Büyük Mimar Koca Sinan Metni Sayfa 109 Cevapları
HAZIRLIK ÇALIŞMASI
Mimar Sinan’ın hayatı, eserleri ve kişilik özellikleri ile ilgili araştırmanızdan edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınıza anlatınız.
Mimar Sinan, 1489 tarihinde Kayseri’nin Ağırnas Köyü’nde doğdu. Acemi Oğlanlar Ocağı‘na alındı. Çağın ünlü mimarları yanında çalıştı. Birçok sefere katıldı. Son Bağdat seferinde, Van Gölü‘nün üstünden geçecek üç geminin yapımını başarıyla tamamlaması, Sinan’a haseki ünvanını kazandırdı. 1539’da, Mimar Acem Ali‘nin ölümü üzerine onun yerine Saray Başmimarı oldu. Kanuni Sultan Süleyman, İkinci Selim ve Üçüncü Murat olmak üzere, üç padişaha mimarbaşı olarak hizmet etti. Süleymaniye Camii, Haseki Külliyesi, Haseki Camii, Selimiye Camii, Eski Valide Camii, Mihrimah Sultan Külliyesi, Mihrimah Sultan Camii, Şehzade Camii, Cihangir Camii, Şah Sultan Camii, Rüstem Paşa Camii, Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi, Sokollu Mehmed Paşa Köprüsü, Kılıç Ali Paşa Camii ünlü eserleridir. Mimar Sinan, 17 Temmuz 1588 yılında İstanbul’da vefat etti. Türbesi, Süleymaniye Külliyesi’ndeki, Haliç duvarının önündedir.
Büyük Mimar Koca Sinan Metni Sayfa 113 Cevapları
1. ETKİNLİK
Metinde geçen aşağıdaki sözcükleri anlamlarının başına yazınız.
| dülger | kervan | yeniçeri | gurbet | künk |
| sadrazam | vezir | ırgat | medrese | ferman |
| sefer | bent | heybet | çırak | mahzen |
gurbet: Doğup yaşanılmış olan yerden uzak yer.
künk: Pişmiş toprak ve betondan yapılmış kalın su borusu.
medrese: İslam ülkelerinde, genellikle İslam dini kurallarına uygun bilimlerin okutulduğu yer.
dülger: Yapıların kaba ağaç işlerini yapan kişi.
bent: Su biriktirmek için akan suyun önüne yapılan set.
sefer: Genellikle ülke dışına yapılan askerî harekât.
çırak: Zanaat öğrenmek için bir ustanın yanında çalışan kimse.
ferman: Osmanlı Devleti’nde padişahın verdiği, uyulması gerekli hükümleri taşıyan yazılı buyruk.
heybet: Büyüklük, ululuk; gösteriş, görkem.
ırgat: Yapı işçisi.
kervan: Uzak yerlere yolcu ve ticaret eşyası taşıyan yük hayvanı katarı.
mahzen: Yapılarda yer altı deposu.
yeniçeri: Osmanlılarda, devletten ödenek alan, sürekli görev yapan askerlerden oluşan kapı kulu teşkilatının yaya olarak savaşan asker sınıfı.
vezir: Osmanlılarda devletin bakanlık, valilik gibi yüksek görevlerinde bulunan ve paşa unvanını taşıyan kişi.
sadrazam: Osmanlı Devleti’nde başbakan, veziriazam.
Büyük Mimar Koca Sinan Metni Sayfa 114 Cevapları
2. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.
1. Sinan, ne zaman ve nerede doğmuş?
Cevap: 1490 yılında Kayseri‘nin Ağırnas köyünde doğmuştur.
2. Sinan, dedesi öldükten sonra ne yapmış?
Cevap: Bir kervanın peşine takılıp İstanbul’a gitmiş.
3. Sinan, hangi alanlarda yetenekliymiş?
Cevap: Dülgerlikte ve yapı işlerinde yetenekliymiş.
4. Sinan’ın mimarbaşı olmasını sağlayan kimmiş?
Cevap: Lütfi Paşa adında bir vezirmiş.
5. Sinan, mimarbaşı olduktan sonra ilk iş olarak ne yapmış?
Cevap: Kente su sağlamak için bentler yapıp suyu künklerle İstanbul’a getirmiş.
6. Sinan’ın, zamanın padişahı adına yaptığı caminin adı neymiş? Bu caminin yapımı kaç yıl sürmüş?
Cevap: Adı Süleymaniye imiş. Yapımı 7 yıl sürmüş.
7. Sinan, ne zaman ve nerede ölmüş?
Cevap: 9 Nisan 1588’de İstanbul’da ölmüş.
8. Mimar Sinan hangi türlerde mimari eserler yapmış?
Cevap: Cami, medrese, türbe, köprü, kervansaray, saray, hamam, mahzen, su yolu ve kemer türlerinden eserler yapmış.
3. ETKİNLİK
Metne göre Mimar Sinan’ın kişilik özellikleri nelerdir? Aşağıya yazınız.
