9. Sınıf Temel Dini Bilgiler Sayfa 108-109-110 Cevapları Meb Yayınları

4. ÜNİTEMİZİ DEĞERLENDİRELİM

A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

1. Ahlakı tanımlayarak İslam ahlakının konusunu ve gayesini açıklayınız.
Cevap: Ahlak kelimesi Arapça, hulk’un çoğuludur. Huylar demektir. Bir kişinin iyi veya kötü olarak nitelenmesine sebep olan manevî değerleri, huyları ve bunların tesiri ile ortaya koyduğu davranışların bütünüdür. İslam ahlakının konusu insanın duygu, düşünce ve davranışlarını kapsar. Bu nedenle İslam ahlakı bireyin davranışlarını, duygularını ele alarak, değerlendirmeye tâbi tutar. İslam ahlakı, insanların iyiye, adalete, doğruya olan inancı ve yaşama erdemini ortaya koyma amacı gütmektedir.

2. İslam ahlakının temel kaynaklarını açıklayınız.
Cevap: İslam ahlakının iki temel kaynağı vardır: Bunlardan biri Allah’ın (c.c.) kelamı olan Kur’an-ı Kerim diğeri de O’nun son elçisi Hz. Muhammed’in (s.a.v.) söz ve davranışları olan sünnettir. Kur’an-ı Kerim, İslam dininin ana kaynağıdır. İslam ahlakını en kısa ve en doğru yoldan öğreneceğimiz kaynak Kur’an-ı Kerim’dir. İnsanlara neyin iyi neyin kötü olduğunu ve insan davranışlarının değerinin ne olduğunu açıklayan Kur’an-ı Kerim’dir. Peygamberimiz de (s.a.v.) Kur’an’ın açıklamalarını hayatına uygulayarak bizlere bunları göstermiştir.

3. Terbiye ile ahlak arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Ahlak; İnsanın manevi değerlerine ahlak denir. İnsanlarda ki iyi huylarını gösterir. Terbiye; Bir insanın doğuştan gelmeyen, sonradan aileden alınan şeye terbiye denir. İnsanlar konuşması ile aile terbiyesini belli eder. Ahlak ve Terbiye arasındaki ilişkiye gelirsek; Bir insan konuşma tarzı ile olsun her şeyini aileden aldığı terbiye ile yansıtır. İşte ahlak da böyle bir şey; bir insanın ahlakı olmadığı sürece terbiyesi olsa bile kaç yazar ki? Terbiyesi olmadığı sürece zaten ahlakı da yoktur. Mesela küfür eden bir kız düşünelim, ne kadar da terbiyesiz deriz. İşte bu kızda terbiye ve ahlak duygusu kalmadığı için küfretmeye devam eder.

4. İman, ibadet ve ahlak arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: İman, ibadet ve ahlak arasında doğru bir ilişki vardır. Bir kişi iman sahibi ise ibadetlerini yerine getirir. İbadetlerini doğru ve güzel bir şekilde yerine getiren kişilerin ahlaklı olması gerekir. İslam dininin temelinde ahlaklı bireyler bulunur. Ahlak sahibi olmamız Peygamberimiz Hz.Muhammed (s.a.v) ve Yüce Allah (c.c) tarafından bizlere emredilmiştir. Sonuç olarak imanı tam bir kişi aynı zamanda ibadetlerini yerine getiren bir kişidir. İmanlı ve ibadetlerini tam bir şekilde yerine getiren kişi aynı zamanda da ahlak sahibidir.

5. Allah’a (c.c.) karşı vazifelerimiz nelerdir? Yazınız.
Cevap: Allah’a(c.c.) karşı olan vazifelerimizin başında Allah’ın varlığına ve birliğine iman etmek, hiçbir şeyi O’na ortak koşmamak gelmelidir. Yüce Allah(c.c.), dünyayı ve içindeki her şeyi insan için yaratmıştır. İnsanı da Rabbini bilip tanısın diye var etmiştir. Her insanın yaratılış amacı ve vazifesi; Allah’ı(c.c.) bilip tanımak ve O’na yaraşır güzellikte bir kul olmaktır.

