Cümle içerisinde en çok kullanılan miktar zarfları şu şekilde sıralanabilir:
- Bir hayli
- Çok
- Epey
- Fazla
- Biraz
Miktar zarfı nedir ve nasıl bulunur
Cümle içerisindeki fiil ve fiilimsileri nicelik yönünden tanımlayan kelimelere miktar zarfı denir. Miktar zarfını bulmak için yükleme ''ne kadar'' sorusu sorulur.
Örnek: Bugün çok yoruldum.
Soru: Ne kadar yoruldun.
Cevap: Çok - Miktar Zarfı
Azlık çokluk zarfı örnek cümleler
A- Biraz ile örnek cümleler:
- Biraz daha bekleyelim, gelmezse gideriz.
- Hep ben konuştum, biraz da sen anlat. (Bu cümlede ''hep'' zaman zarfı, biraz ise miktar zarfı olarak kullanılmıştır.)
- Şurada biraz oturup dinlenelim mi?
- Çalışmaya biraz ara verip dinlenmelisin.
- Biraz daha gecikseydin dönüp gidecektim.
Not 1- Bu kelimenin ''biraz olsun'' şeklindeki kullanımı da yaygındır:
Örnek cümleler:
- Beni biraz olsun anlamanı beklerdim.
- Her şeyi kontrol altına almayı kendini biraz olsun akışa bırakmalısın.
B- Çok ile örnek cümleler:
- Bu kadar çok üzülüp kendini harap etmemelisin.
- Senden uzun bir müddet haber alamayınca çok kaygılandım.
- Bütün iş sana kalınca çok yoruldun değil mi?
- Sadece iki gün geçti ama seni çok özledim.
- Çocukluğundan beri öğretmen olmayı çok istiyordu.
C- Bir hayli ile örnek cümleler:
- Neredeyse on iki saattir aralıksız çalıştığım için bir hayli yoruldum.
- Kendisine yöneltilen soruya bir hayli düşündükten sonra cevap verebildi.
- Aniden karşıma çıkınca hayli korktum.
D- Az ile örnek cümleler:
- Çoğu gitti azı kaldı.
- Bugün pek iştahım olmadığı için çok az Yemek yiyebildim.
Not-2- Bu kelime ''azıcık'' ve ''az biraz'' şeklinde de kullanılır.
Örnek Cümleler:
1- Evden çıkmadan önce azıcık atıştırmıştım.
2- Söylediklerinin nelere yol açacağını az biraz düşünseydin bunların hiçbiri yaşanmazdı.
Not-3- Bu sözcük ''az daha'' şeklinde kullanıldığında miktar değil zaman zarfı olarak kullanılır.
Örnek Cümle:
''Az daha gidiyordum.''
E- Fazla ile örnek cümleler:
1- Bu sıralar işlerim çok yoğun olduğu için onunla fazla ilgilenemedim.
(Bu cümlede çok kelimesi sıfat, fazla kelimesi ise azlık - çokluk zarfı olarak kullanılmıştır.
2- Mezuniyet tezim dinler tarihiyle ilgili olduğu için bu konuyla ilgili çok fazla araştırma yapmıştım.
Not: -4-
''Fazla'' ve ''çok'' kelimeleri ''daha'' sözcüğü ile birlikte kullanılabilir.
Örnek Cümleler:
1- Gerçekten alanında başarılı biri olmak istiyorsan daha fazla gayret göstermelisin.
2- İyi bir yazar olmak için daha çok kitap okumalı ve daha fazla yazmalıyım.
(Yukarıdaki cümlede daha çok sıfat, daha fazla ise miktar zarfı olarak kullanılmıştır.
3- Maalesef çok istesem de daha fazla kalamam.
F- Oldukça ile örnek cümleler:
- Son zamanlarda üst üste yaşadığı şeyler onu oldukça sarstı.
- Kitabıma yayınevlerinden birinin geri dönüş yapması beni oldukça sevindirdi.
G- Epey ile örnek cümleler:
- Biraz daha hızlı hareket edebilir misin zaten epey geciktik.
- Beni ağır sözlerle itham etmesi ve hakarete varan sözler sarf etmesi beni epey sinirlendirdi.
- Onu tüm güzelliğiyle karşımda görmek beni epey heyecanlandırdı.
- Yarınki sınava epeyce çalıştım.