Cevap: Yetenekli, azimli, çalışkan, kendine güvenen.
4. ETKİNLİK
Aşağıdaki eserlerden Mimar Sinan’a ait olanların kutucuklarını işaretleyiniz.
Cevap: Süleymaniye, Selimiye Camii
Büyük Mimar Koca Sinan Metni Sayfa 115 Cevapları
5. ETKİNLİK
Aşağıdaki açıklamalardan metnin türüyle ilgili olanı işaretleyiniz.
Bilim, sanat, edebiyat gibi alanlarda tanınan kişilerin hayatı başka bir kişi tarafından anlatılmıştır.
6. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerden öznel olanların başına “Ö”, nesnel olanların başına “N” yazınız.
(Ö) Selçuklulardan kalma bu güzel eser, Kayseri yöresindeydi.
(N) Sinan, 1490 yılında Kayseri’nin Ağırnas köyünde doğdu.
(Ö) İnsan aklının, insan gücünün yapamayacağı şey yoktur.
(N) Sinan, şehre su sağlamak için bentler yapmıştır.
(N) Cami yapımında yüzlerce ırgat çalışmış.
(Ö) Süleymaniye, muhteşem görüntüsüyle herkesi selamlamaktadır.
(Ö) Mimar Sinan; Türk yapıcılık, çinicilik ve oymacılık sanatlarının en güzel örneklerini vermiştir.
7. ETKİNLİK
a. Aşağıdaki cümlelerde geçen fiillerde zaman eklerinin altını çiziniz. Bu eklerin hangi zamanı ifade ettiğini örnekteki gibi ilgili cümlelerin karşısına yazınız.
| • Sinan okuma yazmayı küçük yaşta öğreniyor. | şimdiki zaman |
| • Padişah, üç ay sürecek bir sefere çıkar. | geniş zaman |
| • İki ay sonra Kayseri’ye gidiyoruz. | şimdiki zaman |
| • Gittiği her şehirde yolları, köprüleri, hanları inceler. | geniş zaman |
| • Dedesi ölünce bir kervanın peşine takılıp İstanbul’a gider. | geniş zaman |
| • Bu muhteşem eseri tam yedi yılda bitiriyor. | şimdiki zaman |
b. Yukarıdaki cümlelerde yer alan fiillerde zaman ekleri kendi anlamlarıyla kullanılmış mıdır? Açıklayınız.
Cevap: Kendi anlamlarıyla kullanılmamıştır. Zaman ekleri cümlede belirtilen zamanın dışında kullanılmıştır.
Büyük Mimar Koca Sinan Metni Sayfa 116 Cevapları
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerin fiillerinde zaman ve anlam kayması olup olmadığını belirleyiniz. Zaman ve anlam kayması olan cümlelerin başındaki kutucuğu işaretleyiniz. İşaretlediğiniz cümleleri, zaman ve anlam kaymasını gidererek yazınız.
[✔] Önümüzdeki hafta Ankara’da kitap fuarı düzenleniyor.
Önümüzdeki hafta Ankara’da kitap fuarı düzenlenecek.
[✔] Babam, küçükken iki defa kolunu kırar.
Babam, küçükken iki defa kolunu kırmış.
[ ] Her akşam düzenli olarak kitap okurum.
[✔] İşe gitmek için sabahları erkenden kalkıyorum.
İşe gitmek için sabahları erkenden kalkarım.
[✔] Sizi, yarın yine aynı saatte burada beklerim.
Sizi, yarın yine aynı saatte burada bekleyeceğim.
9. ETKİNLİK
Gezip gördüğünüz bir yeri anlatan kısa bir yazı yazınız.
Geçen sene Antalya Manavgat’a gittim. Orada Side’de tatil yaptık. Side’de çok güzel bir deniz ve kumsal, Anfi Tiyatro, Apollo Tapınağı, Vespasianus Anıtı var. Titreyen Gölü’de gördüm. Manavgat Şelale’sind piknik yaptık. Bir çok yabancı turist burada geziyor. Gezip görülecek çok güzel bir ilçe.
SONRAKİ METNE HAZIRLIK
1. Kitabımızın sonraki metni olan “Yurt Türküsü” şiirini ezberleyiniz.
YURT TÜRKÜSÜ
Güzel yurdum, dağlarını
Uzaktan göresim gelir.
Keskin esen yellerine
Kendimi veresim gelir
Gözümde tüter damların,
Sakız kokulu çamların.
Türkü söyler akşamların,
Bana kendi sesim gelir.
Su içtim kaynaklarından,
Gölgelerinde uyudum.
Kuşlarının söylediği
Şen türkülerle büyüdüm.
Ninniyle salladın beni,
Şefkatle kolladın beni,
Sevginle bağladın beni,
Yurdum yurdum, güzel yurdum!
Vasfi Mahir KOCATÜRK
Şiir Defteri
(Kısaltılmıştır.)
2. Türkiye’nin tarihî ve doğal güzelliklerini tanıtan bir broşür hazırlayınız.