Dize veya mısra, manzum olarak bilinen yazıların yani şiirlerin her bir satırına verilen isimi ifade eder. Genel olarak belirli bir ölçüye göre oluşturulur. Fakat zorunluluk hali düşünüldüğünde belirli bir ölçüsü olmak zorunda değildir.
Bütün şiirler dizeler halinde oluşturulur. Şiiri şiir yapan en önemli özellik dizeler halinde oluşmasıdır. Bu yönü olmasından dolayı edebi bir tanım yapılmak gerekirse en küçük nazım birimine verilen isimdir de denebilir.
Şiirden örnek vermek gerekirse örneğin, Ahmet Hamdi Tanpınar yazarının Sabah isimli şiiri 6 adet dizeden yani mısradan yani 6 adet satırdan oluşmuş bir şiirdir. Bu şiiri ya da diğer yapıtları belirli kaynaklardan inceleyerek ve okuyarak kaç dizeden oluştuğunu siz de örneklerle öğrenebilirsiniz. Çok sayıda dize konusunun öğrenilebileceği şiir örnekleri mevcuttur.
TDK'ye göre dize anlamı nedir
Dize kelimesi günlük hayatta sıklıkla kullanılan kelimelerden bir tanesidir. Dize kelimesinin TDK sözlüğündeki anlamı şu şekildedir: Şiirin satırlarından her biri, mısra
Dize (mısra) özellikleri nedir
Dize yani mısra, satır teriminin özellikleri hakkında bilgiler şu şekildedir:
- Şiirlerin her bir satırına verilen isimdir.
- Belirli bir ölçüsü olabilir ölçüsü olmak zorunda değildir. Bir ölçüsü olmayan yapıtlar da mevcuttur.
- En küçük nazım birimidir.
- Dizelerden oluşan dörtlük terimiyle sıklıkla karıştırılmaktadır.
- Dörtlük dört satırdan oluşmuş şiirlere denir. Dörtlük şeklindeki şiirlerin her bir dörtlük kısmına kıta denmektedir.
- Dize ise dörtlükten farklı olarak bir satırına verilen isimdir.
- Dizelerdeki ölçü kavramı hece sayısı ile ilgilidir.
- Hece ölçüsü ile yazılmış herhangi bir şiirin bütün dizeleri eşit sayıdaki heceden oluşur.
- Dizede yer alan bu hece sayısı kavramına kalıp denmektedir.
- Hece sayısı eşitliği ilgili dizenin ölçüsünü gösterir. Hece sayısı eşit ise belirli bir kalıpla yazılmış demektir.
- Hece sayısı eşit değilse ölçüsüz olarak yazılmış anlamına gelmektedir.
- Bir dizede hece sayıları sayılarak kaç heceden oluştuğu anlaşılabilir. Bir ölçüsü olup olmadığı da bu sayede ortaya çıkar.
- Bu bilgi dizenin kalıbını anlamaya yarar.
- Hece ses demektir. Kelimeyi oluşturan en küçük birimi ifade eder. Dize hecelerin bir araya gelmesiyle oluşmuş kelimelerden meydana gelir.
Örnek olarak öğretmen kelimesi öğ-ret-men olacak şekilde 3 adet heceden oluşmuştur. Bir kelimenin hece sayısı bu şekilde belirlenir. Dizeyi oluşturan kelimeler olduğuna göre bir dizede yer alan kelimelerin heceleri sayılarak hece sayısı kalıbı ortaya çıkar.