Demokrasinin ve insan haklarının sağlıklı bir biçimde işlemesi, demokratik ortamın oluşması ve yerleşmesi demokratik vatandaşlar sayesinde olacaktır. Özellikle demokratik davranış biçimini içselleştirmiş olma son derece önemlidir. Demokratik tutum ve ilkeleri özümsemiş birey, devlete ve topluma olan sorumluluklarının bilincindedir; toplumla ilgili gelişmelerde etkin rol oynar.
Örneğin, uğradığı haksızlık nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde hakkını arayanların etkin vatandaşlar olduğu söylenebilir.