9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sonuç Yayınları 2. Ünite Hikaye Sayfa 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58 Birtakım İnsanlar Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
DERSE HAZIRLIK
1. Yürürken çevrenizi ya da çevrenizdeki insanları iyi gözlemlediğinizi söyleyebilir misiniz?
Cevap: Evet söyleyebilirim. Çoğu insan günün koşuşturmacasına kendini kaptırmış gitmektedir.
2. Bir sorunla karşılaştığınızda neler yaptığınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Örneğin sınıfta bir arkadaşımla kavga ettim eğer haksızsam önce gider gönlünü almaya çalışırım. Kabul etmezse küçük bir hediye alırım(abartmaya gerek yok bir kalem ya da şeker yeter) o da olmazsa aradan biraz zaman geçince gider tekrar özür dilerim zaten zaman geçince unutmuş olacaktır ve affedecektir.
3. Aşağıdaki tiyatro parçasında yazarın vermek istediği iletiyi bulunuz. Bu iletiye katılıp katılmadığınızı söyleyiniz.
Cevap: Aşağıdaki diyalogda vermek istenen mesaj insan çevresindeki ya da tabiattaki güzellikler normalleştiği zaman ya da onlara alıştığı zaman farkına varamaz. Her yanında olan olaylara alışmışsa onun farkına varamaz.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 55 Cevabı
1. Okuduğunuz hikâyede bir olaydan söz edilebilir mi? Neden?
Cevap: Durum Hikayesi olduğu için bir olay etrafında şekillenmemiştir.
2. Hikâyeye konu edilen kişinin özellikleri nelerdir? Bu kişinin insanlara yardım etmek için çaba gösterip göstermediğini söyleyiniz.
Cevap: Durum hikayelerinde kişilerin özellikleri detaylı verilmez. Bütünüyle ele alınmaz.
3. “Birtakım İnsanlar” metninde geçen “rüzgâr, hâlâ, lüzum, ağabey, tramvay, hatır, pastane, egzotik” kelimelerinin doğru telaffuzuna yönelik çalışmalar yapınız.
Cevap: Bu etkinliği kendiniz evde yüksek sesle yapmalısınız.
1. ETKİNLİK
Bu adamın ne paltosu ne şapkası ne de ayakkabıları vardı. Buna mukabil sırtında mor pamukları yer yer, parça parça dökülen bir hırkası, belinde ipi; ayağında yazlık, tüy gibi bir pantolonu ve ayaklarında da yine iplerle bağlanmış çuvalı…
Bu parçada bir kişinin özellikleri anlatılmıştır. Bir yerin, bir varlığın özelliklerini, bu özelliklerin duyularımızda uyandırdığı izlenimleri kelimeler aracılığıyla, gözümüzde canlanacak şekilde anlatılmasına betimleme, betimlemeden yararlanılarak yapılan anlatıma da betimleyici anlatım denir. Betimleyici anlatımda sıfatlara çokça yer verilir. Buna göre “Birtakım İnsanlar” hikâyesinden betimleyici anlatımın kullanıldığı paragrafları bularak buralarda nelerin betimlendiğini söyleyiniz.
Cevap: O zamanlar daha Camlı Köşk’ün camlarını ve hanende ilanlarının mavi ışığını üşüterek geçen buz gibi bir rüzgâr esiyordu. Benimle beraber belki ona yakın insan, gördükleri herhangi bir filmin rüyasını ayakta görüyor ve yataklarının ümit, hayal, güzel günler veyahut uykusuz, muharebeli geceler, sığınaklar düşündüren ılıklığına bir an evvel kavuşmak için bir türlü gözükmeyen tramvaya sabırsızlanıyorlardı. Geceleyin dış mekanı tasvir ediyor
Burnum yastıkta, yorganım ağzım hizasında, kirpi gibi büzülmüşüm; dalmak üzereyim: Kendini tasvir ediyor .
