Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatı üzerine İslam toplumunun ileri gelenleri seçimle kendilerine önderlik edecek kişiyi belirlediler. Hz. Muhammed’in vekili olarak Müslümanların imamlığını ve İslam dininin koruyuculuğunu yapmakla görevli bu kişiye halife unvanı verildi. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra sırasıyla Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali halife olarak görev yaptı. Bu döneme, dört halife dönemi denir. Aşağıda Dört Halife Dönemi’nde meydana gelen gelişmeler verilmiştir. İnceleyiniz.
Hz. Ebubekir Dönemi (632-634)
- Hz. Muhammed’in (s.a.v.) en yakın arkadaşı ve ilk halifedir.
- Halifelik süresi kısa olmasına rağmen bu dönemde İslamiyet açısından önemli başarılar elde edildi.
- Kur’an-ı Kerim ilk kez bu dönemde kitap hâline getirildi.
- İslamiyet İlk kez Arap Yarımadası dışında yayılmaya başladı.
- Peygamber Efendimiz’in vefatından sonra ortaya çıkan yalancı peygamberlerle mücadele edildi.
Hz. Ömer Dönemi (634-644)
- Adaletli yönetimiyle ön plana çıkan halifedir.
- Suriye, Filistin, Irak ve Mısır; İslam devleti topraklarına bu dönemde katıldı.
- Toprakların genişlemesi üzerine devlet teşkilatlanması konusunda yenilikler yapıldı.
- Ülke, eyalet adı verilen yönetim birimlerine ayrıldı. Eyaletlere vali ve kadılar atandı.
- Divan örgütü kuruldu. Beytül Mal adı verilen devlet hazinesi oluşturuldu.
- Hicri takvim yapıldı. İlk kez İslam devletine ait düzenli bir ordu kuruldu.
Hz. Osman Dönemi (644-656)
- Bu dönemde ilk defa İslam donanması oluşturuldu.
- Donanma sayesinde Kıbrıs adası fethedildi.
- İslam devletinin sınırlarının genişlemesi üzerine toplumun Kur’an-ı Kerim ihtiyacı arttı. Bu ihtiyacı
- karşılamak amacıyla Kur’an-ı Kerim çoğaltılarak çeşitli merkezlere gönderildi.
- Müslümanlar arasında iç karışıklıklar başladı.
Hz. Ali Dönemi (656-661)
- İç karışıklıkların devam ettiği ve bu nedenle fetihlerin durduğu bir dönemdir.
- Hz. Ali’nin halife seçilmesine, Hz. Ayşe ve Muaviye itiraz etti. Hz. Ali ile Hz. Ayşe arasında Cemel (Deve) olayı yaşandı.
- Hz. Ali ve Suriye valisi Muaviye arasında Sıffin Savaşı yapıldı. Bu savaşta yenileneceğini anlayan Muaviye halifelik sorununun Hakemler tarafından çözülmesini istedi. Hz. Ali bu isteği kabul etti. “Hakem Olayı” adı verilen bu gelişmeden sonra Müslümanlar arasında ayrılıklar başladı. Karışıklıkların devam etmesi üzerine Hz. Ali şehit edildi.