Bireyin bunalım, sıkıntı, yabancılaşma ve yalnızlıklarını ele almışlardır. Bireydeki psikolojik unsurların birey üzerindeki etkilerini anlatmışlardır. Psikoloji ve psikiyatriden faydalanmışlar; çağrışımlara açık, sanatlı bir dille ruh tahlillerine/çözümlemelerine yer vermişlerdir.
Yabancılaşma, toplumsal hesaplaşmalar, ruhi bunalımlar, yalnızlık, kendini sorgulama, kozmik alem, iç sıkıntılar, bilinçaltı, gibi konular bu eserlerde işlenmiştir. Psikoloji türünde olan eserlerde genellikle bilinç akımıyla iç konuşma gibi tekniklere yer verilmiştir.
Bireyin iç dünyasını esas alan hikayeler (1940-1960) özellikleri, temsilcileri
- Edebiyatımızda 1930'lardan sonra bu tip hikayeler gelişmeye başlamıştır.
- Kişinin iç dünyasındaki gelgitleri ele alır.
- Yazarlar, olaylardan ve insanlardan hareketle bireyin psikolojisini aktarmaya çalışmışlardır.
- Bireyin iç dünyasını esas alan hikayelerde bunalım, yabancılaşma, bireyin toplumla hesaplaşması, yalnızlık, sıkıntı, bilinçaltı, bireysel sorgulamalar, evrenin düzeni gibi konular ele alınır.
- Bireyin iç dünyasını esas alan eserlerde anlatılan mekanlar, bahsedilen olaylar, dile getirilen zamana dilimi bireyin üzerindeki etkisiyle beraber okuyucuya sunulmuştur.
- Bireyin iç dünyasını esas alan eserlerde yerine göre daha sanatsal ve kapalı bir dil kullanılmış, çağrışımlara yer verilmiştir.
- Psikoloji ve psikiyatriden faydalanmışlardır.
- Bilinç akışı ve iç konuşma gibi teknikler kullanmışlardır.
Temsilcileri: Haldun Taner, Tarık Buğra, Sabahattin Kudret Aksal, Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Samiha Ayverdi, Oktay Akbal, Mustafa Kutlu