Determinizm (belirlenimcilik) ve indeterminizm (belirlenmezcilik) insan eyleminin sebepleri ve işleyişi hakkında yorumlamalarda bulunan iki temel felsefi görüştür. Determinizm ve indeterminizm arasındaki temel fark, birinin insan eyleminin dışsal etkenler tarafından önceden belirlendiğini söylerken; diğerinin dışsal etkenlerin etkisiz olduğunu savunmasıdır. Daha detaylı inceleyecek olursak:
- Determinizm, evrendeki tüm olay ve olgular önceden dışsal güçler tarafından belirlenmiştir ve insan eylemleri de dahil olmak üzere her şey bu yasaya göre ortaya çıkar. Bu görüşe göre insanların özgür iradesi yoktur ve olacak olaylar insan iradesi ile değiştirilemez. Dolayısıyla insan eylemlerinde ahlaki sorumluluk da aranmaz. Descartes ve Spinoza bu görüşün temsilcilerindendir.
- İndeterminizm, determinizmin karşıtı görüştür. Bir insanın eylemlerinin ya da evrendeki olay ve olguların hiçbir dış koşul tarafından önceden belirlenmediğini, her eylemin insanın özgür iradesi ile gerçekleştiğini ve dolayısıyla her an her şeyin değişebileceğini savunan görüştür.