1. Ünite Sonu Değerlendirme Soruları
A. Aşağıda verilen soruların cevaplarını altındaki boşluklara yazınız.
1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklere ait özelliklerin yazılı olduğu boşlukları örnekte verildiği gibi doldurunuz.
Fiziksel büyüklük | Sembolü | Birimi | Birim sembolü | Ölçüm aleti |
Kütle | m | kilogram | kg | terazi |
Uzunluk | x | m | m | çubuk metre, şerit metre, mikrometre |
Zaman | t | saniye | s | kronometre |
Sıcaklık | T | kelvin | K | Termometre |
Elektrik akımı | i | Amper | A | Ampermetre |
Madde miktarı | n | mole | mol | avogadro ölçeği |
Sürat | metre/saniye | m/s | radar | |
İş | W | Joule | J |
2. İnşaatta çalışan Kemal’e ustası 60 adet tuğlayı 3. kata çıkarmasını söyledi. Birkaç tuğlayı yüklenen Kemal bu işin bu şekilde çok uzun süreceğini aynı zamanda çok enerji harcayacağını düşünmüştür. Sonra, bir gün önce malzemeleri yukarı çıkarmak için kurulan makara düzeneği aklına geldi. Makara düzeneğini kurduktan sonra bir arkadaşının da yardımı ile tuğlaları üçüncü kata çıkardı. Kemal’in ustası tuğla ile duvarı ördü. Usta tuğlaları delikleri birbirine bakacak şekilde ördü. Öbür duvarı da Kemal’in örmesini istedi. Bir saat sonra geldiğinde duvarın düz bir şekilde örülmediğini gördü. Duvar sökülerek tekrar örüldükten sonra tavan betonu döküldü. Beton dökülen yerlere ızgara şeklinde demirler yerleştirildi. En son olarak da evin çatısı inşa edildi. Çatı inşaatından önce tavana strafor ve cam yünü döşemesi yapıldı. Bina dışı da özel kaplama malzemeleri ile kaplandı. Binanın en dışı beyaz renkli boya ile boyandı. Binanın pencereleri düzgün bir şekilde takılarak inşaat tamamlandı. Daha sonra evin elektrik tesisatı döşendi. Hangi odaya nasıl ampul takılması gerektiği, odaya ne kadar priz takılması gerektiği saptanıp ona göre tesisat döşemesi yapıldı.
Yukarıda verilen olayda fiziğin hangi alt dallarına ait bilgiler kullanılmıştır. Açıklayınız.
Cevap: Yukarıda verilen olayda fiziğin mekanik, termodinamik, elektromanyetizma alt dallarına ait bilgiler kullanılmıştır. Fiziğin kullanılan bu alt dallarını örneklerle açıklayalım.
Mekanik: Sonra, bir gün önce malzemeleri yukarı çıkarmak için kurulan makara düzeneği aklına geldi.
Termodinamik: Çatı inşaatından önce tavana strafor ve cam yünü döşemesi yapıldı. Bina dışı da özel kaplama malzemeleri ile kaplandı. Binanın en dışı beyaz renkli boya ile boyandı.
Elektromanyetizma: Hangi odaya nasıl ampul takılması gerektiği, odaya ne kadar priz takılması gerektiği saptanıp ona göre tesisat döşemesi yapıldı
Mimar Sinan (1550-1557) arasında Kanuni Sultan Süleyman adına Süleymaniye Camisi’ni inşa etmiştir. Cami inşaatı için temel atıldıktan sonra 1 yıl boyunca temelin zemine oturmasını beklemiştir. Caminin iç akustiğini ayarlarken insan sesine en yakın ses olan nargile sesini kullanmıştır. Cami içi aydınlatmada o devirde kandil kullanılmaktadır. Yüzlerce kandil caminin aydınlatılmasında kullanılmıştır. Mimar Sinan kandilleri öyle bir yere yerleştirmiş ki kandilden çıkan islerin belirli bir yerde birikmesini sağlamıştır. Bu islerden de mürekkep üretilmiştir.
a) Mimar Sinan cami inşaatı aşamasında fiziğin hangi alt dallarına ait bilgileri kullanmıştır? Paragrafta geçen ifadeleri cevabınıza delil olacak şekilde yazınız.
Cevap: Mekanik fizik, Termodinamik Fizik ve Optik kullanmıştır diyebiliriz. Bunun dışında matematik bilimini de gerektiği şekilde kullanmış ve Mimar Sinan bu mükemmel eseri inşa etmiştir.
b) Isı yalıtımı teknolojileri yakın tarihte gerçekleşen buluşlarla yapılmaktadır. Sizce Mimar Sinan camide ısı yalıtımı amacıyla ne gibi uygulamalar yapmış olabilir? Tahminlerinizi yazınız.
Cevap: Isı yalıtımı için yer altından sıcak su boruları geçirmiştir.
B. Aşağıda parantez içindeki boşluklara, verilen cümle doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1. (D) Fizik bir doğa bilimidir.
2. (Y) Fizik bilimi, sadece evrenin nasıl var olduğunu araştırır.
3. (D) Tıp alanında fizik biliminden yararlanılır.
