6. Ünite Değerlendirme Çalışmaları
1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükler yazınız.
Cevap: tiyatro; Şair Evlenmesi’ni; dramatik örgü; trajedi, komedi, dram; tuluat
• Bir sahnede, seyirciler önünde, oyuncuların sergilemesi amacıyla yazılan edebî metinlere tiyatro denir.
• Tanzimat Dönemi’nde, İbrahim Şinasi ilk Türkçe oyun olan Şair Evlenmesi’ni yazmıştır.
• Anlatmaya bağlı edebî metinlerdeki olay örgüsünün yerini göstermeye bağlı edebî metinlerde dramatik örgü alır.
• Seyircide korku, acıma, heyecan duyguları uyandıran tiyatro çeşidine trajedi, yaşamın gülünç
yanlarını ortaya koyan tiyatro çeşidine dram, hayatı gülünç ve acıklı yönleriyle ortaya koyan tiyatro çeşidine komedi denir.
• Yazılı bir metne dayanmayan, doğaçlama olarak oynanan oyuna tuluat denir.
2. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.
Cevap: D, D, Y, D, Y
• Trajedide, konular tarihten ya da mitolojiden seçilir. (D)
• Dram türünde üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur. (D)
• Toplumların aksayan yönlerini ele alan komedi türüne entrika komedisi denir. (Y)
• Bir edebî eseri sahnede sergilemeye, dramatize etmek denir. (D)
• Komedinin üslubunda soyluluk ve ciddiyet aranır. (Y)
3. Aşağıda verilen ifadeleri doğru kavramlarla eşleştiriniz.
Oyuncuların uzun ve kesintisiz konuşması → Tirat
Tiyatro eserinin bölümlerinin her biri → Perde
Eserin oynandığı yer → Sahne
Yüz hareketleri → Mimik
Sahne arkası → Kulis
Oyunculara sözlerini hatırlatan kişi → Suflör
Zekiye (Bulunduğu köşeden çıkar.): — Mâdâmki (mademki) iki kişi lazım, biri de ben olurum.
Sıdkı Bey: — O kim? Ah bî-çare çocuk! Sen yerinde otur.
İslam Bey: (Zekiye’ye) — Ne söylüyorsun?
Zekiye: (İslam Bey’e) — Merhametsiz! Mezarının bir parça yerini de mi benden esirgeyeceksin?
Namık Kemal, Vatan yahut Silistre
4. Bu parça, aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Destan B) Hikâye C) Masal D) Roman E) Tiyatro
Cevap: E
5. Aşağıda tiyatro ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Bir rolü sahnede canlandıran kişiye oyuncu denir.
B) Tiyatro, konuyu işleyiş biçimlerine göre trajedi, komedi ve dram olmak üzere üçe ayrılır.
C) Tiyatro oyunu, belli bir metne bağlı kalmadan doğaçlama sahnelenir.
D) Konuşmaya ve harekete dayalı bir türdür.
E) Tiyatroda mekâna ait unsurlar belli bir dekor çerçevesinde sahneye kurulur.
Cevap: C
6. I. Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları işlemesi
II. Şahıs kadrosunun geniş olması
III. Olayların belli bir zaman diliminde geçmesi
IV. Sahnede olayların canlandırılması
V. Olayların belli bir mekânda gerçekleşmesi
Numaralanmış cümlelerin hangisinde tiyatroyu romandan ayıran en belirgin özellik verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: D
7. Aşağıdakilerden hangisi trajedinin özelliklerinden değildir?
A) Çirkin ve kötü sözlere sahnede yer verilir.
B) Acıklı ve üzücü olaylar anlatılır.
C) Konusunu tarihten ya da mitolojiden alır.
D) Kahramanları soylu kimselerdir.
E) Üç birlik kuralına uyulur.
Cevap: A
8. I. Zaman, kişi ve mekân sınırlıdır, olay ayrıntılı olarak anlatılmaz.
II. Zaman, kişi ve mekân geniştir, olaylar ayrıntılı olarak anlatılır.
III. Olaylar ve olayların geçtiği zaman ve mekân sahnede yansıtılmaya çalışılır.
Numaralanmış cümlelerde özellikleri verilen türler sırasıyla aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?
A) Tiyatro – roman – hikâye
B) Hikâye – tiyatro – roman
C) Roman – hikâye – tiyatro
D) Hikâye – roman – masal
E) Hikâye – roman – tiyatro
Cevap: E
9. …komedisi, insan karakterlerinin gülünç ve aksak yönlerini konu alır. …komedisi, toplumun gülünç ve aksak yönlerini konu alır…komedisi ise olayların şaşırtıcı biçimde düzenlendiği, çoğunlukla güldürme amacı taşıyan komedidir. Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Karakter – Töre – Entrika
B) Töre – Entrika – Karakter
C) Entrika – Töre – Karakter
D) Karakter – Entrika – Töre
E) Töre – Karakter – Entrika
Cevap: A
10. Aşağıdakilerden hangisi modern tiyatro içinde yer almaz?
A) Dram B) Komedi C) Melodram D) Orta oyunu E) Trajedi
Cevap: D
11. Zarflar da ek-eylem alarak yüklem görevinde kullanılabilir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf, yüklem görevinde kullanılmıştır?
A) Daha sabah zannedersiniz, öğledir.
B) Hakkımızda devlet etmiş fermanı.
C) Dakikalar öyle süratle nasıl geçtiği.
E) Bu temmuz, ağustos ayları böyledir.
Cevap: E
12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde soru anlamı zarfla sağlanmıştır?
A) Dün dersten önce, Ece’ye ne anlatıyordunuz?
B) Berrin, dünkü yarışmayı kaçıncı bitirmiş?
C) Bu kadar para, çocuklara ne kadar yeter?
D) Hastanın durumu bugün nasılmış?
E) Geçen yıl, siz nereye gitmiştiniz?
Cevap: D
13. Yeni Türk şiirinin dünya şiirinde yeri nedir ( ) bir karşılaştırma yapabilir misiniz ( ) ( ) Modern Türk şiiri Yahya Kemal ( ) le sokak konuşmasını şiir diline getiren adamla başlar. Yukarıdaki karşılıklı konuşmada boş bırakılan yerlere, sırasıyla hangi noktalama işaretleri konulmalıdır?
A) (,) (?) (-) (’) B) (,) (?) (“) (-) C) (,) (:) (-) (-) D) (?) (?) (“) (’) E) (,) (.) (-) (,)
Cevap: A