7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ekoyay Yayınları Sayfa 182 Cevapları
Demokrasi denildiğinde aklınıza gelen kavramlar nelerdir?
Cevap: Demokrasi kelime anlamı olarak, demos ve krasi kelimelerinin birleşimi sonucu, halk iktidarı anlamına gelir. Demokrasinin temelinde; insan, hak, özgürlük, eşitlik, adalet gibi kavramlar yatar. Demokrasinin asıl amacı insanın özgürce gelişmesini ve yaşamasını sağlamaktır. Bunu dil, din ve ırk ayrımı gözetmeksizin herkes için ister. Demokrasi; insana değer veren, kişiliğinin özgürce gelişmesini sağlayan bir yönetimdir. Demokrasi bugün ulaştığı seviyeye belli aşamalar kat ederek gelmiştir.
Martin Luther King, konuşmasında Amerika’da yaşanan demokrasi dışı uygulamalardan hangilerine değinmektedir?
Cevap: Derilerinin renginden dolayı ırkçılığa uğrayanlar, kölelik ticareti ile esir olan insanların ikinci dereceden canlılarmış gibi davranılan zulmedilen insanların yaşadıklarından bahsedilmektedir.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ekoyay Yayınları Sayfa 183 Cevapları
Demokratik ilkelerin günlük hayattaki uygulamalarına örnekler veriniz.
| Demokrasinin ilkeleri | Ne anlama geliyor? | Demokrasi açısından önemi nedir? |
| Seçme ve seçilme hakkı | Ülkeyi yönetenleri oy vererek seçme anlamına geliyor. | Kendimizi yönetecek kişileri seçerek belirlemiş oluruz. |
| Millî egemenlik | halkın kendi iradesiyle seçimlere gitmesi | milletvekillerini seçmesi |
| Karar alma ve uygulama süreçlerine katılım | Seçme ve seçilme hakkı | demokratik olarak seçimler yapması |
| Çoğulculuk | Halkın her kesiminin temsil edilmesi | her türlü görüşten partinin temsili |
| Hukukun üstünlüğü | anayasa ile ülkenin yönetilmesi | anayasada herkesin eşit haklara sahip olması |
| Özgürlük | düşünce özgürlüğü olması | insanların fikirlerini açıkça söyleyebilmesi |
| Eşitlik | herkesin kanun önünde eşit olması | mahkemede herkesin aynı haklarla yargılanması |
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ekoyay Yayınları Sayfa 184 Cevapları
İlk Türk devletlerinde kurultaylara hükümdarın eşi de katılırdı. Bu durumu demokrasi ve kadın hakları açısından değerlendiriniz.
Cevap: Kadının yeri eve kapatılmak, yemek yapmak, bulaşık yıkamak değildir. Kadının yeri toplumda erkekle aynı haklara sahip olarak hayatın her alanında üretimde ve kültürden sanata her alanda yan yana olmasıdır. Aynı haklara ve fırsatlara sahip olmasıdır.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ekoyay Yayınları Sayfa 185 Cevapları
Herkesin kanun önünde eşit olması neden önemlidir? Tartışınız.
Cevap: Kanun önünde eşitlik veya hukuksal eşitlik, bireylerin birer hukuksal kişilik olmaları nedeniyle yasa önünde eşitliklerini anlatan ilke. Özellikle çoğulcu demokrasilerde gelişmiş bir kavramdır. Yasalar herkes için toplum içindeki yeri, ekonomik gücü, toplumsal kökeni, cinsiyeti gözetilmeden, herhangi bir ayrım yapılmadan düzenlenip uygulanır.
Türk tarihinde yönetim alanındaki uygulamalar demokrasinin hangi ilkeleriyle ilişkilidir? Açıklayınız?
Cevap: Egemenlik hakkı öncelikli olarak kağanda toplanırdı. Kurultay, önemli işlerin görüldüğü meclisti. Kağan, uygulamalarını bir çeşit danışma meclisi olan kurultay kararlarına göre yapardı. Kağan seçiminde, savaş ve barış kararlarının alınmasında kurultayın görüşüne başvurulurdu. Bu da yönetimin demokratik bazı uygulamaları da içerdiğini gösterir.
