2. ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI ve CEVAPLARI
A. Aşağıdaki cümleleri kutucuklarda verilen kavramlardan uygun olanıyla tamamlayınız.
1.Karain Mağarası eski Taş Devri’ni aydınlatan merkezlerden biridir.
2. Hindistan’daki kastsistemine göre insanlar sınıflara ayrılmıştır.
3. İlk Çağ’da BergamalIlar hayvan derisinden üretilen parşömenadını verdikleri bir kâğıt kullanmışlardır.
4. Şanlıurfa kent merkezi yakınlarındaki. Göbeklitepe günümüze kadar keşfedilen en erken tarihli tapınakların bulunduğu yerdir.
5. Roma ordusunun temeli Lejyonadı verilen askerî birliklerden oluşmuştur.
6. Anadolu uygarlıklarından Frigler tapates denilen kilimler dokumuşlardır.
7. Hitit kralına devlet işlerinde tavananna adı verilen kraliçe yardım etmiştir.
8. Lidyalıların başkenti Sardes’ten Perslerin başkenti Sus’a kadar uzanan ticaret yoluna tarihte Kral Yolu adı verilmiştir.
B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
(D) 1. Diyarbakır yakınlarındaki Çayönü, Yakın Doğu’daki köy yerleşmelerinin ilk örneğidir.
(D) 2. Yunan şehir devletlerinde güç kullanarak yönetimi ele geçiren kişilere tiran adı verilmiştir.
(Y) 3. Sümerler alfabeyi icat eden İlk Çağ medeniyetidir.
(Y) 4. Fabl türünün ilk örneklerini Urartular vermişlerdir.
(Y) 5. Hititler devlet yönetiminde tanrı-kral anlayışını benimsemişlerdir.
(D) 6. Baharat Yolu Hint Okyanusu’ndan Kızıldeniz’e oradan da Mısır’ın Akdeniz kıyılarına uzanan bir deniz ticaret yoludur.
(Y) 7. Roma İmparatorluğu'nda senato gerektiğinde kralın yetkilerini kısıtlayabilirdi.
C. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Yazının icadı siyasi, sosyal ve ekonomik hayatta hangi değişiklikleri meydana getirmiştir?
- İnsan toplulukları arasındaki ilişkiler yaygınlaştı.
- Bilgi; toplanabilir, iletilebilir, saklanabilir hale geldi.
- Duyguların, bilgi ve kültür birikiminin aktarımı kolaylaştı.
- Düşünce ve sanat ürünleri yayıldı.
- Eğitim ve öğretim kolaylaştı.
- Toplum düzenini sağlayan kuralların herkes tarafından bilinmesi sağlandı.
2. Fenikeliler hangi alanlardaki faaliyetleriyle uygarlığın gelişimine katkıda bulunmuşlardır?
Özellikle Ticaret ve Alfabe gibi alanlarda.
3. Bir topluma ait kanunlara bakılarak o toplumun hangi özellikleriyle ilgili çıkarımlarda bulunulabilir?
Cevap: Sosyal, siyasal ve ekonomik yaşamı hakkında bilgi sahibi olunabilir.
4. İlk Çağ'ın belli başlı tüccar kavimleri hangileridir?
Cevap: İlk Çağ'ın belli başlı tüccar kavimleri, Fenikeliler, Hintliler, Çinliler, Roma Tacirleri, Persler ve Arap Tacirleri olarak öne çıkar. Bu kavimler, farklı dönemlerde ve coğrafyalarda ticaret yapmışlar ve ticaret yoluyla kültürel etkileşimleri teşvik etmişlerdir.
5. Çin medeniyetinin insanlığa yaptığı en önemli katkılar neler olmuştur?
Cevap: Pusula, Kağıt, Barut, İpek, Makarna, Matbaa
6. İlk Çağ’da görülen büyük göç hareketlerinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Siyasi sosyal ekonomik ve doğal olaylardır. En çok siyasi sebeplerden dolayı yaşanan savaşlardan göç etmişlerdir. İlk çağda görülen büyük göç hareketlerinin nedenleri iklim değişiklikleri, savaşlar, kuraklık, buzulların etkisi gibi nedenlerle insanlar kitlesel olarak göç etmek zorunda kalmışlardır. Göç hareketleri tarihin akışını değiştirecek ölçüde önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Göçler nedeniyle parçalanan imparatorlukların yerine yeni devletler kurulmuş; kavimler siyasi, ekonomik, kültürel alanlarda birbirleriyle etkileşim içine girmişlerdir.
7. Hitit imparatorluğu ile Mısır Krallığını siyasi gücün meşruiyet kaynakları bakımından karşılaştırınız.
Cevap: İkisinde de siyasi güç Tanrı tarafından Tanrının oğlu kabul edilen Kral’a verilmiştir. Bu da onlara çok büyük yetkiler verilmesini sağlamıştır.
