Anadolu Davulu Metni Sayfa 164 Cevapları
HAZIRLIK ÇALIŞMASI
Ailenizin düğün gelenekleri hakkında öğrendiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Ailenizin düğün geleneklerine göre bu etkinliği siz kendinize göre yapabilirsiniz.
Evlenmelerde, toplumsal konum, geçim düzeyi ve etnik, mezhepsel ve dinsel farklılıklar belirleyici etkenler arasındadır. Antakya, İskenderun gibi merkezlerde bu anlayış büyük ölçüde değişmekle beraber, öbür ilçeler ve kırsal kesimde etkisini sürdürmektedir. Genelde “görücü usulü” yaygındır. Görücü gidilen kızın yanında, ailesinin de özellikleri soruşturulur. Olumlu sonuç alınırsa, babası, birkaç kişi ile kızı istemeye “Dünürlüğe” gider. Bu “Söz Kesimi” anlamındadır ve o sırada nişan-düğün tarihleri çeyiz, başlık gibi konular konuşulur ve bir karara bağlanır. Başlık, Antakya’da “Hak”, Reyhanlı’da “Kan Parası”, Samandağ’da “Besleme Hakkı” diye adlandırılır. Nişan hazırlığı Tatlıdan münasip bir süre sonra oğlan evi nişan gününü belirlemek üzere kız evine gider.
Anadolu Davulu Metni Sayfa 164 Cevapları
1. ETKİNLİK
a. Metinde geçen aşağıdaki sözcükleri, anlamlarıyla eşleştiriniz. Eşleştiremediğiniz sözcüğün anlamını sözlükten bulup noktalı kutucuğa yazınız.
(gem) Atı yönlendirmek için ağzına takılan demir araç.
(okka) 1,282 kilogram veya 400 dirhemlik ağırlık ölçüsü birimi.
(şıvgın) Budanmış yaşlı ağaçların budanan yerlerinden çıkan tane, sürgün.
(gürz) Silah olarak kullanılan ağır topuz.
(civan) Genç ve yakışıklı.
(cünbüş) Eğlenme işi, sefahat, eğlence.
(kös) Savaşlarda, törenlerde at, deve ya da araba üzerinde taşınan, işaret vermekte kullanılan, bakır üzerine deve derisi geçirilerek yapılmış çok büyük davul.
b. Bu sözcüklerden beşini, birer cümlede kullanınız.
• Nasrettin Hoca kasaptan iki okka ciğer alıp eve gider.
• Aniden ortaya çıkan adam elindeki gürzle hırsızları kovalamaya başladı.
• Baharın gelişini kutlamak için akşama cümbüş düzenledik.
• Sonunda prenses, civan bir delikanlı ile evlenip ömrünün sonuna kadar mutlu mesut yaşadı.
• Atın gemini dikkatli çek ki atın ağzı yara olmasın.
Anadolu Davulu Metni Sayfa 168 Cevapları
2. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.
1. Anadolu’da bayramların, düğünlerin tadı nasıl çıkarmış?
Davulun güm güm vurmasıyla tadı çıkarmış.
2. Davul, Anadolu kültüründe niçin önemliymiş?
Düğünlerde en çok kullanılan ve sevilen baş çalgı olduğu için önemliymiş.
3. Türkler savaş meydanlarında hangi amaçla davul çaldırırmış?
Orduya şevk vermek için çaldırırmış.
4. Anadolu’da “ramazan davulu” geleneği nasıl ortaya çıkmış?
İnsanları sahura uyandırmak için çare aranmış. Sonunda tok bir sesle uyandırıp uyandırdıktan sonra eğlendiren davul çalınmaya başlanmış.
5. “Davulun sesi uzaktan hoş gelir.” atasözü ne anlama gelirmiş?
“Başka bir yerde meydana gelen hoş bir olay, allanıp pullanarak anlatılırsa kulağa daha hoş gelir.” anlamına gelirmiş.
6. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde neden davul çalınırmış?
Pehlivanları şevke getirip onlara güç katmak için çalınırmış.