Paltomun yakası içinde yarı yarıya kaybolmuş kafamı çıkardım. Kafamı bir iki defa salladım. Soğuğa alışmış, mukavemete hazırlanmış gibiydim. Kendini tasvir ediyor .
Ona benzer adamlar, ötekilerinden kolaylıkla ayrılabilirdi. Kış günü bir şehirde insanlar palto, şapka giyer, ayaklarında fotinler vardır. Belki paltolarının renkleri, şapkalarının kurdeleleri ve alamerikan yahut alaturka şapkalarıyla birbirlerinden ayrılabilirler, icap ederse. Sokaktaki insanları tasvir ediyor .
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 56 Cevabı
2. ETKİNLİK
Kafamın içinde esrarengiz, büyülü, garip hikâyeler canlandı. Hatta daha ileriye giderek başka ve daha tuhaf şeyler düşündüm. Adamın afyonlu kafasına girmiş gibi oluyordum.
Bu parçada yazar, söylemek istediklerini kahramanın kendi ağzından, kafasından geçenler şeklinde okuyucuya aktarmıştır. Anlatmaya bağlı edebî metinlerde yazarın anlatmak istediği şeyleri kahramanın kendi ağzından, kafasından geçenler şeklinde okuyucuya vermesine iç konuşma (iç monolog) tekniği denir. Buna göre “Birtakım İnsanlar” hikâyesinden iç konuşma tekniğinin uygulandığı bölümleri, yazar diyaloglar hâlinde verseydi okuyucu üzerinde nasıl bir etki bırakırdı? Buradan hareketle iç konuşma tekniğinin uygulanması hikâyenin anlatımına nasıl katkı sağlamıştır? Açıklayınız.
Cevap: Bu parçada yazar, söylemek istediklerini kahramanın kendi ağzından, kafasından geçenler şeklinde okuyucuya aktarmıştır. Anlatmaya bağlı edebî metinlerde yazarın anlatmak istediği şeyleri kahramanın kendi ağzından, kafasından geçenler şeklinde okuyucuya vermesine iç konuşma (iç monolog) tekniği denir.
Hikayeye biraz daha akıcılık kazandırıp olay eksenli bir yapıya dönüştürürdü. Bu şekilde verilmesi kahramanın iç dünyasını daha rahat kavramamıza fayda sağlamıştır.
3. ETKİNLİK
Aşağıda olay ve durum hikâyelerinin özellikleri verilmiştir. Okuduğunuz hikâyelerde hangi özelliklerin olduğunu tespit ederek işaretleyiniz. (Elli Kuruş- Birtakım İnsanlar)
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 57 Cevabı
4. ETKİNLİK
“Birtakım İnsanlar” hikâyesini anlatıcı, bakış açısı, zaman ve mekân özellikleri bakımından aşağıda verilen “Şişman ile Zayıf” hikâyesiyle karşılaştırınız. Bu hikâyelerin benzer ve farklı yönlerini tespit ediniz.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 58 Cevabı
Aşağıdaki cümlelerde virgülün hangi işlevlerde kullanıldığını söyleyiniz.
• Adamın arkasında uzun çeneli, sıska bir kadın ile uzun boylu, gözlerini kısarak bakan, gözlüklü bir lise öğrencisi başlarını uzatmış bakıyorlardı.
Cevap: Eş görevli sözcükleri ayırmada
• Şişman, sevinç dolu gözlerini arkadaşından ayıramıyordu
Cevap: Özne ile Yüklem arasında başka sözcükler girmişse özneyi ayırmak için
• Nasılsın, neler yapıyorsun?
Cevap: Sıralı cümleleri ayırmak için
• On taneden fazla alana, anlıyorsun ya, biraz indirim yapıyorum.
Cevap: Arasözleri ayırmak için
• Nafanail biraz düşündü, şapkasını çıkardı.
Cevap: Sıralı cümleleri ayırmak için