9. Sınıf Sonuç Yayınları Kimya Ders Kitabı 1. Ünite Değerlendirme Soruları Sayfa 41 Cevapları
C. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Simyayı ve kimyayı birbirinden ayıran özellikler nelerdir?
Cevap: Simya ve kimya aynı ya da ortak özelliklere sahip olarak görünse de temelde birbirinden ayrılan ama birbirine katkısı olan iki alan olarak bilinmektedir. Kimya, bir bilimdir fakat simyadan bilim olarak bahsetmek mümkün değildir. Simyayı ve kimyayı ayıran özellikler bulunmaktadır. Simya, kimyanın ilerlemesini sağlamıştır.
Simyayı ve Kimyayı ayıran özellikler şu şekildedir:
2. Simyadaki çalışmaların modern kimyaya sağladığı katkılar nelerdir?
Cevap: Simyanın temelinde elementlerin altına çevrilmesini arzulayan bir amaç vardır. Bu amaca bağlı olarak yapılan her çalışmada farklı elementlerin elde edilmesi de mümkün olmuştur. Farklı elementlerin bulunmasıyla her seferinde elementlerin altına çevrilmesi daha da zorlaşmaya başlamıştır. Simya geçmişte hemen herkesin uğraştığı ve sonradan insanların ilerlemeye başlayarak kimya bilimine çevrilen bir alan olmuştur.Altına çevrilmek istenen her element farklı elementlerin ortaya çıkmasına neden oldukça kimya bilimi de gelişmeye başlamıştır. Her maddenin kendine özgü davranışlarının ve etkileşimlerinin olması simyanın kimyaya sağladığı en önemli katkılardan biridir. Böylece kimya da sürekli gelişme içinde yeniliklere açık bir bilim haline gelmiştir.
3. Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanları kimlerdir? Bu bilim insanları hangi katkıları sağlamıştır?
Cevap: Kimya biliminden önce, maddelerin iç yapısını ve çevreyle olan ilişkisini insanlar incelemeye başlamıştı. bunun için çeşitli düşünce deneyleri ve araştırmalar yapan insanlar zamanla birçok maddeyle tanıştı ve bitkisel ya da hayvansal olarak birçok maddeyle deneyler yaptılar.Simya işte böyle bir ortamda doğarak birçok bilim insanının alt yapısını ya da temel bilgilerini oluşturdu. Kimyanın doğuşu da bundan sonra gerçekleşti. Lavoisier, Dalton, Boyle gibi isimler simyadan kimyaya geçiş yapan ve bilimsel çalışmalarını böylece sürdürmeyi başaran isimler olmuştur. Dünya genelinde doğuda ve batıda birçok bilim insanı bu şekilde kimyaya geçiş yapmıştır.
4. Kimya disiplinleri nelerdir? Bu disiplinlerin çalışma alanlarını açıklayınız.
Cevap:Kimya, maddeyi ve maddenin çevreyle olan etkileşimini inceleyen bilim dalıdır. Kimya birçok bilim dalıyla çalışır ve birçok bilim dallarına da ayrılır. Kimyanın oluşturduğu disiplinlerin her biri farklı bilim dallarına da hizmet eder. Kimya birçok disiplinin bir araya gelmesinden de oluşur.
Kimya disiplinleri ve çalışma alanları şu şekildedir:
- Analitik Kimya: Kimya verilerinin nicelik ve nitelik olarak ortaya konması, değerlendirilmesi, araştırılması ve incelenmesi için ölçümlerin ve deneylerin yapıldığı bir kimya koludur. Tıp, uzay, astronomi, adli tıp gibi alanlarda etkili olmaktadır.
- Biyokimya: Canlı organizmaların çevreyle olan etkileşiminde gerçekleşen tepkimelerin incelenmesinde ve ölçülmesinde çalışan bir kimya koludur. Tıp, botanik, biyoloji gibi alanlarda etkili olmaktadır.
- Anorganik Kimya: Karbon ve hidrojen dışı elementlerin ve moleküllerin incelenmesinde işe yarar. Sanayi ve endüstri alanlarında etkilidir.
- Organik Kimya: Karbon kimyası olarak bilinir. Petrol ve türevleri üzerinde üretim ve işlem yapan her sektörde yardımcı olarak etkilidir.
- Fiziko-Kimya: Kimyasal sistemlerin enerji ve dinamiklerini inceleyen ve ortaya koyan bir alan olarak mühendislik ve inşaat alanlarında etkili olmaktadır.
- Nükleer Kimya: Atom altı parçacıkların elde edilmesinde etkili olur. Enerji üretiminde gerekli sistemlerin kurulmasında kullanılır. Böylece enerji üretme ihtiyacını karşılar.
5. Kimya alanı ile ilgili meslekler nelerdir? Bu mesleklerde çalışacak kişilerin mesleki açıdan özelliklerini açıklayınız.
Cevap: Kimya, maddenin iç yapısını ve maddenin doğayla olan etkileşimi incelemektedir. Kimya bir bilim dalı olarak birçok bilim dalından yararlanmakta ve birçok alt dallara da ayrılmaktadır. Böylece geniş çalışma alanlarına ve meslek gruplarına da hitap etmektedir.Kimya, çok geniş bir alana hitap eder. Bu da çeşitli meslek gruplarının oluşmasına ve çalışma alanlarının belirlenmesine yol açar. Bilim, sanayi, teknoloji, eğitim, ulaşım, iletişim, kalkınma gibi alanlarda kimya biliminden yararlanmak mümkündür. Bu alanlarda çeşitli iş kollarında çalışan kişilerin mesleki kazanımlar elde ederek özellikler kazanırlar.