4. (D) Işıkla ilgili olayları inceleyen fiziğin alt dalı optiktir.
5. (D) Sıcaklık temel bir büyüklüktür.
6. (Y) Kütle vektörel bir büyüklüktür.
7. (Y) Kütlenin SI’daki birimi gramdır.
8. (D) Günümüzde bilimsel çalışmaların yapıldığı tek yer bilim araştırma merkezleridir.
9. (Y) İki kuvvetin toplamı her zaman sıfırdan farklıdır.
C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere, kutucuklarda verilen sözcüklerden uygun olanı yazınız.
elektromanyetizma akım şiddeti vektörel kuvvet temel fizik mühendislik CERN felsefe skaler mekanik kimya santimetre TÜBİTAK biyoloji metre
1. Çok küçük boyuttaki atom ve atom altı parçacıklardan çok büyük boyuttaki yıldızlara kadar bütün cisimlerin davranışlarını inceleyen, bunlar arasında meydana gelen olayları açıklayan yasaları geliştiren bilim dalına fizik denir.
2. Radyo, televizyon, radar vb. cihazların keşfedilmesine elektromanyetizma alt dalındaki gelişmeler öncülük etmiştir.
3. Bir bina yapılırken fizik biliminden yararlanılması fizik biliminin mekanik alanındaki ilişkisini gösterir.
4. Sayı ve birimin yanında yön ve doğrultu içeren fiziksel büyüklüklere vektörel büyüklük denir.
5. Temel büyüklüklere örnek olarak akım şiddeti verilebilir.
6. Fizikte büyüklükler temel ve türetilmiş olmak üzere ikiye ayrılır.
7. Uzunluğun Sl’daki birimi metre olarak belirlenmiştir.
8. Ülkemizdeki bilim araştırma merkezlerine örnek olarak TÜBİTAK verilebilir.
Ç. Aşağıda verilen kavramların yanına temel, türetilmiş, skaler, vektörel yazarak sınıflandırınız.
1. | Kütle | Temel, skaler | 8. | Akım şiddeti | Temel, skaler |
2. | Kuvvet | Türetilmiş, vektörel | 9. | Madde miktarı | Temel, skaler |
3. | Sıcaklık | Temel, skaler | 10. | Özkütle | Türetilmiş, skaler |
4. | Ağırlık | Türetilmiş, vektörel | 11. | Uzunluk | Temel, skaler |
5. | Enerji | Türetilmiş, vektörel | 12. | Sürat | Türetilmiş, skaler |
6. | Işık şiddeti | Temel, skaler | 13. | Zaman | Temel, skaler |
7. | Basınç | Türetilmiş, skaler | 14. | Direnç | Türetilmiş, skaler |
D. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.
1. Aşağıda fiziğin alt dalları ile incelediği konular verilmiştir.
• Optik • Kristal özelliğe sahip maddeleri inceler.
• Termodinamik • Işığın davranışlarını inceler.
• Katıhâl fiziği • Enerjinin, maddenin içindeki yayılmasını inceler.
Fiziğin alt dalı ile incelediği konunun eşleştirilmesi hangi seçenekte doğru yapılmıştır?
Cevap: C
2. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin alt dallarından biri değildir?
A) Termodinamik B) Atom fiziği C) Astroloji
D) Elektromanyetizma E) Katıhâl fiziği
Cevap: C
3. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerden hangisi türetilmiş bir büyüklüğe ait birim değildir?
A) m/s (metre/saniye) B) N (Newton)
C) Pa (Pascal) D) J (Joule) E) g (gram)
Cevap: E
4. İnsanlığa hizmet eden teknolojik gelişmelerin birçoğunun temelinde fizik biliminin katkısı vardır. Buna göre yukarıda I, II, III ile verilenlerden hangilerinin gelişimine fizik bilimi katkı sağlamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
5. Yürüttüğü uzay araştırmaları ile Dünya’da faaliyet gösteren en önemli kurumların başında gelir. Apollo, Skylab, uzay mekiği programı ve uluslararası uzay istasyonu projeleri ile Dünya’da ses getiren çalışmaları gerçekleştirmiştir. Yukarıda hakkında kısa bilgi verilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) TÜBİTAK B) NASA C) ESA D) CERN E) TUA
Cevap: B
6. Bilimsel araştırma yapan bir bilim insanının bazı davranış şekilleri aşağıdaki gibi verilmiştir.
I. Zamanını verimli kullanmadan çalışması
II. Hatalı sonuçları düzeltmeden yayımlaması
III. Başkasının sonuçlarını kendisininmiş gibi yayımlaması
Bu davranışlardan hangisi etik dışı davranışlar arasında yer alır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D
7. Fizikte kullanılan temel büyüklükler ve Sl birim sistemindeki birimleri eşleştirilmiştir.
1. Kütle kilogram
2. Uzunluk metre
3. Sıcaklık amper
4. Işık şiddeti candela
5. Madde miktarı mol
6. Zaman saniye
7. Akım şiddeti kelvin
Yapılan eşleştirmenin doğru olması için hangi ikisinin yer değiştirmesi gerekir?
A) kilogram – mol B) metre – saniye C) amper – candela
D) amper – kelvin E) kelvin – mol
Cevap: D