Yargı bildiren kelime ve kelime grupları cümle olarak ifade edilir. Özellikle birden fazla kelime ya da kelime grubunun bir araya gelmesi ile cümle ortaya çıkar. Meydana gelen bu cümle ise belli bir anlamı taşır ve bu anlamı öne sürer. Belli başlı bazı kriterler ve kıstaslar doğrultusunda, cümlenin anlatmak istediği ortaya çıkar.
Cümlede anlam nedir
Sözcüklerin bir araya gelerek duygu ve düşünce ya da isteği anlatma biçimi cümle olarak ifade edilir. Bu konuda özne, yüklem ve nesne gibi daha birçok farklı öğe cümle içerisinde bulunur. Böylece öznellik ve nesnellik eşliğinde belli başlı bazı anlamlar cümle içerisinde ifade eder. Sonuç olarak Cümlede anlam ortaya çıkar. Cümlede anlam tek başına bir kelime üzerinden öne çıkması ile beraber birden fazla kelimenin kurulması üzerinden değerlendirilir. Örneğin ‘gidiyorum’ ya da ‘güzelsin’ kelimeleri bir cümle olarak anlam sunar. Böylece gizli özne kullanılması ile beraber cümlede anlam ortaya çıkar. Hem yapısal hem de anlamsal bütünlük olarak belli bir duruma ifade eden cümleler, öznel ve nesnel yargıları anlatır.
Cümlede anlam konu anlatımı
Farklı sözcüklerin bir araya gelmesi ile beraber cümlenin öğesi eşliğinde cümle oluşturulur. Böylece kelimeler bir bütün olarak anlam açısından bir yapı meydana getirir. Bu yapı herhangi bir durumu anlatır ve bu da cümlede anlamı ortaya çıkarır. Özne ve yüklem başta olmak üzere farklı cümlenin öğeleri bir araya gelir. Anlam bütünlüğü oluşturan kelimeler sayesinde, cümlede anlam meydana gelir. Tabii cümlede anlam konusunda belli başlı bazı ilişkiler bulunmaktadır. Diğer bir ifade ile cümlede anlam ilişkileri ile birlikte, dünya üzerinden durum daha net biçimde anlaşılır.
- Neden - sonuç ilişkisi
- Amaç - sonuç ilişkisi
- Koşul - sonuç ilişkisi
Yukarıda verilen farklı anlam ilişkileri ile beraber cümle üzerinden yapı daha net bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Bu durum bir cümle ile beraber Aynı zamanda iki farklı cümlenin bir araya gelmesi kapsamında değerlendirilir. Böyle bir cümle içerisindeki kelimelerin ve cümle öğelerinin anlam ilişkisine bağlı olarak ifade ortaya çıkmaktadır. Yani belli bir neden ya da amaç ile beraber koşul üzerinden sonuç ortaya çıkar. Böylece arasındaki ilişki ile beraber cümlede anlam daha net bir biçimde ifade edilir.
Cümlede anlatım özellikleri
Cümlede anlatım özellikleri birçok farklı yapı eşliğinde ele alınır. Böylece dil bilgisi açısından farklı cümle kurulumları ile beraber anlam ortaya çıkar.
- Kişinin sözü değiştirilmeden aktarılan doğrudan anlatım
- Kişinin sözü biraz değiştirilerek dolaylı anlatım
- Cümlede gereksiz tek bir sözcük kullanılmaması ile duru anlatım
- Sade anlatım üzerinden yalınlık ilkesi
- Cümlenin dil bilgisi kurallarına uyumu ile doğruluk ilkesi
Bu şekilde birçok farklı özellik ve ilke ile beraber cümlede anlatım ön plana çıkmaktadır. Böylece amaca uygun şekilde tek kelime ya da birden fazla sözcük eşliğinde cümle kurulur. Kurban bu cümle ve anlam ilişkisi eşliğinde cümlede anlam ortaya çıkar.
Cümlede anlatımın önemi
Cümle üzerinden anlam ilişkisinin önemi oldukça büyüktür. Çünkü belli bir amacı, nedeni ve koşulu sonuç üzerinden ifade eder. Bu yönüyle önemli bir yere sahip olduğunu ifade etmek mümkün. Mutlaka yüklem başta olmak üzere birçok farklı cümlenin öğesi bir araya gelmesi ile beraber cümlede anlam bütünlük elde eder.