Türkiye Büyük Millet Meclisinde “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” sözü ile verilmek istenen mesaj nedir? Açıklayınız.
Cevap: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir, Teşkilat-ı Esasiye Kanunundan bu yana Türkiye anayasasında yer alan, TBMM’de kürsünün arkasındaki duvarda tamamı büyük harflerle yazılı bulunan ve Türk milleti adına Türkiye’nin kuruluşunu ilan eden Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin temel dayanağını oluşturan ilkedir.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ekoyay Yayınları Sayfa 186 Cevapları
A. Aşağıdaki tabloyu örneği dikkate alarak doldurunuz.
| Devletin adı | Yöneticiye verilen unvan | Kararın alındığı yer | Demokratik özellikleri |
| İlk Türk devletleri | Han, hakan, kağan | Kurultay | Çoğulculuk, karar alma ve uygulama süreçlerine katılım |
| Türk-Islam devletleri | sultan | Kurultay | Çoğulculuk, karar alma ve uygulama süreçlerine katılım |
| Osmanlı Devleti’nin son dönemleri | padişah | DİVAN | Son söz padişahındır |
| Türkiye Cumhuriyeti Devleti | Cumhurbaşkanı | TBMM | Çoğulculuk, karar alma ve uygulama süreçlerine katılım |
B. Ülkemizin yönetimindeki demokratik özelliklere örnekler veriniz.
- Seçimlerin olması
- Anayasal haklarla seçme ve seçilme durumlarının olması
- Meclisin olması
- Her görüşten Partinin olması
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ekoyay Yayınları Sayfa 187 Cevapları
Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
Köktürk Devleti’nde Bilge Kağan’ın şehirlerin etrafının surlarla çevrilmesi ve ülkede Budizm ile Taoizm’in propagandasının yapılması isteği meclis (kurultay) tarafından onaylanmamıştır. Aynı meclis hakan adayım bazı gerekçelerle reddetmiş hatta Uygurlarda olduğu gibi kudretli devlet görevlileri ve kumandanlar arasından birini han seçmiştir.
1. Metne göre Bilge Kağan tek başına karar alıp uygulayabilmekte midir? Neden?
Cevap: Hayır değildir, Çünkü Kurultay tarafından önerisi reddedilmiş kafasına göre davranamamıştır.
2. Kurultay üyelerinin tutumu hangi demokratik ilkelerle açıklanabilir? Neden?
Cevap: Onlar farklı görüşleri dillendirmişler, tek bir kişinin görüşünün zorunlu kabul edilmesi yerine toplu şekilde düşünülerek davranılmasına örnektir.
Kanun-i Esasi’nin aşağıdaki maddelerini okuyunuz ve bunlarla ilgili soruları cevaplayınız.
Madde 12. Basın, kanunlar çerçevesinde serbesttir.
Madde 15. Herkesin eğitim ve öğretim hakkı vardır.
Madde 23. Hiç kimse kanunda öngörülenden başka bir mahkemede yargılanamaz.
Madde 65. Meclis-i Mebusan üyeleri her elli bin erkek nüfusa bir temsilci olmak üzere dört yıl için ve seçim yoluyla bu göreve gelirler.
1. Bu maddeler demokrasinin hangi ilkeleriyle ilgilidir? Aşağıya yazınız.
Cevap: Halkçılık ve çoğulculuk ilkeleri ile ilgilidir.
2. Kanun-i Esasi’nin bu maddelerinin benzerlerini 1982 Anayasasından bularak aşağıya yazınız.
Cevap: 1876 Tarihli Kanun-i Esasi hangi şartlarda yazılmışsa, 1982 Anayasamız da aynı şartlar dahilinde yazılmıştır” diye söylesek, bunda kesinlikle yalan söylemiş olmayız. Bizatihi iki dönemin de ağır şartları vardı ve yönetimde belirsizlikler mevcuttu. Ancak 82 anayasası ne yazık ki darbe anayasasıdır ve ne yazık ki insanların haklarına darbe yapılmış, anayasal haklar kısıtlanmıştır.