Kimya alanıyla ilgili meslekler, öğretmenlik, mühendislik, müteahhitlik, doktorluk, hemşirelik gibi mesleklerdir. Bu mesleklerde çalışan kişilerin madde ve maddenin çevreyle olan ilişkisini bilmesi gerekir. Her maddeyi adından, sembolünden ya da formülünden tanıması gerekir.
Bu kişilerin dikkatli, azimli, sabırlı, ölçülü, hassas olarak çalışması gerekir. Kimyada en ufak hatalar bile daha vahim sonuçların oluşmasında etkili olabilir. Bu nedenle kimya ve kimyaya yakın alanlarda çalışan kişilerin özellikle dikkat etmesi gerekir. Kimya alanı çok geniş bir alandır bu nedenle çok fazla meslek gruplarına hitap etmekte ve çok fazla alanda kendini göstermektedir.
6. Kimyanın çalışma konuları nelerdir?
Cevap: Kimya, bir bilimdir. Kimya, maddenin iç yapısı ve maddenin çevreyle olan ilişkisini açıklayan ve anlamlandıran bilimdir. Kimya, hayatımızın her alanında bulunan bir bilimdir. Özellikle evimizde bile kimya işleri ile ilgilenebiliriz. Kimya, mutfakta ve temizlik yaparken önümüze çıkar.Kimyanın çalışma konuları bellidir. Kimya, maddeler ve madde keşifleri üzerinde çalışır. Kimya, organik kimya, çevre kimyası, analitik kimya, biyokimya, fiziko-kimya, foto-kimyası, gıda kimyası şeklindedir. Kimyanın çalışma alanı oldukça geniştir. Gün geçtikçe de artmaktadır. Kimya hayatımızın içindedir.
Akademik kimya çalışmaları düşünce deneylerinden çok, gerçek deneyler üzerinde yapılmakta ve geniş laboratuvar imkanları da kullanılmaya devam etmektedir.
7. Kimyanın sembolik dilinin kimya bilimi açısında önemini açıklayınız.
Cevap: Kimya, maddenin iç yapısını ve maddelerin çevre ve diğer maddelerle olan ilişkisini açıklamaktadır. Kimyanın dilinde sembolik bir ifade etme tarzı bulunmaktadır. Bu kimyayı daha anlaşılır ve kolay kılmaktadır. Kimya dili, zaman içinde oluşan ve herkesin anlayabileceği tarzda geliştirilmiştir.Kimyanın sembolik bir dili bulunmaktadır. Bu sembolik dil, kimyanın zaman içinde kendi dilini oluşturmuş ve anlaşılmasını ve işlem yapılabilmesini de kolaylaştırmıştır. Maddeleri tanımak ve başka maddelerle etkileşime sokup yeni maddeler bulmak ve madde davranışlarını analiz etmek böylece daha kolay olmuştur.
Kimya, hayatımızın her alanında olan temizlik, yiyecek, içecek gibi muhtaç olduğumuz alanlarda da yer alan ve yakından ilişki kurduğumuz bir bilimdir.
8. Kimyasal bir maddenin bulunduğu cam kap üzerindeki şekilde ünlem işareti olduğu görülmektedir. Bu şeklin anlamı nedir? Kimyasal madde hangi özelliklere sahiptir?
Cevap: Kimyasal maddelerin çoğu doğrudan temas haline geçildiğinde insana deri yoluyla, solunum yoluyla zarar verebilir. Bu nedenle özellikle laboratuvarlarda kimyasal maddeler, özel kaplarda bulunmaktadır. Bu kapların özellikleri bakımından dayanıklı olması söz konusudur.Cam bir kapta bulunan kimyasal madde için üzerinde ünlem işareti varsa bu kimyasal maddenin zararlı olduğu uyarısının yapıldığı ve dikkatli olunması gerektiğini söyleyen bir işarettir. Bu nedenle kimyasal madde temasında veya kullanımında özellikle tedbir almak ve ona göre o kimyasalı kullanmak da gerekir.
Aşağıdaki eşleştirmeleri yapınız.
a) Aşağıda verilen element adlarını element sembolleri ile eşleştiniz.
Potasyum (K)
Kurşun (Pb)
Kalsiyum (Ca)
Cıva (Hg)
b) Aşağıda verilen sistematik bileşik adlarını bileşik formülleri ile eşleştiriniz.
Sülfürik asit (H2SO4)
Sodyum hidroksit (NaOH)
Hidroklorik asit (HCI)
Kalsiyum karbonat ( CaCO3)
Aşağıda verilen tanımları kavramlarla eşleştiriniz.
1. Metalleri altına dönüştürecek bir taş ve ölümsüzlük sağlayacak bir iksir bulma gibi uğraşlardır.
2. Farklı iki ya da daha fazla element atomlarının, belirli oranlarda bir araya gelerek kimyasal etkileşimlerle oluşturdukları saf maddelerdir.
3. Maddeyi ve onun uğrayabileceği değişimleri inceleyen bilim dalıdır.
4. Canlı organizmaların kimyasal yapısını ve hayatın devamı boyunca canlının içinde meydana gelen kimyasal olayları inceler.
5. Suda çözünmüş veya askıda bulunan maddelerin çökelmelerini sağlamak üzere uygulanan işlemdir.
a. Biyokimya (3)
b. Kimya (4)
c. Arıtma (5)
ç. Simya (1)
d. Bileşik (2)