Dostluğun Türleri Metni Cevapları
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 85 Cevabı
HAZIRLIK
1. Dostlarınızla nasıl vakit geçiriyorsunuz?
Cevap: Onlarla sinemaya gidiyoruz, bazen bilgisayarlarda ya da playstationdan oyunlar oynuyoruz bazen de dışarda top oynuyoruz. Genellikle güzel vakitler geçiriyoruz.
2. Dostlarınızla vakit geçirirken kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
Cevap: Çok mutlu ve huzurlu oluyorum. Çünkü onlar beni çok iyi anlıyorlar. Ben onları onlar da beni seviyorlar.
1. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 87 Cevabı
Aşağıda metinden alınan bazı kelimeler, harflerinin yerleri karıştırılarak verilmiştir. Karışık verilen harflerden anlamlı kelimeler oluşturarak yazınız. Ardından kelimelerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahminlerinizi kelimelerin sözlük anlamlarıyla karşılaştırınız. Anlamını öğrendiğiniz kelimeleri sözlü olarak cümle içerisinde kullandıktan sonra sözlük defterine yazınız.
1. Saydam olmayan bir cisim tarafından ışığın engellenmesiyle ışıklı yerde oluşan karanlık. GÖLGE
2. Deniz veya göl suları ile çevrilmiş küçük 2 kara parçası. ADA
3. Birleşikgillerden, sarı renkli çiçeği çok iri olan, yurdumuzda çok yetiştirilen bir bitki, günçiçeği, günebakan. AYÇİÇEĞİ
4. Öğle ile akşam arasındaki zaman dilimi. İKİNDİ
5. Bir şey haber vermek, sormak, istemek veya duyguları bildirmek için birine çoğunlukla posta yoluyla gönderilen, zarfa konulmuş yazılı kâğıt, name. MEKTUP
2. ETKİNLİK
a. Deyimlerle ilgili aşağıdaki bilgileri okuyunuz.
Birden fazla kelimeden oluşan, bir kavramı karşılamak amacıyla kullanılan ve bir durumu en kısa yoldan anlatan, çoğu mecaz anlamlı kalıplaşmış söz gruplarına “deyim” dendiğini hatırlayınız. Deyimler şu özellikleri taşır:
1.Birden fazla kelimeden oluşur.
2. Çoğunlukla bir anlam kaymasına (mecaz) uğrar.
3. Cümle içinde anlatıma çekicilik kazandırırlar.
4. Deyim kalıbı aynen kullanılır.
5. Deyimde kelimelerin yerini değiştiremeyiz.
Gözü kulağı olmak (Doğru)
Kulağı gözü olmak (Yanlış)
6. Deyimi oluşturan kelimelerin yerine eş anlamlısını kullanamayız.
Surat asmak (Doğru)
Yüz asmak (Yanlış)
b. Metinde yer alan aşağıdaki deyimleri bulunuz. Bu deyimlerin cümlelerde hangi anlamda kullanıldığını yazınız.
Ayak uydurmak: Ayak uydurmak, adapte olmaya çalışmak ve uyum göstermek demektir. Genellikle yaşanan değişiklikler ve alışık olmadığımız şeylere eşlik ederken bu deyimi kullanırız
Çok görmek: Esirgemek, bir kimseyi o şeye değer bulmamak
3. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 88 Cevabı
Metnin konusuna en uygun olan görseli işaretleyiniz.
Cevap: 4. RESİM. Çünkü o resimde iki dost kız vardır. Metnin konusu da dostluklardır.
4. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
Yazarın anlattığı dostluklar içinde size en ilginç gelen hangisidir? Neden?
Cevap: Vakitsiz dostluklar vardır; bir peçete, bir kâğıt mendil vakitsizce dostu olur gözlerimizin. Ya da ayrılırken verilen bir dal karanfil, ellerimize o an gelen dostluktur. Çünkü çok hüzünlü duygu dostluklar olarak geldi bana.
Uzak dostluklar nasıl yaşanmaktadır?
Cevap: Metne göre uzak dostluklar vardır; denizlerin ortasındaki bir adayla dağların arasındaki bir göl, birbirlerinin uzak dostlarıdır. Dostluklarını, gündüz kuşlarla, gece yıldızlarla iletirler birbirlerine
Pazar ile pazartesinin dostluğu nasıl bir dostluktur?
Cevap: Pazar ile pazartesinin dostluğu zorunlu dostluklar türüne girer. Pazar ağır bir gündür, pazartesi hızlı bir gün. Ayak uyduramazlar birbirlerine der yazar.
Yazarın serzenişte bulunduğu dostluk türü hangisidir?
Cevap: Bakımsız dostluklar vardır bir de. Zaten var, zaten dostuz deyip yıllarca bir telefonun, birkaç cümlelik mektubun bile çok görüldüğü dostluklardan serzenişte bulunur.
Size göre metinde anlatılanlar dışında başka hangi dostluk türleri vardır?
