Soru : Kalp insanda bir pompa işlevi görür. Kanı toplar ve dağıtır. Kan, damarlardan oluşmuş kapalı bir sistem içerisinde hareket eder. Hücreler ihtiyaç duydukları maddeleri kan sayesinde alır ve atık maddeleri de kan aracılığıyla uzaklaştırır. Kanın bu işlevi yerine getirebilmesi kalp ve damarlar sayesinde olur. Toplardamarlar diğer damarlara göre nispeten daha düşük kan basıncına sahiptir. Doku ve organlardan geçen kanın yeniden kalbe dönüşü sırasında birtakım mekanizmalar etkili olur.
• Bu mekanizmalar dikkate alındığında uzun süre oturarak yapılan yolculuklarda ya da uzun süre ayakta kalındığında ayaklar neden şişer? Açıklayınız.
Ödev cevabı kısaca : Uzun süre oturmak veya ayakta durmak, toplardamarlarda kanın düşük basınçlı bir şekilde geri dönmesine neden olabilir. Bu durumda, bacaklardan kalbe doğru kanın geri taşınması zorlaşır ve yerçekimi etkisiyle bacaklarda kan birikir. Toplardamarlardaki kapakçıkların düzgün çalışmasını engelleyen bu durum, bacaklarda şişmeye, yorgunluğa ve ağrıya yol açabilir. Uzun süre oturmak veya ayakta durmak, bacak kaslarının pompalama etkisini azaltarak toplardamarlardaki kanın kalbe dönüşünü olumsuz etkiler.