Bilinç akışı nedir
Bilinç akışı tekniği, roman ve öykü yazımında karakterlerin zihninden geçenleri seri bir şekilde ara vermeden, belli bir sıralama sokmaya gerek duymadan aktarmaya çalıştığı edebi anlatım tekniğidir. Anlık izleklerden oluşan cümleler uzun ve karmaşık olmaya meyillidir. Bu tekniği kullanan yazar, kahramanın nesneleri, hayatı, olayları nasıl algıladığını bilinç yansıması şeklinde açıklar.
Türk edebiyatının modern klasik yazarlarından biri olan Yusuf Atılgan, Anayurt Oteli ve Aylak Adam romanlarında bilinç akışı tekniğini kullanmıştır.
Bilinç akışı tekniğiyle yazılmış önemli eserlerden bazıları:
- J.D. Salinger’ın Çavdar Tarlasında Çocuklar’ı (“The Catcher In The Rye”)
- Samuel R. Delany’nin “Dhalgren”
- Hubert Shelby Jr.’ın “Last Exit to Brooklyn”
- Song of Solomon
- Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar
- Orhan Pamuk’un Sessiz Ev’i
- Yusuf Atılgan’ın Anayurt Otel’i
Monolog ne demek
Monolog, aslına bakılırsa birçok farklı amaç altında ele alınarak değişik anlamlara gelebilmektedir. O yüzden monolog ne demek maddeler halinde ele almak daha doğrudur.
- Bir tiyatro oyunu içerisinde, oyunculardan birinin kendi kendine yaptığı konuşma olarak nitelenir.
- Diyalog karşıtı olarak da öne çıkar.
- Bir oyuncu için özel olarak yazılmış ve izleyiciye aktardığı, daha çok eğlenceli öykülerdir.
- Tek kişilik sergilenen oyun.
- Etrafındaki insanlara fırsat vermeden bir kişinin yaptığı konuşma.
- Kendi kendine konuşan bir kişinin ele aldığı tüm cümleler.
Bu ifadeler üzerinden monolog ne anlama geliyor daha etkin şekilde anlaşılabilir. Ortak şekilde genel olarak bir kişinin kendi başına yaptığı konuşma biçiminde ifade etmek mümkün.
Edebiyatta iç ve dış monolog nedir
Edebiyatta iç ve dış monolog farklı yerlerde amaca uygun kullanılmaktadır. Bu doğrultuda öncelikle iç monolog ele alındığı zaman; oyun ya da roman ve öykü gibi konular üzerinden kahramanın aklından geçen düşüncelerin açığa vurulma tekniği iç monolog olarak bilinmektedir. Dramatize etme, iç çatışmayı ortaya çıkarma ya da öz çözümleme gibi birçok unsur iç diyalog kapsamında yer almaktadır. Karakterin bilincini etkileyen ve tam oturmamış düşünceler, çağrışım ve izlenimler iç monolog üzerinden yansıtılır. Aynı zamanda ussal düşüncelerin düzenli şekilde sunulması üzerinden de sınırlı bir yapı altında ele alınabilmektedir.