Cumhuriyetin ilanı toplumumuzda hemen her şeyi etkilemiştir. Bu etki günlük hayattan resmî işlemlere, dilden edebiyata her alanda görülmektedir. Edebiyat tarihçileri şiirimizi, toplumu derinden etkileyen olayları dikkate alarak 1923-1940 arası, 1960 sonrası ve 1980 sonrası gibi dönemlere ayırmışlardır. Buna göre Cumhuriyet Dönemi Türk şiiri şöyle değerlendirilebilir:
| Şiir Anlayışı | Şairler |
| Saf (Öz) şiir | Necip Fazıl Kısakürek, Ziya Osman Saba, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Asaf Halet Çelebi, Behçet Necatigil, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Sedat Umran… |
| 1923-1960 arası toplumcu şiir | Nâzım Hikmet, Rıfat Ilgaz, Ercüment Behzat Lav, Hasan İzzettin Dinamo, Attilâ İlhan… |
| Millî edebiyat anlayışını yansıtan şiir | Arif Nihat Asya, Orhan Şaik Gökyay, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Bekir Sıtkı Erdoğan… |
| Dinî değerleri, geleneğe duyarlığı ve metafizik anlayışı öne çıkaran şiir | Sezai Karakoç, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt... |
| 1960 sonrası toplumcu eğilimleri yansıtan şiir | İsmet Özel, Süreyya Berfe... |
| 1980 sonrası şiir | Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy, Hüsrev Hatemi, Enis Batur, Ahmet Erhan… |
| Cumhuriyet sonrası halk şiiri | Âşık Veysel, Ali İzzet Özkan, Davut Sulari, Abdurrahim Karakoç, Âşık Daimi, Sefil Selimi, Şeref Taşlıova, Murat Çobanoğlu, Mahzuni Şerif, Âşık Feymâni... |
Cumhuriyet dönemi şiirlerinin genel özellikleri
- Şiirlerde kullanılan dil oldukça sadedir.
- Aruz ölçüsü yerine hece ölçüsü kullanılmaya başlanılmıştır. (Ahmet Haşim, Yahya Kemal gibi şairler yine de aruz ölçüsünü kullanmaya devam etmişlerdir)
- Halk edebiyatı şiiri, Cumhuriyet döneminde oldukça kullanılmıştır. Nazım birimi olarak da dörtlük kullanılmıştır.
- Şiirlerde destansı söyleşiler dikkat çekmiştir. Özellikle Kurtuluş Savaşı’nı işleyen şiirlerde görülmektedir.
- Didaktik şiirlerdir.
- “Gurbet” teması özellikle şiirlerde işlenmiştir.
- Ulus sevgisi, yurdu tanıma ve yüceltme coşkusu şiirlerde görülmektedir. Bu konular şiirlerde lirik bir çerçeve içerisinde anlatılmıştır.
- Anadolu ve insanını anlatmışlardır.
- Kemalettin Kamu, Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Kutsi Tecer, Ömer Bedrettin Uşaklı gibi şairler duygusal bir anlatımla Anadolu’yu anlatmış, övmüşlerdir.
- Anadolu’ya yönelme ülkü durumundadır ancak çoğu şair Anadolu’ya dıştan bakmıştır.
- Nazım Hikmet, Ahmet Arif, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi gibi şairler de Anadolu’yu gerçekçi biçimde anlatmıştır.
- Özellikle 1940’tan sonra serbest şiir yaygınlaşmıştır.
- Bu dönemde saf şiir anlayışı ile şiirler yazan şairler de vardır. Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı ve Ahmet Muhip Dıranas örnek olarak verilebilir.
- Romantizm, sembolizm ve parnasizm Cumhuriyet dönemi şiirlerini etkileyen edebi akımlardır.
- 1923-1940 yılları arasında Beş Hececiler ve Yedi Meşaleciler adında iki grup ortaya çıkmıştır. Beş Hececilerden Faruk Nafız Çamlıbel, Yedi Meşalecilerden ise Ziya Osman Saba en başarılı şairler olarak görülmüştür.
- 1940’tan sonra ise 1. Yeni, 2. Yeni, Toplumcu Gerçekçiler, Saf Şiiri Savunanlar ve Maviciler gibi şiir toplulukları oluşmuş ve modern Türk şiirinin gelişmesini sağlamışlardır.
- Kısacası Cumhuriyet Dönemi şiir toplulukları:
- Beş Hececiler
- Milli Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir
- Yedi Meşaleciler
- Saf Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
- Toplumcu Gerçekçiler
- Birinci Yeni (Garip) Şiiri
- Hisarcılar
- İkinci Yeniciler
- Maviciler