Ödev cevabı kısaca,
Doğal (Filogenetik) sınıflandırma, canlıların evrimsel ilişkilerini temel alarak yapılan bir sınıflandırmadır. Bu yöntemde, morfolojik, anatomik, embriyolojik ve moleküler özellikler gibi çeşitli özellikler dikkate alınır. Böylece, canlıların ortak atasal ilişkileri ve evrimsel geçmişi daha doğru bir şekilde anlaşılır.
Canlılarda doku ve organların köken bağıntılarına bakılarak yapılan sınıflandırmadır. Anatomik benzerlik, akrabalık dereceleri, protein yapıları ve fizyolojik benzerlikler gibi birçok özellik dikkate alınarak doğal sınıflandırma yapılır. Örneğin protein benzerliği, DNA nükleotit dizilim benzerliğini gösterir.
Canlıların akrabalık derecelerine göre gruplandığı sınıflandırma yöntemine doğal (filogenetik) sınıflandırma denir. "Filogeni" sözcüğü anlamını, Yunanca "phylan+genesis" yani "soy+köken" kelimelerinin birleşiminden alır.
Doğal sınıflandırma yöntemi, canlıları sınıflandırırken bazı özellikleri göz önüne alır. Bu özellikler şunlardır:
- köken benzerlikleri
- akrabalık dereceleri
- sahip oldukları homolog organlar
- hücre tipi ve sayısı (sitoloji)
- protein benzerliği (DNA'nın nükleotit dizilim benzeşmesi)
- embriyolojik gelişim
- fizyolojik benzerlikler
- beslenme şekli
- genetik bilgiler
● Canlıların tüm iç ve dış özellikleri dikkate alınarak yapılır.
● Homolog organlar esas alınır.
● Nicel gözlemler esastır.
● Ortak dil Latincedir.
● Temel birim türdür.
● İkili (binominal) adlandırma kullanılır.
Doğal (filogenetik) sınıflandırma, canlıları ortak atadan evrimsel ilişkilerine göre gruplara ayırma yöntemidir. Bu yöntem, canlıların DNA dizilerini, protein yapıları, anatomik benzerlikleri ve fosil kayıtlarını gibi çeşitli veri türlerini kullanır.
Doğal Sınıflandırmanın Yapılışı:
- Canlılar, homolog organlar, analog organlar ve vestigial organlar gibi anatomik benzerliklerine göre gruplara ayrılır.
- DNA dizileri ve protein yapıları gibi moleküler veriler de kullanılır.
- Fosil kayıtları, evrimsel geçmişi ve ilişkileri anlamaya yardımcı olur.
- Sınıflandırma, katı ve net sınırlar içermez.
- Evrimsel akrabalık ve ortak atadan kalıtım göz önünde bulundurulur.
Doğal sınıflandırmanın dikkate aldığı özellikler:
- Homolog organlar: Farklı işlevlere sahip olsalar bile, ortak bir atadan evrimleşen organlardır. (Örneğin, insan kolu, balina yüzgeci, yarasa kanadı)
- Analog organlar: Farklı atalardan evrimleşen, ancak benzer işlevlere sahip organlardır. (Örneğin, kelebek ve kuş kanatları)
- Vestigial organlar: İşlevini yitirmiş, körelmiş organlardır. (Örneğin, insanın apandis organı)
- DNA dizileri: Canlıların DNA'sındaki benzerlikler ve farklılıklar, evrimsel ilişkileri hakkında bilgi verir.
- Protein yapıları: Proteinlerin yapıları ve amino asit dizileri de evrimsel ilişkileri yansıtır.
- Fosil kayıtları: Geçmişte yaşamış canlıların fosilleri, evrimsel tarihi ve ilişkileri anlamaya yardımcı olur.
Doğal sınıflandırmanın avantajları:
- Bilimsel ve objektiftir.
- Evrimsel ilişkileri yansıtır.
- Canlılar arasındaki gerçek bağları gösterir.
- Daha doğru ve kullanışlıdır.
Örnek:
- Memeliler: Süt üreten, meme bezlerine sahip ve yavrularını doğurarak dünyaya getiren canlılardır.
- Kuşlar: Tüyleri, gagaları ve kanatları olan ve uçabilen canlılardır.
Sonuç:
Doğal sınıflandırma, modern biyolojide kullanılan ve canlıları daha doğru ve anlamlı bir şekilde gruplandıran bir yöntemdir. Bu yöntem sayesinde canlıların evrimsel geçmişi ve ilişkileri hakkında daha fazla bilgi edinebiliriz.