Denetleyici ve düzenleyici sistemlerin sağlığını korumak için almamız gereken tedbirler:
Düzenleyici sistemden salgılanan hormonların sağlıklı büyüme, gelişme, üreme ve ruh sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Hormonların sağlığı için neler yapılmalıdır?
- Düzenli uyumalıyız.
- Sağlıklı beslenmeliyiz.
- Egzersiz yapmalıyız.
- Stresten ve aşırı kafein tüketiminden uzak durmalıyız.
Düzenleyici sistem hastalıklarından bazıları; cücelik, devlik, diyabet (şeker hastalığı) ve guatrdır.
Hipofiz bezinden ‘’büyüme hormonu‘’ salgılanır. Bu hormon büyüme döneminde az salgılanırsa ‘’cücelik’’, fazla salgılanırsa ‘’devlik’’ görülür.
Pankreastan insülin hormonu salgılandığını öğrenmiştik. Eğer insülin yeterince salgılanmazsa kanda şeker normale inmez ve şeker hastalığı (diyabet) ortaya çıkar. Sağlıklı bir kişinin idrarında şeker (glikoz) bulunmaz. İdrarda şeker tespit edilmişse şeker hastalığından söz edilir. Bir kişinin açlık kan şekeri ölçümü en doğru şekilde 6-8 saat açlıktan sonra yapılandır. Açlık kan şekeri 70-100 mg/dl olmalıdır. Yemek yedikten iki saat sonra yapılan ölçüm tokluk kan şekerini verir. Tokluk kan şekeri 100-140 mg/dl arasında olmalıdır. Evde basit bir şeker ölçüm cihazı ile kan şekeri ölçülebilir.
İki tür diyabet vardır. Bunlar diyabet tip 1 ve diyabet tip 2'dir.
Diyabet tip 1, çocuklarda daha sık görülür. Pankreasın görev yapmaması sonucu insülin hormonu salgılanmaz ve hastalar insülini dışarıdan alırlar.
Diyabet tip 2, erişkinlerde genellikle 40 yaş üstü kişilerde görülür. Pankreas insülin üretir fakat vücut bunu gerektiği gibi kullanamaz. Diyabet tip 2 vücudumuzda pek çok organ ve yapıya zarar verir.
Yanlış beslenme (cips, hamburger, gazlı ve şekerli içecekler vb.) ve tv, tablet, bilgisayar karşısında geçen hareketsiz yaşam hem çocuklarda hem de yetişkinlerde diyabet tip 2 hastalığına neden olmaktadır.