DERSE HAZIRLIK
1. Sizce aile bireylerini bir arada tutan en büyük etken ne olabilir?
Cevap: Beslenme , bakım , sevgi ihtiyacı , duygusal gelişim , psikolojik gelişim , eğitim ,kültürel değerleri kazanma gibi kavramlar aile bireylerini bir arada tutar.
2. Yakın çevrenizdekilerin sizin düşüncelerinize veya kurduğunuz hayallere yönelik eleştirileri oluyor mu? Bu kişilerin eleştirileri karar vermenizde etkili midir? Arkadaşlarınızla sözlü olarak paylaşınız.
Cevap: Evet oluyor. Mesela bazı arkadaşlarım gerçekleşmeyecek hayaller kurmamdan dolayı çoğu zaman üzüleceğimi söylüyorlar. Ya da bazı hayallerimiz imkansız buluyorlar. Oysa ben katılmıyorum onlara. Kendi hayallerimin peşinde koşmak daha mutlu ediyor beni.
3. Can Yücel’in aşağıdaki şiirinde hangi öğütler verilmektedir? Bir insanın mutlu olabilmesi, hayata gülümseyebilmesi için bunlar yeterli midir? Neden?
Cevap: Yaşama sarıl, acele etme ve ne yaşıyorsan tadını çıkar.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 182 Cevabı
1. Okuduğunuz metnin konusunu bularak konunun güncelliğini koruyup korumadığını söyleyiniz.
Cevap: Kıt kanaat geçinen bir ailenin bireyleri arasında yaşanan çatışmaları anlatır.Tüm olumsuzluklara rağmen aile bir arada durmaya çalışır.
2. “Ocak” metninin temasını metnin dramatik örgüsünden, hareketle belirleyiniz. Bu temanın insan ve gerçeklikle ilişkisini açıklayınız.
Cevap: Zorluklar karşısında aile teması. Toplumsal gerçekliğe uygundur.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 183 Cevabı
3. Okuduğunuz metinde zaman ve mekân nasıl verilmiştir?
Cevap: Zaman ve mekan bir bütünlük içerisinde verilmiştir. Zamanın ileleyişi olaylarla uyum sağlamıştır.
4. Tarık, oyun boyunca çevresi, ailesi ve kendisiyle çatışma içindedir. Tarık’ın çevresiyle ve kendisiyle olan çatışmalarına metinden örnekler gösteriniz.
Cevap: Tarık, çocuk ruhlu bir adam. Hayallerinin içinde yaşayan, yalnızca gerektiği zamanlarda hayal perdesini aralayıp gerçek dünyaya adım atmayı tercih eden bir karakter.
5. Nihat’ın ve Safiye’nin kişilik özelliğini en iyi yansıtan repliklerini bulunuz. Bu repliklerde hangi özelliklerinin ön plana çıkarıldığını söyleyiniz.
SAFİYE — Tabii oğlum, çalışmak insanın içini açar.
NİHAT — İlgisi bile yok. Bir sazan balığı, bir kırlangıç, bir yonca tarlası gibi mutluyum.(Tabii) Çünkü bugün istifa ettim.
SAFİYE — (Bir tabureye çöker) Neden?
NİHAT — Bastım istifayı, çıktım geldim. Oh, dünya varmış.
SAFİYE — (Soluğu kesilmişcesine) Neden ama?
NİHAT — (Şirin) Eee, yürümedi anne. Zaten ta başından biliyordum. Bunu bilip dururken kalkıp işe gitmek düpedüz ikiyüzlülük. Sonra ben öyle saatle filan iş yapamam. Delilik bu. Yağmur saatle mi yağıyor, rüzgâr takvimle mi esiyor?
SAFİYE — Bunu nasıl yapabildin?
NİHAT — Gayet kolay, yarın gelmiyorum dedim. İnanır mısın, gık bile diyemediler.
SAFİYE — Ya Fazıl?
NİHAT — Merak etme, ona ben anlatırım.
SAFİYE — İçerde, banyoda.
6. Tarık’ın ve çocukların bir işte dikiş tutturamaması, ailenin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntı, Sevda’nın evden kaçması gibi dramatik örgü ile Tarık’ın her şeye rağmen mücadele etmesi arasında
nasıl bir ilişki olduğunu belirleyiniz.
Cevap: Tarık ne kadar olumsuzluklar yaşasa da yaşam boyunca mücadele etmiş ve bundan da yılmamıştır . Aslında orta halli bir ailenin başından geçene olaylardır. Olumsuzluklar yaşanılır ve bununla mücadele ederk hayatta kalmaya çalışılır.
7. Okuduğunuz tiyatroda yazarın vermek istediği ileti nedir? Bu iletinin metnin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlar olup olmadığını tartışınız.
