Cümleler yapılarına göre üçe ayrılır. Kurallı cümle kuralsız/devrik cümle ve kesik cümle şeklinde oluşurlar. Kurallı cümleler, bir dilin yazı dilin de kullanılan kelimelerin doğru şekilde dizilmesiyle oluşur. Devrik cümle, kelimelerin doğru sıralanmamasıyla oluşur. Kesik cümle, yüklemi olmayan cümledir.
Devrik cümle, öğeleri bir dilin yaygın kullanım kurallarına göre sıralanmamış cümle. Türkçede devrik cümle, yüklemi cümle sonunda olmayan cümledir. Devrik cümleler edebî sanat yapmak için, yüklemi vurgulamak için veya pratik amaçlarla kullanılırlar. Hatalı veya bozuk cümleler değillerdir.
- Yüksek sesle müzik dinlemek hoşuna gidiyordu. (Kurallı Cümle)
- Hoşuna gidiyordu yüksek sesle müzik dinlemek. (Devrik Cümle)
Uyarı 1- Yüklemi cümlenin sonunda kullanmamak herhangi bir anlatım bozukluğuna yol açmamaktadır.
Uyarı 2- “Devrik cümlelerde yer alan ögeleri incelerken karışıklığı engellemek amacıyla cümleyi kurallı hale getirmeniz daha faydalı olacaktır.
Uyarı 3- Bu tür cümleler atasözleri ve deyimlerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
Uyarı 4- Cümle içerisinde vurgulanan sözcük yüklemin hemen önünde yer almaktadır. Bu nedenle devrik cümlelerde yüklemle birlikte vurgulanan kelime de değişmektedir.
Devrik cümle örnekleri
- Düşündü yaptığı hataları.
- Çocukları çok severdi eskiden beri.
- Bakarım gidenlerin ardından…
- Ne diyeceksin bu konuyla ilgili?
- Görüyorum seni.
- Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden.
- Martlar konuyor, omuzlarıma.
- Gözlerin İstanbul oluyor birden.
- Çok çalışkanmış bizim kız.
- Alamadım güzel bir telefon.
- Besle kargayı, oysun gözünü.
- Ah, bilsen biz senin ıstırabını ne iyi anlıyoruz!
- Düşün, bir elbiseyle bir vücut arasındaki esrarlı rabıtayı düşün.
- Gelicem ödevim bittiği zaman.
- Koşarak gittim ekmek almaya.
- Yürüyerek geliyorum yanına senin.
- Yaptım ödevimi okula gitmeden.
- Giydim montumu dışarı çıkarken.
- Aldım bütün paramla bu defteri.