8. İklimin toplumların hayat ve geçim tarzları üzerindeki belirleyici etkisine hangi örnekleri verebilirsiniz
Cevap: İklim, toplumların yaşam tarzlarına ve geçim kaynaklarına doğrudan etki eden önemli bir faktördür. Soğuk, sıcak, kurak, nemli ve diğer iklim özellikleri, insanların nasıl yaşadığını, neyi ürettiğini ve tükettiğini etkiler. İklimin belirlediği koşullar, toplumların çevreye uyum sağlamasını gerektirir ve bu, yerel kültürlerin şekillenmesinde önemli bir rol oynar.
9. Konar-göçerler ile göçebeleri karşılaştırarak aralarındaki farklılıkları söyleyiniz.
Göçebeler
- Ana geçim kaynakları Hayvancılık, ve Avcılık- Toplayıcılıktır.
- Yerleşikler ile ticaret (alış-veriş) yaparlar
- Belirli bir yerde sabit değiller (Yaylak-Kışlak)
- Atlıdırlar
- Savaşçıdırlar
Yerleşikler
- Yerleşiktirler
- Ana geçim kaynakları Tarım, Ticaret ve hayvancılıktır.
- Savunmaya ağırlık verirler (Tarlaları korumak amacı)
- Evlerde yaşarlar, kentler kurmuşlardır
Ç. Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
Çin filozoflarından Kong-tse (Kongtze, MÖ 551- MÖ 479), devletin başında bulunan hükümdarın iktidarı gökten aldığını ve kendisinin Gök Tanrısının oğlu olduğunu söylemiştir. Buna rağmen bu iktidarda mutlak ve daimi bir mahiyet görmenin, hükümdarı her şeyi yapmaya yetkili bir ilah olarak kabul etmenin imkânsızlığını özellikle vurgulamıştır.
Gök tarafından hükümdara verilen iktidarın muhafazası ancak hayır ve adalet gibi prensiplerle mümkündür. Kötülük ve haksızlığın, fenalık ve adaletsizliğin hâkimiyeti iktidarın hükümdar tarafından kaybedilmesini gerektirir. Gök Tanrısının oğlu olan hükümdar, adaleti hâkim kılarak babasının arzusuna uygun hareket etmekle yükümlüdür. Hükümdar halkı mesut etmeye, onun durumunu iyileştirmeye, onu fazilet ve geleneklere uygun şekilde idareye çalışmalıdır. Hükümdar, sahip bulunduğu hükümranlık yetkisini ancak tebasının muhabbetini kazanmakla, onun kalbini fethetmekle, faziletli olmakla muhafaza edebilir.
1. Çin hükümdarı meşruiyetini neye dayandırmaktadır?
Cevap: Çin Hükümdarı iktidarı gökten aldığını ve kendisinin Gök Tanrısının oğlu olduğunu söylemiştir
2. Çin hükümdarı sınırsız yetkilere sahip olduğunu düşünüp istediğini yapabilir mi? Neden?
Cevap: Hayır, çünkü ancak hayır ve adalet gibi prensiplerle davranırsa bu gücün bir anlamı olabilecektir.
D. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi İlk Çağ uygarlıklarının dinî inanışları ile ilgilidir?
A) Fenikelilerin koloniler kurmaları
B) Friglerin saban kıran kişiye ölüm cezası vermeleri
C) Sümerlerin ilk yazılı kanunları yapmaları
D) Lidyalıların parayı değişim aracı olarak kullanmaları
E) Yunanların olimpiyatlar düzenlemeleri
2. I. Tek tanrılı din anlayışını benimsediler.
II. Ülkelerini satraplık adı verilen eyaletlere ayırdılar.
III. Batı Akdeniz kıyılarında ticaret kolonileri kurdular.
IV. Kral Yolu üzerinde ticaret yaptılar. Yukarıdakilerden hangisi Perslerle ilgili doğru bir bilgidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve IV E) II, III ve IV
3. “Anadolu’da tarih devirlerini başlatanlar Asurlular olmuştur.” diyen bir tarihçi bu sözünü Asurluların aşağıda verilen faaliyetlerinden hangisiyle açıklayabilir?
A) İlk kütüphaneyi kurmaları
B) Anadolu’da karum denilen pazar yerleri kurmaları
C) Anadolu’ya yazıyı getirmeleri
D) Anadolu’daki kalay ihtiyacını karşılamaları
E) Kara ticaretinde ileri gitmeleri
4. Sümerlerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi astronomi biliminin gelişmesine doğrudan katkıda bulunmuş olabilir?
A) Tapınaklarını rasathane olarak kullanmaları
B) Çivi yazısını bulmaları
C) Site adı verilen şehir devletlerini kurmaları
D) İlk yazılı kanunları yapmaları
E) Eğitime önem vermeleri