Darü'l Erkam Hz. Peygamber ile ilk Müslümanların toplanarak bir araya geldikleri evdir. Mekke müşrikleri, Darü'l-Nedve denilen yerde toplanarak Müslümanlara karşı kararlar alıyorlardı. Bundan dolayı Hz. Peygamber ve Müslümanlar rahat bir şekilde bir araya gelemiyorlardı. Hz. Peygamber bu zorluğu aşmak için Risaletin 5. yılında (Miladi 615) aldığı bir kararla ilk Müslümanlardan Erkam bin Ebil-Erkam'ın evini Müslümanlar için gizli buluşma yeri olarak tespit eder. Çünkü bu ev giriş-çıkışlar için elverişli, etraftan gelen ve gidenlerin kolayca kontrol edilebileceği emin bir yerdi. Bundan dolayı Müslümanlar daha rahat bir şekilde bir araya geliyorlar, ibadet ediyor, İslamın ve imanın talimini daha iyi yapıyorlardı. Ayrıca müşriklerin baskı, zülum ve desiselerine karşı tedbirler alıyorlardı. İşte Müslümanların ilk medresesi, ilk parlementosu ve her türlü kararın alındığı ilk karargahları olan bu ev, İslam tarihine Darü'l- Erkam olarak geçmiştir.
Hz. Peygamber’in Dârülerkam’da oturmaya başlaması ilk müslümanlann İslâmiyet’i kabul tarihlerine bir esas teşkil etmiş, sahâbîlerin müslüman oluşları, Resûlullah’in Dârülerkam’a girmesinden önce veya sonra şeklinde ta önlendirilin iştir.
Hz. Peygamber’in Dârülerkam’a geliş tarihi nübüvvetin 4. yılı olarak kabul edilirse de bu doğru değildir. Erkam b. Ebü’l-Erkam’ın İlk müslümanlar arasında yer almasından dolayı bu tarihi bi’setin 1. yılı, hatta bu yılın ilk ayları olarak kabul etmek gerekir. Hz. Peygamber, nübüvvetin 6. yılı Zilhicce ayında Ömer’in müslüman olmasından sonra Dârüler-kam’dan ayrılmıştır.
Erkam b. Ebü’l-Erkam bu evi çocuklarına bırakmış, oğulları ve torunları burada oturmuşlardır. Daha sonra Abbasî Halifesi Ebû Ca’fer el-Mansûr Dârüler-kam’ı satın aldı. Ölümünden sonra ise oğlu Halife Mehdî-Biliâh’a intikal etti, o da bu evi karısı Hayzürân bint Atâ’ya bağışladı. Hayzürân çevresindeki bazı evleri ve arsaları da satın alıp Dârülerkam’ı yeniden yaptırdı. Bundan dolayı ev Dâruhayzürân adını aldı ve içinde bir de mescid yapıldı. Tarih boyunca birçok defa tamir gören Dârülerkam III. Murad tarafından mescid olarak yenilendi (999/1590) Suudi Arabistan Krallığı’nca Harem-i şerif için yapılan çevre düzenlemesi sırasında Dârülerkam yıkılarak arsası Harem arsasına katılmıştır.
Darül erkam nerede
“Dârü’l-İslâm” diye de bilinen “Dârü’l-Erkam”, Mekke’de Safâ Tepesi’nin yanında bulunmaktaydı. Peygamber Efendimiz Kureyş müşriklerinden sakınarak bu mübârek evde bulunur, yanına gelenlere orada İslâm’ı anlatır, Kur’ân-ı Kerîm okur ve öğretirdi. Orada, berâberce namaz kılarlardı. Birçok insan İslâm ile burada tanışmıştır.
Hazret-i Ömer, nübüvvetin altıncı yılında Müslüman oluncaya kadar bu ev İslâm’ın teblîğ edilip öğretilmesinde büyük hizmetler îfâ etmiştir.
Erkam Bin Ebi’l-Erkam (r.a.) kimdir
Erkam Bin Ebi’l-Erkam -radıyallahu anh- ilk Müslüman olan sahabilerden… Evini Müslümanlara açarak Resûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimizin emrine veren bir yiğit… İslâm’ın ilk müessesesini kuran, ilk İslâm yurdunu oluşturan bir kahraman…
Erkam Bin Ebi’l-Erkam, Mekke’nin nüfuzlu ve zengin ailelerinden Benî Mahzûm kabilesindendir. İsmi Erkam, künyesi Ebû Abdullah’dır. Babası Abdülmenâf annesi Tümâdır’dır. İslâm’a ilk giren kadın sahabilerdendir. Babası da Müslüman olup Hz Ebû Bekir (r.a.) ile aynı gün vefat ettiği rivayet edilmektedir.
Gizli tebliğ dönemi kaç yıl sürdü
Peygamber Efendimiz ilk üç yıl halkı gizlice İslâm'a dâvet etti. Yalnızca çok güvendiği kimselere İslâm'ı açıkladı. Başta Hz. Ebû Bekir olmak üzere, Hak dini kabul etmiş olanlar da, el altından güvendikleri arkadaşlarını teşvik ediyorlardı. Bu üç yıl içinde Müslümanların sayısı ancak 30'a çıkabildi. Bunlar ibâdetlerini evlerinde gizlice yapıyorlardı.
Peygamberliğin dördüncü yılında (614 M.) inen: "Sana emredilen şeyi açıkça ortaya koy, müşriklere aldırma". (el-Hicr Sûresi, 94) anlamındaki âyet ile İslâm'ı açıktan tebliğ etmesi emredildi. Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.s.) halkı açıktan İslâm'a dâvete başladı.
Hz. Ömer (r.a.) islamiyetin kaçıncı yılında Müslüman oldu
Kaynakça : Diyanet İslam Ansiklopedisi