oldu. (gelmemizin) (ek yanlış kullanılmış)
- Misafirlere kendisini tanıttı. (kendini) (fazla ek kullanılmış)
a) Ek Eksikliği
“Düşüncede ısrarlı ama inatçı değildi.”
Doğrusu: “Düşüncesinde ısrarlıydı: ama inatçı değildi.”
“Dört sene bu şehirde çalışmaktayım.”
Doğrusu: “Dört senedir bu şehirde çalışmaktayım.
b) Cümle İçindeki Bağlantılı Kelimelerin Yanlış Ek Alması
“Öğretmenin amacı, öğrencideki ‘Başarabilirim!” ümidini yeşertmelidir.”
Doğrusu: “öğretmenin amacı, öğrencideki ‘Başarabilirim!’ ümidini yeşertmektir.
“Hastanın geldiği ve gidişi fark edilmedi.
Doğrusu: “Hastanın gelişi ve gidişi fark edilmedi.
“Onu en çok sevindiren, senin başarılı olduğundur.”
Doğrusu: “Onu en çok sevindiren, senin başarılı olmandır.”
c) Gereksiz Ek Kullanımı veya Aynı Anlama Gelen Ek ve Kelimenin Bir Cümlede Kullanılması
“Sana iyi davranmasının sebebi senden alacağı paradandır.”
Doğrusu: “Sana iyi davranmasının sebebi senden alacağı paradır.”
ç) Eklerin Kendi Anlamları Dışında Başka Ekin Anlamını Karşılayacak Şekilde Kullanılması
“Okulun müdürü konuşmasını çok severdi.”
Doğrusu: “Okulun müdürü konuşmayı çok severdi.”
“Anne, evladının problemlerine ilgilenmelidir.”
Doğrusu: “Anne, evladının problemleriyle ilgilenmelidir.”