Cevap: Eserde, 1960’lı yılların Türkiye’si resmediliyor. Dönemin siyasi ve ekonomik koşullarının etkisi ile yaşamına devam etmeye çalışan bir aile.Olumsuzluklar karşısında mücadele edilmelidir.
8. Tiyatro yazarları kişilerinin repliklerini verirken onları kişiliklerine göre konuşturmayı amaçlar. Yazarın kişileri konuştururken izleyiciyi etkilemek için nasıl bir tutum izlediğini açıklayınız.
Cevap: Sanki izleyicilerin de oyunda olduklarını hissettirecek bir tutum izlemektedir.
9. Yazar, oyun boyunca gerilimi canlı tutmak için hangi unsurları ön plana çıkarmıştır?
Cevap: Sürekli bir çatışma içinde olunmuş. Hep bir hayal kurulmuş ve sonunda hüsrana uğrama söz konusu olmuştur.Ayrıca aile bireyleri arasında da kişisel farklılıklar vardır. İki çocuğun bir gerçekçi iken diğeri hayalcidir. Bir çalışmayı severken diğeri sevmez. Bu da gerilimi canlı tutmuştur.
10. Modern tiyatroda belirlenen bütün sahne yerleştirmeleri ve hareketlerini destekleyecek dekor, kostüm, aksesuar, ışık, makyaj gibi teknik konularla ilgilenecek olan tasarımcılar bu süreçte yazar,
yönetmen, yapımcı, oyuncu ve teknik ekiple fikir alışverişinde bulunur. Mümkün olduğu kadar taslaklar çizerek bu sürece dâhil olur. Buna göre “Ocak” parçasını sahneye koyacak olsanız nasıl bir
çalışma yapardınız? Açıklayınız.
Cevap: Öncelikle bütün ekibi toplar onlara nasıl bir oyun çıkarmak istediğimi benim için başarının ne kadar önemli olduğunu anlatırdım. Sonra da en iyi dekoru kostümü ortaya koyarak oyunu en iyi şekilde en iyi oynayan oyuncularla sergilemeyi amaçlardım.
11. Aşağıdaki parçada Tarık’ın davranışı “kendine, çevresine, ailesine, vatanına karşı sorumlu olma”
duygusundan hangisinin ya da hangilerinin bir sonucu olarak değerlendirilebilir.
ARIK — Hay Allah razı olsun. Kıza ne aldım biliyor musunuz? (Kutudan bir guguklu saat çıkarır.) Guguklu saat. (Güler.) Ne dersin Safiye zevkime, inceliğime? (…) neşem oldu mu, üstüme yoktur dünyada. Bir taneyim be. Kıza karşı mahcubum. Yolda gelirken dedim ki kendi kendime…
SAFİYE — (Ayağa kalkar.) Biz onunla konuştuk, anlaştık.
TARIK — Olsun. Bana “baba” dedi ya. Hani, “git yap” dedi. Yolda uçtum (…). (Saati asar.)Nasıl, ne güzel durdu değil mi? (Zincirini çeker.) Safiye bak, bak nasıl kuruluyor (…). (Gevrek gevrek güler.) Bizim araba gibi… Tıkır tıkır… Fazıl yarın sabah işbaşı yapıyoruz. Tamam mı?
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 186 Cevabı
DİL BİLGİSİ
1. “Ocak” metninden zarf görevinde kullanılan kelime ve kelime gruplarına örnekler bularak bunları birer cümlede kullanınız.
Açlıktan ölüyorum. >Durum Zarfı
bir yonca tarlası gibi mutluyum. >Durum Zarfı
Bunu nasıl yapabildin? >Soru Zarfı
İçerde, banyoda. >Yer Yön Zarfı
Kuş gibi hafifledim. >Durum Zarfı
belki bir gün bir sepet sahici inci ile dönerdim >Durum Zarfı
2. “Ocak” metninde kullanılan yay ayraç, üç nokta ve virgüllerin işlevlerini söyleyiniz.
S. SAY — Bugünlerde saatsiz yaşıyorum ( . ) Acıkınca yiyorum ( , ) uykum gelince uyuyorum (. )
S. FİNCANCIBAŞI — Duruşmanız nasıl geçti ( ? )
S. SAY — Değişik bir şey yok ( . )
S. FİNCANCIBAŞI — Yani ( … )
S. SAY — Umutsuz görünüyor ( . )
S. FİNCANCIBAŞI — Ben başlangıçtan beri umutsuzdum ( . )
S. SAY — Doğrusunu isterseniz tam anlamıyla ilgilenemiyorum da (. )
S. FİNCANCIBAŞI — İzin verirseniz bir de ben gireyim araya ( . ) Ortaklarınızla bazı anlaşma yolları bulunabilir ( . )
S. SAY — Teşekkür ederim Sadri Bey ( . ) Avukatım elinden geleni yapıyor ( . ) Siz yorulmayın ( . ) Ne yapalım ( , ) gerekirse ben de bir iş bulur çalışırım ( . )