Cevap: Hiç bitmeyecek çok saf sevgiye sahip dostluklar vardır. Örneğin bir çocuk ile bir köpeğin kedinin dostluğu gibi . Sevgiye dayanır bu dostluklar.
5. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 89 Cevabı
Özet yazarken dikkat etmeniz gereken kuralları hatırlayınız. Ardından metni özetleyerek yazınız.
Cevap: Bu metin, dostluğun farklı türlerini ve özelliklerini açıklayan bir yazıdır. Metin, yüz yüze dostluklar, uzak dostluklar, sessiz dostluklar, zorunlu dostluklar, uzun dostluklar, vakitsiz dostluklar ve bakımsız dostluklar gibi çeşitli dostluk türlerini tanımlar ve her birinin özelliklerini anlatır. Ayrıca, bazı dostlukların zamanla sona erdiğini ve yerlerine farklı şeylerin geldiğini vurgular. Yazar, dostluğun farklı yönlerini ve dinamiklerini anlatarak dostluğun çeşitliliğini vurgular.
6. ETKİNLİK
a. Gerçek ve kurgusal unsurlar hakkında verilen bilgileri okuyunuz.
Gerçek Unsurlar
Günlük hayatta yaşanması, gerçekleşmesi mümkün olaylar, durumlar gerçek unsurları oluşturur. “Kardeşiyle birlikte odasını topladı. ”cümlesinde anlatılan olay gerçek hayatta gerçekleşmesi mümkün bir olaydır. “Teneffüste maç yaptık.”, “Su almak için kantine gittim.” cümlelerinde anlatılan olaylar da günlük hayatta yaşadığımız olaylardandır.
Kurgusal Unsurlar
Yazarın zihninde geçen ve hayal ürünü olan olaylar kurgusal unsurlardır. Bazı metinlerde anlatılan kurgusal unsurlar birebir gerçeği yansıtırken bazılarında hayal gücü ön plandadır. “Bulutlar sessizce birbirleriyle konuşuyorlardı. Öyle olunca güneş yüzünü arada bir onlara gösteriyor, gülümsüyordu. ”cümlelerinde anlatılan olay, günlük olabileceğimiz bir olay değildir. Hayvanların kişileştirilmesi, cansız varlıkların konuşması gibi unsurlar, kurgusal unsurlardır.
b. Yukarıdaki açıklamaları da dikkate alarak metindeki gerçek ve kurgusal unsurları yazınız.
Gerçek unsurlar: Mektup dostluğu, birbirlerine mektup yazmayan iki kişinin dostluğu bu gruba girer.
Kurgusal unsurlar: Dağ ve adanın, güneş ile ayçiçeğinin, pazar ile pazartesinin dostluğu kurgu yani hayal ürünüdür. Gerçek yaşamda görülemez bunlar.
7. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 90 Cevabı
Yazarın dostlukla ilgili söylediklerine katılıyor musunuz? Nedenleriyle birlikte yazınız.
Cevap: Katılıyorum. Çünkü dostluk insanın yaşamında önemli bir şeydir. Olmadığında eksikliğini hemen hissedeceğimiz biridir dost. Varlığıyla güçlü ve mutlu hissettiğimiz hayatı paylaştığımız dostlar olsun isteriz hep.
8. ETKİNLİK
Aşağıda, kesme işaretiyle (‘) ilgili verilen bilgileri okuyunuz, bu noktalama işaretinin her görevi için örnek bir cümle yazınız.
Kesme İşareti
Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
UYARI Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır: Boğaz’dan, Hisar’dan.
UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan.
UYARI Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Ankaralı, Selimler.
UYARI: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Mehmet, Faruk, Halit, Sertap; Sinop, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işaretine rağmen Mehmedi, Faruğu, Sinobu, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir.
UYARI: Özel adlar yerine kullanılan “o” cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.
Örnek cümlem: Okan’ın başı ağrıyor.
Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek cümlem: Ahmet Bey’de bize gelmiş.
Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek cümlem: TDK’nın sözlüğü çıkmış.
Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek cümlem: 6’ncı kata çıktık.
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek cümlem: Mayıs’ın 14’ü benim doğumgünüm.
Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek cümlem: -dan’ın olduğu yerler çıkma durum ekinin olduğu yerlerdir.
9. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 91 Cevabı
Dostluk sizin için neler ifade ediyor? Dostlarınıza nasıl davranıyorsunuz?” sorularından hareketle aşağıdaki karikatürü inceleyiniz. Karikatürde verilen mesaj ile ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Konuşma ve dinleme süreci esnasında aşağıdaki kurallara uygun hareket ediniz.
