DERSE HAZIRLIK
1. Türk tarihini anlatan eserler okumak ya da bunları konu edinen tiyatro ve film izlemekten hoşlanır mısınız? Neden?
Cevap: Öncelikle kişisel fayda açısından okumak her zaman faydalıdır. Devamında tiyatro ya da film olarak izlenebilir. Okumak, faydalıdır çünkü konuyu öğrenip yanı sıra okumaktan elde ettiğimiz kazançlar illa ki olacaktır.
2. Tarihî bir olayın tiyatro metni yazılıp sahnede canlandırılmasının izleyiciye katkıları neler olabilir? Tartışınız.
Cevap: Görselliğin katkısı vardır. Doğru aktarılırsa önümüze tarihle ilgili süreci tam anlamıyla koyar ve rahat anlamamıza fayda sağlar.
3. Aşağıda, Arif Nihat Asya’nın “Fetih Marşı” şiirinden bir bölüm verilmiştir. Bu şiirle ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 168 Cevabı
1. Françez, Notaras ve Kostantin’in hangi konuda bir görüş ayrılığı yaşadığını söyleyiniz?
Cevap: Osmanlının saldırma ihtimaline karşı Batı’dan yardım istemek mi yoksa kale kendi başlarına savunmak mı?Eğer yardım isterlerse Batı, onları değiştirme ihtimali çok fazla ve kendilerinin de halktan uzaklaşma.Fakat kalıp kaleyi savunsalar buna da güçleri yetmeme ihtimali vardır.
2. “Fatih” metninin konusunu ve temasını bulunuz.
Cevap: Konusu İstanbul’un fethi olup teması Osmanlının adaletidir.
3. Tiyatro metinlerinde olay örgüsüne dramatik örgü denir. Buna göre, okuduğunuz metnin dramatik örgüsünü belirleyiniz.
- Fatih’in kardeşinin Bizans’ın elinde olması
- Kardeşini bahane edip sürekli vergiyi arttırması
- Fatih’in İstanbul’u fethetmekte başka çaresi olmaması
- Rumeli Hisarı’nın yapılması
- Bizans’ın hisarı yapılmasını engel olmaya çalışması
- Olamayınca Batı’dan yardım istemesi
- Fetih günü savaş başlaması
- Batı yardımlarına karşı Osmanlının gemileri karadan yürütmesi
- Fethin gerçekleşmesi.
4. Okuduğunuz tiyatronun dil, anlatım ve sunum özelliklerini belirleyiniz.
Cevap: Dil sade olup anlatım dramatik şiir dediğimiz bir uslüpla yapılmıştır.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 169 Cevabı
5. Aşağıdaki diyalogdan hareketle Türklerin hangi değerlere sahip çıktığını söyleyiniz.
FRANÇEZ:
Dini, töresi, her şeyi yabancı Türklere mi açalım kucağımızı?
NOTARAS:
Hiçbir ulusun dinine, töresine Karışmamıştır onlar bugüne dek.
Türklerin dünyaya getirdiği yeni düzen Bizi biz yapan her şeyi koruyacaktır.
Cevap: Türklerin azınlıklara karşı adaleti davrandığı onların dini,töresine karışmadığı ifade etmiştir.
6. Aşağıda, Akşemsettin’in Mehmet (Fatih) hakkındaki düşünceleri verilmiştir. Bu replikten hareketle Fatih’in hangi özellikleri ön plana çıkartılmak istenmiştir? Akşemsettin’in bu sözleriyle yazarın üzerinde durduğu evrensel değer nedir?
Cevap: Düşmanına üstün gelirken değerlerinden vazgeçmemeyi öğretir. Kazanmak sadece kendin için değil savaştığın kişi için de geçerlidir.
7. Akşemsettin’in “Hayatın hakkını tam vermek için hem güvercin hem şahin olmak gerek.”, “Tanrı buyruğuyla davrananları dünyada hiçbir güç durduramaz.”, “Ayakların Tanrı yolunda toza bulanırsa sular boğamaz seni, ateşler yakamaz!” repliklerinde hangi örtük iletiler olduğunu bulunuz.
- Hayatın hakkını tam vermek için hem güvercin hem şahin olmak gerek: Bu hayatta ezilmek de gerekir güçlü olmak da. Av da avcı da…
- Tanrı buyruğuyla davrananları dünyada hiçbir güç durduramaz: Tanrı’nın dediği olur.
- Ayakların Tanrı yolunda toza bulanırsa sular boğamaz seni, ateşler yakamaz: Tanrı hizmetinde yapılırsa her şey yolunda gider. Tanrı kendi yolundan gidenleri gözetir.
1. ETKİNLİK
Okuduğunuz metindeki repliklerden yola çıkarak aşağıda verilen kişilerin özelliklerini belirleyiniz.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 170 Cevabı
2. ETKİNLİK
Bu parçada altı çizili kelime grupları fiili durum, miktar, zaman gibi bakımlardan belirterek zarf olmuştur. Fiillerin, fiilimsilerin, sıfatların ya da kendi türünden olan kelimelerin anlamlarını türlü yönlerden (yer-yön, zaman, durum, miktar, soru) etkileyen; onları belirten, dereceleyen kelimelere zarf denir.
Siz de okuduğunuz metindeki zarfları bularak metne katkısını tartışınız.
Cevap: ZAĞANOS:Devletimiz varlığını duyurduğundan beri (ZAMAN )
Avrupa zaten birleşik bize karşı.
AKŞEMSETTİN (Mehmet’e doğru):
Baban bir ağaç dikti senden önce, (ZAMAN )
meyvesini devşirmeyecek misin?
HALİL:
Biz Bizans’ı kuşatırken hünkârım (DURUM )
ya güçlü bir Avrupa ordusu gelip
arkamızdan vurursa bizi? O zaman (ZAMAN )
bu devlet belini doğrultamaz bir daha. (MİKTAR )