6. Peygamberimize karşı vazifelerimiz nelerdir? Yazınız.
Cevap: Bir Müslümanın Allah’a(c.c.) karşı vazifeleri olduğu gibi O’nun emir ve yasaklarını bizlere tebliğ eden Peygamber Efendimize(s.a.v.) karşı da vazifeleri vardır. Bu vazifelerden başında onun Allah’ın(c.c.) peygamberi olduğunu kabul etmek, onu tanımak ve bilmek gelir. Daha sonra ona hürmet ve muhabbet etmek gelir.

7. Kur’an-ı Kerim’e karşı vazifelerimiz nelerdir? Yazınız.

• Kur’an-ı Kerim’in Allah’ın (c.c.) sözü ve son ilahi kitap olduğuna inanmak.
• Kur’an-ı Kerim’in bozulmadan, değişmeden günümüze ulaştığına inanmak.
• Kur’an-ı Kerim’i okumanın ibadet olduğuna inanmak.
• Kur’an-ı Kerim’i okumak için bedenen, ruhen ve kalben hazırlık yapmak.
• Kur’an-ı Kerim’i hükümlerinin kıyamete kadar devam edeceğine inanmak.
• Kur’an-ı Kerim’e karşı daima saygılı ve edepli davranmak.
• Kur’an-ı Kerim’i anlamaya çalışarak ve düzgün bir şekilde okumak.
• Kur’an-ı Kerim ayetlerini hayatımızın her alanında uygulamaya çalışmak.

8. İnsanlara karşı vazifelerimiz nelerdir? Yazınız.

• İnsanlara karşı saygılı ve sevgili olmalıyız.
• Her insanın hakkına saygı duymalıyız.
• İnsanlara karşı hoşgörülü olmalıyız.
• Bize selam veren kişilere bizde selam vermeliyiz.
• Karşımızdaki insanların halini hatırını sormalıyız.
• İnsanların haklarına korumalarına yardımcı olmalıyız.
• Hatalı davranışlarda bulunan kişileri uyarmalıyız.
• Kul hakkına girmemeye özen göstermeliyiz.
• Özellikle toplu taşıma araçlarında yaşlılara, gazilere ve hamile bayanlara yer verilmelidir.

9. Peygamber Efendimizin ahlakıyla ilgili bir ayet meali yazınız?

“Şüphesiz sen yüce bir ahlak üzeresin.” (Kalem Suresi, 4. ayet)

“Ant olsun size bir Peygamber geldi ki sizin sıkıntıya uğramanız onu incitir ve üzer. Çünkü o size çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatli ve merhametlidir.” (Tevbe Suresi, 128. ayet)

“Ey inananlar! And olsun ki, sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok anan kimseler için Resulullah (Allah’ın Elçisi) en güzel örnektir.” (Ahzab Suresi, 21. ayet)

10. Peygamber Efendimizin ahlakını anlatan bir hadis yazınız?

Ebû Hüreyre’nin rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ben, (başka değil, sadece) (iyi), güzel ahlâkı tamamlamak (uygulamak) için gönderildim.” (İbn Hanbel, II, 381)

Ali b. Ebû Tâlib’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) namaza kalktığında şöyle dua ederdi: “...(Allah’ım!) Beni güzel ahlâka eriştir. Senden başka güzel ahlâka eriştirecek yoktur. Kötü ahlâkı benden uzaklaştır. Senden başka kötü ahlâkı benden uzaklaştıracak yoktur!..” (Müslim, Müsâfirîn, 201)

Ebû Hüreyre’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Müminlerin iman bakımından en mükemmeli, ahlâk bakımından en güzel olanıdır.” (Ebû Dâvûd, Sünnet, 15)

Ebû Zerr’in rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) ona şöyle buyurmuştur: “Nerede olursan ol, Allah’a karşı sorumluluğunun bilincinde ol! Kötülüğün peşinden iyi bir şey yap ki onu yok etsin. İnsanlara da güzel ahlâka uygun biçimde davran!” (Tirmizî, Birr, 55)

Eyyûb b. Musa’nın, babası aracılığıyla dedesinden naklettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Hiçbir baba, evlâdına güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermemiştir.” (Tirmizî, Birr, 33)