1. Konuşmalarınızda kelimeleri anlamına uygun kullanınız.
2. Konuşmalarınızda dilimize henüz yerleşmemiş yabancı kelimeler yerine Türkçelerini kullanınız.
3. Konuşmalarınızda beden dilinizi etkili bir şekilde kullanınız.
4. Konuşmalarınızda ama, fakat, lâkin ve ancak gibi uygun geçiş ve bağlantı ifadeleri kullanınız.
5. Konuşmacı arkadaşınızın sözlü olmayan mesajlarını dikkate alarak beden dilini etkili bir şekilde kullanıp kullanmadığını açıklayınız.
Dostluk Ve Fedakarlık Üstüne Bir Konuşma
Bir gün bir keçi bir yerden geçecekken başka bir keçinin de oradan geçmesine tanık olur. İkisi de anlayışlı bir şekilde bir diğerine yol verir. Bu incelik bu nezaket ikisini de etkiler. Bunun karşılığında gözyaşları sel olur. Çok iyi dost olurlar. O günden sonra hep yan yana gezerler. Ta ki bir gün Okan adlı avcı onlardan birini vurmaya gelene kadar. Keçilerden daha beyaz olanı kendisini diğer keçinin önüne atar. O vurulur. Arkadaşı keçi için fedakarlık yapmış hayatını ön plana atmıştır. Güzel haber şu ki oradan geçen Tunay adlı veteriner avcı Okan’ı döver ve yaralı keçiyi iyileştirir. Okan hastaneye keçiler de mutlu mesut ormana giderler.
10. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 92 Cevabı
“Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında izlediğiniz çizgi film veya filmlerdeki olayları hatırlayınız. Olaylardan hareketle çıkardığınız anlamlar hakkında konuşunuz. Ardından aşağıda yer alan hikâyeyi tamamlayınız. Hikâyeyi tamamlarken izlediğiniz filmlerdeki mesajlardan ve günlük hayattaki deneyimlerinizden faydalanınız. Hikâyenize uygun başlık koymayı unutmayınız.
Elif sıcakkanlı, sevgi dolu bir kızdı. Elinden geldiğince herkese yardım eder, kimseleri kırmazdı. Ama en çok Özge’yi severdi. En iyi dostuydu Özge onun. Aynı filmleri seyreder, aynı müzikleri dinlerlerdi. Hatta sevdikleri yemekler bile aynıydı. Bir gün…
Elif İle Özge’nin Üzücü Hikayeleri
Ta ki bir gün o kötü haberi alana kadar. Ne yazık ki Özge yoldan karşıya geçerken Okan adlı şoförün çok çok hızlı kullandığı bir aracın çarpması sonucu bitkisel hayata girdi. Okan adlı şahıs hemen oradan kaçtı. Ne yazık ki Özge uzun zaman kaldırımda öylece yalnız kaldı. Hastaneye götürdüklerinde artık yürüyemez, konuşamaz kimseyi tanıyamaz haldeydi. Elif hayatında büyük bir boşluk hissetti. Artık kimseyle oyunlar oynamıyor kimsenin yanında gülmüyordu. Ve bir gün üzücü haberi aldılar. Özge’yi kaybetmişlerdi. Geriye güzel kaldı.
SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
“Tatlı dil, iyilik yapmak, nazik olmak” konulu özlü sözler araştırınız. Araştırma sonucunda edindiğiniz bilgileri sınıfa getiriniz.
Cevap: Elbette, “Tatlı dil, iyilik yapmak, nazik olmak” temasına uygun özlü sözlerden bazılarını aşağıda bulabilirsiniz:
- “Tatlı dil, insanı içten içe ısıtan bir güneştir.” – Mevlana
- “Tatlı dille işlenen söz, bal gibidir, her yere yayılır.” – Hz. Muhammed (s.a.v.)
- “Tatlı dilli olun, tatlı sonuçlar alırsınız.” – Eflatun
- “Tatlı dilli insan, insanları kendine çeker.” – Hz. Ali (r.a.)
- “Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.” – Türk Atasözü
- “İyilik yapmak, her anlamda zenginleştirir.” – Ralph Waldo Emerson
- “İyilik yap, iyilik bul.” – Hz. Muhammed (s.a.v.)
- “Nazik olmak, güçlü olmaktır.” – Victor Hugo
- “Naziklik, insanlığın en büyük silahıdır.” – Samuel Johnson
- “Nazik olmak, bir insanın en büyük erdemidir.” – Confucius
- “Nazik ol, çünkü herkesin savaşı vardır.” – Plato
- “Nazik olmanın gücü, taşları bile yumuşatır.” – Anne Frank
- “Nazik olmak, insanın içsel güzelliklerini yansıtmasının bir yolu.” – Antoine de Saint-Exupéry
- “Naziklik, yaşamı güzelleştiren bir süs gibidir.” – Balzac
- “Nazik olmak, etrafındaki dünyayı aydınlatan bir mum gibidir.” – William Makepeace Thackeray
Bu özlü sözler, tatlı dilin, iyilik yapmanın ve nazik olmanın insan ilişkilerindeki önemini vurgulayan değerli ifadeleri içeriyor.