Yer çekiminin etkisiyle dünyayı çepeçevre saran, şekil olarak küreye benzeyen gaz tabakasına atmosfer denir. Atmosfer adı verilen hava küre çeşitli gazların bir araya gelmesiyle oluşan bir karışımdır. Bu karışımdaki gazların % 78’ini azot % 21’ini ise oksijen oluşturur. Kalan %1’lik bölümü ise diğer (karbondioksit, neon, helyum, kripton, ksenon, hidrojen gibi ) gazlar oluşturmaktadır. Atmosferdeki gazlar belli başlı üç grupta incelenebilir. Bunlar:
✓ Atmosferde her zaman bulunan ve miktarları kolay kolay değişmeyen gazlar (azot, oksijen ve diğer asal gazlar).
✓ Atmosferde devamlı bulunan miktarları yere ve zamana göre değişen gazlar (karbondioksit ve su buharı).
✓ Atmosferde her zaman bulunmayan gazlar (kirleticiler, tozlar, ozon).
Atmosferin şeklide Dünya’nın şekline benzer yani kutuplardan basık Ekvator’ dan hafifçe şişkindir. Bu şekle sahip olmasının temel nedenleri şunlardır:
✓ Ekvator’ da yer çekiminin az, kutuplarda çok olması,
✓ Ekvator’ da ısınan havanın yükselmesi, kutuplarda soğuyan havanın aşağıya çökmesi,
✓ Ekvator’ da hızlı dönen dünyanın gazları dışarı doğru fazla savururken, kutuplarda yavaş dönmesi ve savrulmanın az olmasıdır. Atmosferin etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
✓ İçerisinde yaşam için gerekli olan gaz karışımını bulundurur.
✓ Güneşten gelen ısıyı tutarak Dünya’nın aşırı ısınmasını ve soğumasını engeller.
✓ Güneş ışınlarının dağılmasını sağlayarak, karanlık yerlerin aydınlık olmasını sağlar.
✓ İçindeki hava akımları sayesinde yeryüzündeki sıcaklık ve nem dengesinin korur.
✓ Güneşten gelen zararlı ışınları (ultraviyole ) süzerek canlıları korur.
✓ Isıyı ve sesi iletir.
✓ İklim olaylarının meydana gelmesine olanak verir.
✓ Uzaydan gelen meteorların parçalanmasını sağlayarak Dünya’yı göktaşlarından korur.
✓ Güneş’ten gelen ışınları kırarak sıcaklığı ve ışığı oluşturur, gökyüzünün mavi görünmesini sağlar.
✓ Dünya ile beraber döndüğü için eksen hareketini hissettirmez. Ayrıca Dünya'nın dış yüzeyinde oluşabilecek yanmaları önler.