Yansıyan yüzeyi çukur biçiminde olan aynalara içbükey ya da çukur ayna denmektedir. Işığın toplandığı nokta olan odak noktası çukur aynalarda F harfi ile gösterilir. Çukur aynanın odak noktası, ortasına denk gelmektedir yani ayna ile merkezi nokta arasındaki uzaklığın yarısı kadardır. Odak noktasında aynaya gelen toplanarak doğrultusunu ve yönünü bozmadan yayılmaya devam eder.
Çukur ayna özellikleri
Çukur ya da iç bükey ayna olarak karşımıza çıkan aynadır. Yansıtıcı yüzü yani ayna kısmı kürenin iç yüzü gibi olan aynalardır. İşte çukur aynaların belli başlı özellikleri;
- Çukur aynalarda odak noktası, ayna ile merkez noktası arasındaki mesafenin yarısına eşittir.
- F (odak = focus) şeklinde gösterilir.
- Aynanın odak noktası aynanın ön kısmındadır.
- Odak noktası tam ortadan geçer.
Çukur aynada görüntü özellikleri
Çukur aynalarda görüntü özellikleri cismin aynaya olan mesafesine göre değişiklik gösterir ve iki başlık altında incelenir.
1- Nesne, odak noktası ile ayna arasında ise;
- Görüntü düzdür.
- Görüntü nesneye göre simetriktir.
- Nesnenin boyu, yansıyan görüntünün boyundan küçüktür.
- Nesnenin görüntüsü sanaldır.
2- Nesne, odak noktasından uzakta ise;
- Görüntü nesneye göre terstir.
- Görüntünün boyu ile ilgili net bir şey söylenmez. Büyük, küçük ya da eşit olabilir.
- Nesnenin görüntüsü gerçektir.
Çukur ayna kullanım alanları
Aslında günlük hayatımızda sıklıkla karşılaşıyor olsak da fark etmediğimiz çukur aynaların kullanım alanları şu şekildedir;
- Kaşıkların iç yüzeyleri
- Araba farları
- El fenerleri
- Işıldaklar
- Tavan aydınlatmaları
- Dişçi muayene aynası
- Bazı makyaj aynaları
- Elektrik sobaları
- Teleskoplar
- Deniz feneri