Dünya Tuvalet Günü
Tuvaletler, hâlâ, dünya üzerinde yaşayan milyonlarca insan için lüks sayılıyor. Birleşmiş Milletler’in açıklamalarına göre 2 milyarı aşkın insan, tuvalet ihtiyacını yeterli şartlarda gideremiyor. Bu durumdan ise en çok taşrada ve şehirlerin gecekondu bölgelerinde yaşayanlar etkileniyor. Çoğu, tuvalet ihtiyacını gerekli kanalizasyon tesisatının olmadığı açık alanlarda gidermek zorunda kalıyor.
Günümüzde dünyadaki birçok bölge için bir refah göstergesi olan tuvaletlerin tarihi ise oldukça eskiye dayanıyor. Bugün Pakistan'ın bulunduğu bölgede, İ.Ö. 3000 yıllarında, bünyesinde su sarnıçları bulunan klozet mekanizmalarının kullanıldığı biliniyor. Mezopotamya'da ise İ.Ö. 2300 yıllarında akarsuların üzerine kurulu tuvalet sistemleri vardı. İ.Ö. 300'lerde, altında atıkların biriktirilip daha sonra atıldığı kapların bulunduğu taş klozetler, hem Eski Yunan hem Eski Mısır medeniyetlerinde kullanılıyordu. Çin'de İ.S. 5. yüzyıldan bu yana tuvalet kâğıdı üretiliyor. 1871 yılında Berlin'deki evlerin %9'unun tuvaletinde sifon sistemi vardı.
Günümüzde birçok insanın gerekli tuvalet tesisatına ulaşımının kısıtlı olmasının dışında, var olan çoğu tuvalet ve kanalizasyon sistemi ihtiyacı karşılamıyor. Dünyadaki birçok bölgede, fosseptik ve kanalizasyon atıkları arıtılmadan temiz sulara karışıyor. Tahminlere göre, gelişmekte olan ülkelerde görülen hastalıkların %80’i içme sularının kirlenmesiyle alakalı. Hijyen eksikliği ve kirlenmiş içme suları kaynaklı hastalıklar günde yaklaşık -çoğu 5 yaşın altında olan- 5 bin çocuğun hayatını alıyor. Bu gibi durumlarda, normal ishal bile ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.
BM 19 Kasım’ı Dünya Tuvalet Günü olarak ilan etti
Birleşmiş Milletler, sanitasyonun (sağlıklama) küresel kalkınma hamlesinin bir parçası olduğunu vurgulamak amacıyla, 19 Kasım’ı Dünya Tuvalet Günü olarak ilan etti.BM Genel Kurulunda alınan karar kapsamında su yönetiminin geliştirilmesinden açık alanların tuvalet olarak kullanılmasının önlenmesine ve hijyen koşullarının iyileştirilmesine kadar bir dizi önlemin hayata geçirilmesi öngörülüyor.BM Genel Sekreter Yardımcısı Jan Eliasson, Dünya Tuvalet Günü sayesinde tüm insanların sağlıklama hizmetlerinden yararlanması ve hijyenik koşullarda yaşaması gerektiği konusunda farkındalığın arttırılacağını belirtti.Açık alanların tuvalet olarak kullanıldığı ülkeler, çocuk ölümlerinin de en fazla görüldüğü ülkeler arasında bulunuyor. Tuvalet imkanının temel insan saygınlığı için taşıdığı önemi de vurgulayan Eliasson, dünya genelinde her gün 2000’e yakın çocuğun ishala neden olan hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini, hijyen koşullarının yetersizliğinin yılda 260 milyar ABD Doları ekonomik kayba yol açtığını, tuvalet imkanı olmayan kadınların tecavüz ve istismar riskiyle karşı karşıya olduklarını belirtti.Eliasson, dünya genelinde bir çok kız çocuğunun, temel sanitasyon hizmetlerinin bulunmaması nedeniyle eğitimine devam edemediğini, bunun kabul edilemez bir durum olduğunu söyledi.BM rakamlarına göre, 7 milyarlık dünya nüfusunun 6 milyarı cep telefonuna sahipken ancak 4,5 milyar kişinin uygun koşulları taşıyan tuvalet imkanı bulunuyor. 2,5 milyar kişi yeterli kanalizasyon imkanlarından mahrum. 1,1 milyar kişi ise tuvalet ihtiyacını açık alanda gideriyor.Daha önce uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları Dünya Tuvalet Gününü kutluyorlardı. Dün alınan BM Genel Kurulu kararı ile 19 Kasım BM günleri arasına resmen katılmış oldu.