Metne Hazırlık
1. Yakınlarınızın davranış ve tutumlarında ani değişiklikler gördüğünüzde neler hissedersiniz? Açıklayınız.
Cevap: Onların karakterleri hakkında sorgulamalarda bulunurum. Çünkü dengesiz kişiliklerin dengesiz karakterleri olur. Bu bakımdan insanların net olup görüşlerini durum yer ve zaman göre değiştirmemeleri gerekir.
2. İçeriği kavranmamış modernleşme sürecinin insanlara ve topluma ne gibi etkileri olur? Tartışınız.
Cevap: İnsanları yozlaştırır. Kendi kültürel değerlerinden uzaklaşarak bir arada olmalarını sağlayan değerlerin çürümesi sonucu toplumsal yıkım hızlanır. Bu da geçiş değerlerinin benimsenmesini yani kalıcı değerlerin olmamasına neden olur.
3. Manevi ve insani değerleri ön planda tutan kişileri örnek almak bize neler kazandırır? İfade ediniz.
Cevap: Bizlere maddiyatın getireceği anlık kazanımlar yerine daha huzurlu birey olma şansını verir. Çünkü insanın manevi yönü gelişirse mutlu olması da o kadar kolaylaşacaktır. Para gelip geçer ancak huzur ve mutluluk kalıcı olur.
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Selma’nın Orhan’a karşı söylediği sözlerden yola çıkarak onun kişiliği hakkında neler söyleyebilirsiniz? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Kendi işi görülsün diye arkadaşlıklar kuran, kısa yoldan köşeyi dönmek isteyen, aktör olmayı isteyen, zengin arkadaşlarını kendine denk görüp emekçi gençlere yukardan bakan biridir.
2. Fatin Kaya’nın yaşadığı hastalık ve maddi zorluklar karşısında ailesi hangi tür çareleri aramıştır? Açıklayınız.
Cevap: Yukarı kata kiracı almaya çalışırlar. Eski tanıdık bir avukata danışmayı yardım istemeyi düşünürler.
3. Selim Perçin, Ferhunde Kaya ile aralarında geçen diyalogda evin satışını önlemek için nasıl bir çare önermiştir? Açıklayınız.
Cevap: Evin iki hissesi vardır. Ferhunde Hanım kendi hissesini ipotek ettirecek oradan gelen parayla da evin satılması biraz geciktirilebilecektir.
4. Fatin Kaya kendine geldikten sonra doktoruna nasıl tepki vermiştir? Açıklayınız.
Cevap: Kendisine bakıldığı, bütün hizmetleri görüldüğü için çok müteşekkir kalmıştır. İnsani bir tepki vermiş minnet duygularını sunmuştur.
5. Satılık Ev metnindeki çatışma nedir? Açıklayınız.
Cevap: Eskiden durumları iyi olan bir ailenin durumları kötüleşince dostlarının bir bir çekilmesi, yaşadıkları bu darboğazdan kurtulma çabaları temel çatışmaları oluşturmaktadır.
6. Sizce Orhan, öz denetim (davranışlarını kontrol etme) sağlama konusunda başarılı mıdır? Metinden hareketle açıklayınız.
Cevap: Hayır değildir. Çünkü hep başkalarına özenmekte kendisini olmadığı yerlerde mevkilerde görmektedir. Çalışmamakta kendi ayakları üzerinde duramamaktadır.
7. Okuduğunuz metindeki açık ve örtük iletileri tespit ediniz.
Açık İleti: Ferhunde Hanımların eşinin hastalığından sonra zor durumda kalmaları ve bu durumdan kurtuluş çareleri aramaları
Örtük İleti: İnsanlar zora girdiler mi etraflarındaki dostları sağlam değilse onları yalnız bırakırlar.
8. Metinle ilgili eleştirilerinizi, güncellemelerinizi ve beğeninizi metne dayandırarak metni yorumlayınız.
Cevap: Metni beğendim. Çünkü evrensel temaları yerel bir konu ve aile üzerinden başarılı bir şekilde işleyebilmektedir.
9. Okuduğunuz metnin yazarın ünlü eserlerinden birisi olduğunu dikkate alarak yazarın biyografisinden hareketle yazar ile metin arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz. Metnin yazarın tanınmasına katkısını belirtiniz.