7. Anadolu’nun tarihi boyunca davul hangi etkinliklerde kullanılmış?Savaşlarda, düğünlerde, Ramazan ayında, güreşlerde kullanılmış.
3. ETKİNLİK
a. Aşağıdaki metinleri okuyunuz. “Anadolu Davulu” metninin anlatım biçimine benzeyen metnin kutucuğunu işaretleyiniz.
Cevap: 1.Metin
b. “Anadolu Davulu” metni ile işaretlediğiniz metinde hangi anlatım biçimi kullanılmıştır? Nedeniyle birlikte aşağıya yazınız.
Cevap: Açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır. Bu metinler okuyucuyu bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmek için sade ve anlaşılır bir dil ile yazılmıştır.
Anadolu Davulu Metni Sayfa 169 Cevapları
4. ETKİNLİK
Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde hangi düşünceyi geliştirme yollarının kullanıldığını örnekteki gibi belirtiniz.
| Davulun sesi Anadolu’nun sesidir. Ne demişler: “Arı kovanı oğulsuz olmaz, düğün dernek davulsuz olmaz.” | Örneklendirme |
| Belirtilen günde kızın penceresi önünde, şıvgın gibi yiğitler toplanmış, her yiğit hünerini göstermeye başlamış. | Benzetme |
| Kimi elli okkalık gürzleri havaya uçurmuş, kimi at üzerinde en zor hareketleri yapmış ama kız oralı bile olmamış, başını çevirip bakmamış. | Karşılaştırma |
| Anadolu davul sesinde kendi sesini bulur. “Uykusuz düş, davulsuz cümbüş olmaz.” demiş atalarımız. | Örneklendirme |
| Tok bir sesle uyandırmak, uyandıktan sonra da eğlendirmek daha uygun demişler ve davulcuya bu görevi vermişler. | Karşılaştırma |
5. ETKİNLİK
Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde hangi söz sanatı kullanılmıştır? Nedeniyle birlikte aşağıya yazınız.
Yüreği alev alev yanmaya, adımları dışarı doğru kaymaya başlamış.
Görünmesiyle de bir alkış tufanı kopmuş.
Cevap: Abartma söz sanatı kullanılmıştır. Bu cümlelerde kızın aşık olması ve halkın heyecanlı bir şekilde alkışladığı abartılarak anlatılmaktadır. Çünkü gerçekte yürek alev alev yanmaz, alkışlardan tufan kopmaz.
Anadolu Davulu Metni Sayfa 170 Cevapları
6. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerden öznel olanların başına “Ö”, nesnel olanların başına “N” yazınız.
7. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili birleşik fiillerin yazımını inceleyiniz. Yazımı yanlış olanların doğrusunu altlarına yazınız.
• İhtiyar adam, en sevdiği şapkasını kaybetmiş.(Doğru)
• Sağolsun, bize her konuda yardım ederdi.
Sağ olsun
• Çantasını otobüste unuttuğunu fark etti. (Doğru)
• Savaş yüzünden binlerce insan ülkesini terketti. (Doğru)
• Çocuğu telefonu açmayınca kötü bir şey olduğunu his etti.
hissetti
• Her şeyin yoluna girmesi için sabır etmelisin.
sabretmelisin
• O, böyle bir karşılığı hak etmişti. (Doğru)
“Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak” yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk sözcüğünde herhangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı; uğrarsa bitişik yazılır.
Anadolu Davulu Metni Sayfa 171 Cevapları
8. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümleleri inceleyip bu cümlelere göre soruları yanıtlayınız.
• “Hem ağlarım hem giderim.” diyerek sevincini gözyaşıyla anlatır.
• Akşama doğru uzaklardan bir davul sesi duyulmuş.
• Bir insanı tatlı uykusundan nasıl uyandırırız?
• Düğünlerde davul hızlı hızlı çalınırdı.
• Kız, konağından dışarı çıkmazmış.
• İnsanlar düğünlerde çok eğlenir.
• Az sonra fidan boylu, civan bir delikanlı meydana girmiş.
