Depresyon, çoğu kimseye stres kaynaklarına verilen kısa, kolayca atlatılabilen bir tepki gibi gelir. Bu yüzden de pek önemli bulmazlar. Halbuki bu tür tepki durumları klinik depresyon kapsamına girmez.
Klinik depresyon; üzüntü, kayıp, öfke, bezmişlik hislerinin günlük hayata uzun süreli etki ettiği bir hâletiruhiye bozukluğu olarak tanımlanır (Google tanımı). Genel toplumun depresyonla ilgili bilgi eksikliği, bu rahatsızlıktan muzdarip olan pek çok insanın yardım arayışına girmesine engel olmuştur. Bu en çok da utanca-dayalı toplumlarda görülür. Ortadoğu toplumları, ailede ‘durumu kurtarmak için’ depresyonun saklandığı ve görmezden gelindiği toplumlar olduğu için, utanca-dayalı toplumlara örnek gösterilebilir.
Bazen tanıdığımız ve sevdiğimiz insanlar depresyonda olabilirler. Klinik depresyonun farkında olmamız gereken pek çok işaret ve semptomu bulunmaktadır.
Semptomlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
-Alışılmadık şekilde üzgün, moralsiz veya boş olma
-Önceden zevk kaynağı olan faaliyetlere ilginin azalması
-Kendini ümitsiz, değersiz veya hem ümitsiz hem değersiz hissetmek
-Fevrilik veya huzursuzluk hissi
-Unutkan ve dağınık hale gelme
-İştahta değişiklik; elde olmaksızın kilo alma/verme
-Uyuyamama veya aşırı uyuma hali
-Yorgunluk, halsizlik hissi
-Süregelen suçluluk hissi
-Düşünme, odaklanma, karar vermede güçlü
-Yetenek ve performans düşüklüğü
-İntihar düşüncesi
-Alkol ve ilaç aşırı kullanımı
-Hayata karamsar bakış
-Sürekli ağrı ve acı şikayeti
Unutmayın ki depresif kişi bu belirtilerin hepsini göstermeyebilir. Çoğu zaman kendisi depresyonda olduğunun farkına bile varmaz. Ayrıca, farkına varsa bile çoğu da yardım almaya utanır; bunu kendi başlarına çözebilmeleri gerektiğini düşünürler. Bu nedenle, profesyonel yardım almak şarttır.
Fakat profesyonel yardımın yanında, aileden biri veya bir yakın arkadaş da depresyondaki kişi için şunları yapabilir:
1. Kişiyle Konuşun
Ona üzgün olduğunu anladığınızı söyleyin. Hiçbir şey yokmuş gibi davranmak çözüm olmadığı gibi durumu daha kötüye de götürebilir.
2. Empatiyle dinleyin
Kendinizi onun yerine koymaya, onu yargılamaksızın ne hissettiğini anlamaya çalışın.
3. Asla şakaya almayın
Kişinin problemini asla gırgıra almayın veya basitçe “hadi neşelen biraz!”, “takma kafana yahu!” demeyin.
4. Yardımınızı ifade edin
Yardım etmeye gönüllü olduğunuzu bildirin. Bazen sırf sizi düşünen birilerinin var olduğunu bilmek, karşılaşılan zorlukları aşmaya yardımcı olabilir. Benzer şekilde, Allah’ın da yardım edenlerin en hayırlısı olarak her zaman onunla olduğunu hatırlatmak gerekir.
5. Profesyonel yardımı teşvik edin
Pek çok kişiye utandırıcı ve göz korkutucu gelen profesyonel bir psikoloğa görünmeyi teklif ve teşvik edin.
6. Genel sağlığıyla ilgilenin
Kişinin yeterince uyumasını, hareket etmesini ve sağlıklı beslenmesini teşvik edin. Alkol veya ilaç/uyuşturucu kullanımını azaltmasına yardımcı olun. Alkol ve uyuşturucu, depresif kimseye daha da olumsuz etki eder.
7. Sosyalleşin
Aile üyelerini ve arkadaşları, kişiyle irtibat halinde olmaya, onunla beraber dışarı çıkmaya teşvik edin.
8. Sabırlı olun
Sabredin; depresyon yavaş ve öngörülemezdir. Depresyondaki bir insanla ilgilenmek son derece yıpratıcı olabilir.
9. Sakin olun
Kişiye sinirlendiğinizi belli etmeyin. İhtiyaç duyduğunda ona istediği mesafeyi verin ama sizi aradığında da orada hazır bulunun. Üstüne gitmemeye, sürekli analizde bulunmamaya dikkat edin.
10. Kendinize iyi bakın
Son olarak; kendinize dikkat edin. Depresyonla karşı karşıya olan biriyle ilgilenebilmeniz için manevi bakımdan, duygusal bakımdan, zihnen ve fiziksel olarak sağlam olmalısınız.