İnsanın kendisi ve çevresi hakkındaki farkındalığı bir bilinç hâlidir. İnsanın kendisi hakkındaki bilinçlilik hâli ise öz bilinçtir. Öz bilinç insanın kendi üzerine düşünme, kendinin farkında olma durumudur. Bilinç ve özbilinç bilginin ortaya çıkmasında önemli bir yere sahiptir. Çünkü insan hem kendini hem de çevresindeki doğal ve toplumsal dünyayı tanıdıkça bilgi sahibi olur. Bu bilgiler arasında kurduğu ilişkiler, yeni bilgilerin oluşmasını sağlar.
Bu sayede insan yaşadığı dünyada bir yabancı gibi kalmayarak kendinin ve evrenin farkına varır. Felsefi düşünceye giden ilk yol böylelikle başlamış olur. İnsanın kendisiyle yüzleşmesi “Ben kimim?”, evrenle yüzleşmesi “Evren nasıl oluşmuştur?”, hayatla yüzleşmesi ise “Hayatın anlamı nedir?” sorularını sormasını sağlamıştır.
Bilgi: Bir şeyin bir şey olarak kavranılması anlamına gelir.
Bilinç: Bireyin kendisi dışındaki nesnelerin ya da içindeki olguların farkında olma halidir.
Düşünme: İnsanı diğer canlılardan ayıran aklın bir fonksiyonudur.
Öz bilinç: Bireyin hayatında edindiği deneyimleri ve hayattan özümsediği İzlenimleri akıl yoluyla yapılandırdığı bir dünya, kendine özgün manevi bir evrendir.