Diş çürükleri (diş çürümesi), büyük ölçüde önlenebilir olmasına rağmen, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde yaygın olarak görülen bir sorundur. Şimdi, diş çürüğü nedir? Diş çürüğü belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenlere bir göz atalım…
DİŞ ÇÜRÜĞÜ NEDİR?
Diş çürüğü daha çok dişin sert dokusu olarak kabul edilen mine, onun altında bulunan dentin ve bazen kök yüzeyini örten sert dokunun yıkılması olarak tanımlanabilir. Daha çok karbonhidrat içerikli olan yiyeceklerin(şeker, nişasta vb.), kola ve kola gibi şekerli gazlı içecekler, kek, çikolata vb. özellikle yapışkan gıdaların diş yüzeyinde uzun bir müddet temas etmesi ile meydana gelmektedir.
Diş çürüklerinde çürümenin dört aşaması vardır. Bunlar;
1. Aşama: Diş yüzeyinde değişik renklerde görülen noktalar çürük olabilir. Dişleri florür içerikli diş macunu ile fırçalama veya diş ipi kullanımı bu noktanın kaviteye dönüşmesine engel olabilir.
2. Aşama: Bu aşamada çürük kavite (oyuk) haline gelmiştir. Dişin sert yüzey tabakasını geçmiştir.
3. Aşama: Kavite dişin daha yumuşak tabakasına ulaşmış olduğu için, daha hızlı bir şekilde büyüyecektir.
4. Aşama: Kavitenin doldurulmaması halinde, dişte daha derinlerde daha büyük problemlerin meydana gelmesine sebep olabilir. Diş doktorunun düzenli olark ziyaret edilmesi önemlidir.
DİŞ ÇÜRÜĞÜ BELİRTİLERİ
Diş çürümesinin farklı aşamaları vardır ve her biri farklı belirtiler ve riskler arz eder. Çürüme ilk ortaya çıktığında, çok az semptom görülür. Boyutları ilerledikçe ve çürük büyüdükçe, şekerin yanı sıra sıcak ve soğuk gıdalara karşı duyarlılığa neden olur. Bazen de diş çürükleri sürekli bir ağrıya sebebiyet verir. Tedavi edilmeden bırakılırsa, çürüme sinirlere ulaştığı için diş enfekte olur. Dişteki enfeksiyon, şiddetli ağrıya, yüz şişmesine ve ateşe neden olabilen bir apseye sebebiyet verebilir. İlerleyen evrelerde hala müdahale edilmemişse, bu durum kanal tedavisini veya dişin çekilmesini gerektirebilir.
DİŞ ÇÜRÜĞÜ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Diş çürüğünün kendiliğinden iyileşmediğini ve çürüyen yapının tamir olmadığını biliriz. Çürük tedavi edilmezse ilerler. Öyleyse, mutlaka çürük dişi doldurmak gerekir. Henüz diş özüne kadar ilerlememiş çürükler şöyle tedavi edilir:
Mine ve dentin çok sert yapılardır. Çürüğü temizlerken bu yapıların kaldırılması gerekir. Çürük, “frez” dediğimiz özel uçlarla temizlenir. Günümüzde çürük, elmas uçlu veya tungsten çeliğinden yapılmış frezlerle temizlenir. Bu frezler yüksek dönülü, hassas motorlara takılır. Dönme esnasında hiç titreşim yoktur. Biraz ağrı olabilir. Çünkü, dentin yüzeyi biraz hassastır ve kişiden kişiye değişen şiddette ağrı duyulur. Bunun çaresi lokal anestezidir. Lokal anestezi ile hiç ağrı duymadan diş dolgusu yapılabilir.
Diş doldurulurken sadece çürük temizlenmez çürük etrafında bazı düzeltmeler de yapılır. Çürük boşluğunun genişletilmesi “kavite hazırlama” belirli kurallara göre biyomekanik ve yapısal (morfolojik) zorunluluktan dolayı yapılmaktadır.
DİŞ ÇÜRÜKLERİNİ ÖNLEMEK İÇİN
Çok fazla şekerli yiyecekler tüketmemeye özen gösterin. Yemek öğünleri aralarındaki atıştırmaları azaltmakta fayda vardır. Bu diş plağının asit üretmesini önlemeye destek olacak ve dişlerin asit saldırılarına maruz kalma sıklığını azaltacaktır.
Özellikle ilaç kullanımı mevcut olduğu zaman, daha fazla su içmeye dikkat edin. Bazı ilaçlar, vücut tarafından salgılanan tükürük oranını azaltabilir. Bu durum da, diş çürüğünün meydana gelmesi açısından daha fazla tehlike arz eder.
Florür içerikli bir diş macunu veya ağız gargarası kullanın. Florür, diş yüzeyinin daha sert ve güçlü olmasına yardımcı olur.
Diş hekiminizi 6 ayda bir ziyaret etmeniz çok önemlidir.
Diş hekiminiz dişlerinizi temizleyerek, kavite bulunup bulunmadığını inceler.
Dişlerinizde çürük olması halinde dolgu uygulaması, florür veya diğer tedavi seçeneklerinden birini tavsiye edebilir.