1. Hangi cümledeki/cümlelerdeki altı çizili sözcük/sözcük grubu, miktar anlamı katmıştır?
Cevap: İnsanlar düğünlerde çok eğlenir.
2. Hangi cümledeki/cümlelerdeki altı çizili sözcük/sözcük grubu, fiilin nasıl yapıldığını belirtmiştir?
Cevap: “Hem ağlarım hem giderim.” diyerek sevincini gözyaşıyla anlatır.
Düğünlerde davul hızlı hızlı çalınırdı.
3. Hangi cümledeki/cümlelerdeki altı çizili sözcük/sözcük grubu, zaman anlamı katmıştır?
Cevap: Akşama doğru uzaklardan bir davul sesi duyulmuş.
Az sonra fidan boylu, civan bir delikanlı meydana girmiş.
4. Hangi cümledeki/cümlelerdeki altı çizili sözcük/sözcük grubu, fiili soru bakımından belirtmiştir?
Cevap: Bir insanı tatlı uykusundan nasıl uyandırırız?
5. Hangi cümledeki/cümlelerdeki altı çizili sözcük/sözcük grubu, fiili yer-yön bakımından belirtmiştir?
Cevap: Kız, konağından dışarı çıkmazmış.
Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları veya kendi ile aynı görevdeki sözcükleri durum, zaman, miktar, yer-yön ve soru bakımından belirten sözcüklere “zarf (belirteç)” denir.
Anadolu Davulu Metni Sayfa 172 Cevapları
9. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümleleri durum, zaman, miktar, yer-yön ve soru anlamı belirten sözcüklerden uygun olanı yazarak tamamlayınız.
biraz – bugün – ağlayarak – yukarı – niçin – içeri – kim – güzelce – sonra
• Memleketinden gelen ürünleri buzdolabına güzelce yerleştirdi.
• Arkadaşlarım bugün bize gelecekler.
• Kek harcına biraz şeker eklemelisin.
• Sinemaya giderken niçin bana haber vermediniz?
• Minik kız, annesinin peşinden ağlayarak yürüyordu.
• Kedi, açık kapıdan içeri girdi.
• Sen okula git, ben sonra geleceğim.
• Alt kattaki boş kutuları yukarı taşıyalım.
10. ETKİNLİK
Defterinize görsellerdeki geleneksel müzik aletlerimizden birini tanıtan bir yazı yazınız. Yazınızın giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinde yazacaklarınızı belirleyeceğiniz bir taslak oluşturmayı unutmayınız.
Kaval
Çoban çalgısı olarak bilinen kaval genel olarak çobanların sürülerini sakinleştirmek, yönlendirmek için kullanılan üflemeli bir müzik aletidir. İnsanoğlunun en eski çalgılarından biridir. Ortadoğu ve Orta Asya’da değişik formlarına rastlanır.
Genel olarak şimşir ağacından yapılır. Nadiren, livori, incir ve erik ağaçlarından da yapılabilir. Kaval, altta bir üstte yedi delik olarak yapılır. Kaval tek parçadan yapıldığı gibi iki veya üç parçadan da yapılabilir. Anadolu’da yaygın olarak tek parça kavallar çalınır. Ağaç kavalların üflenen kısmına nemden etkilenmemesi, daha dayanıklı olması ve dudakları daha iyi kavrayabilmesi bakımından başpare tabir edebileceğimiz bir ağızlık takılır.
Dilli kaval ve dilsiz kaval olarak iki çeşidi vardır. Dilli kavalın ucunda ses üretimini sağlayan bir düdük bulunur. Dilsiz kaval ise içi boş bir boru olup çalan kişi nefes teknikleriyle istenen sesi çıkarır. Dilsiz kavaldan ses çıkarmak için dudaklar “U” harfi biçimine getirilir ve çeneye paralel tutulan kaval yüz ekseninden yaklaşık 45 derece sağ ya da sola saptırılarak ses çıkarılmaya çalışılır.
Yurdumuzda, halk ağzı ile ”gaval-goval ya da guvval” olarak söylenen çalgı, sadece çobanlara özgü, ilkel bir müzik aleti olarak tanımlanmaktadır.