Cevap: Yazar o günlerde çokça yaşanan insanların yükselmek için siyaseti alet etmeleri ve zor durumda kalan insanların dostlarından yardım görememeleri gibi gerçekleri toplumsal çürümeleri başarılı bir şekilde işlemektedir.
Sizce bu oyundaki konuşmalar, konuşanların karakter özelliğini iyi yansıtmış mıdır? Tartışınız.
Cevap: Evet yansıtmıştır. Mesela Orhan’ın dili mız mız ve hayalci bir çocuğun dilidir. Ferhunde Hanım’ın dili ise tam bir hanımefendi dilidir. Selim’in dili ise siyasetçi dilidir ve ortalığı toparlamak yerine anı kurtarmak için konuşmaktadır.
Bu oyunun senaryosunu siz yazmış olsaydınız, Fatin Kaya’ya nasıl bir rol yüklerdiniz?
Cevap: Onun iyileştikten sonra aileyi toparlaması ve çevresindeki faydasız nankör insanları evinden kovması şeklinde oyunu geliştirirdim.
Daha önce okumuş olduğunuz hikâye ve roman metinlerini göz önünde bulundurarak tiyatro metinlerinin mi yoksa anlatmaya bağlı metinlerin mi mesajı iletmede daha başarılı olduğunu tartışınız.
Cevap: Bence tiyatro metinleri canlandırmaya dayalı oldukları, jest ve mimiklerin fazla olmaları nedeniyle anlatmaya bağlı metinlerden daha başarılı olduğunu söyleyebilirim.
Satılık Ev adlı tiyatro metninde dram türünün yaşama daha yakın olduğunu gösteren özellikleri bulunuz.
Cevap: Çünkü dram türünde günlük dil kullanılır. Günlük yaşamdan kahramanlar tiyatro oyunun karakterlerini oluşturur. Bunun yanında hem komedi hem de trajedi unsurlarının ortak kullanılması da yaşamın daha gerçekçi aktarılmasını sağlar.
Bir Evlenme metnini incelediğiniz metinlerle (Genç Osman, Ah Şu Gençler, Satılık Ev) yapı ve içerik bakımından karşılaştırınız.
Cevap: Yapı ve içerik bakımından farklılıklar ve benzerlikler taşır. Bir Evlenme metni trajedi örneği iken diğer iki metin dram ve komedi türüne örnektir. İçerik olarak da Bir Evlenme asil aileler arasındaki bir olayı aktarırken diğer metinlerde halkın yaşadığı sıkıntılar aktarılmaktadır.
1. Genç Osman adlı metindeki zarfları bularak türlerini belirleyiniz. Belirlediğiniz zarfların metindeki işlevini değerlendirerek aşağıdaki tabloyu tamamlayınız.
Zarf: zor
Zarf Türü: Durum zarfı
Metindeki İşlevi: Eylemin nasıl yapıldığını aktarır.
Zarf: her zaman
Zarf Türü: zaman zarfı
Metindeki İşlevi: Eylemin zamanını bildirir
Zarf: Az önce
Zarf Türü: zaman zarfı
Metindeki İşlevi: eylemin zamanı bildirir
Zarf: tutunarak
Zarf Türü: durum zarfı
Metindeki İşlevi: eylemin nasıl yapıldığını bildirir
Zarf: hemen
Zarf Türü: zaman zarfı
Metindeki İşlevi: eylemin zamanını bildirir
2. Aşağıda verilen paragraftaki noktalama işaretlerinin kullanım amaçlarını belirleyiniz.
(Mehter eşliğinde bir yandan yeniçeriler girerler, bir yandan sipahiler)
I YENİÇERİ Nereye gidersen git
“Burası neresi?” diye sorarsan gülerler sana.
II YENİÇERİ
Çünkü nereye gitsen bizim topraklar bizim sulardır.
Parantez işareti: Açıklama yapmak için kullanılmıştır
Tırnak işareti: Konuşma metinlerini belirtmek için kullanılmıştır.
Nokta işareti: Bitmiş ifadelerin sonuna konulmuştur.
Soru işareti: Soru anlamı olan cümlelerin sonuna konulmuştur.
3. Satılık Ev adlı metinde günümüz yazım kurallarına uymayan kullanımları tespit ediniz ve nedenini açıklayınız.
Tespit:
Neden:
- Cevap: Herhangi bir tespitte bulunulmamıştır.