SIRA SİZDE 8
Vektörel ve skaler nicelikler içeren ifadeler verilmiştir.
1. Masa kapıya doğru 12 N ve 8 N’lık kuvvetlerle çekildi.
2. Tasarruf yaparak biriktirdiği 160 TL miktarındaki parasına 140 TL daha ekledi.
3. Çocuklar oyuncağı 6 N ve 8 N’lık kuvvetlerle zıt yönde çekiştirdi.
4. 200 m’lik ipe 50 m daha ip eklendi.
a) İfadelerde geçen nicelikler için toplama işlemi yapınız.
b) Skaler ve vektörel niceliklerin toplama işlemindeki farklılıklar nelerdir?
c) Skaler ve vektörel niceliklerde toplama işlemine yönelik günlük hayattan örnekler veriniz.
Öncelikle skaler ve vektörel büyüklüklere bi' bakalım:
Skaler büyüklük demek, sadece sayısal değerle ve birimle ifade edilen büyüklüklerdir diyebiliriz. Yön veya doğrultu yoktur.
Vektörel ise, büyüklük haricinde yön ve doğrultu da içerir.
a) İfadelerde geçen nicelikler için toplama işlemi yapınız.
12N + 8N = 20N kuvvetle çekildi. Yön belli: Kapıya doğru = Vektörel
50TL + 40TL = 90 TL oldu. = Skaler, sadece birim ve miktar var.
Zıt yönde ise farkı alınır. 8N - 6N = 2N kuvvet oldu. = Vektörel çünkü yön belli, büyük olan ile aynı yönlü.
200 m + 50 m = 250 m ip oldu. = Skaler, sadece birim ve büyüklük var.
b) Skaler ve vektörel niceliklerin toplama işlemindeki farklılıklar nelerdir?
İlk başta ta tanımladığımız gibi, vektörel ifadelerde yön veya doğrultu belirtilir. Örneğin sağa doğru, aşağı yönde vs... Skaler büyüklüklerde ise böyle bir tanımlama yoktur.
c) Skaler ve vektörel niceliklerde toplama işlemine yönelik günlük hayattan örnekler veriniz.
Skaler:
Kütlesi 2 kg.
Sıcaklığı 5 C derece.
Bu kübün hacmi 36 cm³.
Vektörel:
Ağırlığı 500 Newton kadar. (Yön var, aşağı doğru.)
98 km/h hızla kuzeye doğru gidiyor.
5 m/s² ivme ile hızını azaltmaya başladı.