9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 6. Ünite Tiyatro Sayfa 198, 199, 200 Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 198 Cevabı (Temel Tiyatro Terimleri)
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Kaynana Ciğeri adlı metinde geçen Gördün mü? Bak! Nasıl anlarım! Soldan yatmışsındır! Akar çeşme iyidir, kısmetin açılır! Kuru çeşme, talihin küser… Ama senin rüyan sayılmaz!.. cümlelerindeki deyimleri bulunuz. Metnin bağlamından hareketle bu deyimlerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahmininizi kaynaklardan kontrol ediniz.
Kısmeti açılmak: Kazanç artması, bolluğa kavuşmak.
Örnek: Ünlü oyuncu, karşıdaki mağazadan alışveriş yapınca bir haftadır satış yapamayan iş yeri sahibinin kısmeti birden açıldı.
Talihine (kaderine) küsmek: Yaşadığı kötü olaylardan ötürü talihini suçlamak.
Örnek: Başına gelenlerden ötürü talihine küstü.
2. Kaynana Ciğeri adlı metni komedi yapan özellikleri belirleyiniz.
Kaynana Ciğer evde bulunan gelin, kaynana görümce üzerinden onların zaaflarını, abartarak bizlere mizahi unsurları aktardığı için komedi türündedir diyebiliriz.
3. Kaynana Ciğeri adlı metindeki toplumsal ve kültürel değerleri belirleyiniz.
Kültürel ve toplumsal değerlere örnek verecek olursak, rüya görmek, evlilik, çeyiz gitmesi, evde erkek egemenliği gibi durumları örnek verebiliriz.
4. Kaynana Ciğeri adlı metindeki açık ve örtük iletileri belirleyerek metinle ilgili tespitlerinizi, eleştirilerinizi, beğeninizi gerekçelendirerek ifade ediniz.
Açık ileti: Evliliklerde gelin kaynana görümce arasında yaşanan komik ve bazen ibret verici durumlar
Örtük ileti: İnsanların anlaşmazlıklarda kendi çıkarlarını öne çıkarmaları.
5. Metindeki kahramanların kişilik özelliklerini belirleyip tip veya karakter özelliği gösterip göstermediklerini belirtiniz.
Eserdeki kahramanların hepsi toplumda görülebilecek kimselerdir. Dolayısıyla da tiptirler. Bu tipler, gelin-kaynana ve görümcedir. Hemen hemen her mahallede evde bu tarz ilişki içinde olan kimselerin hikayeleri benzer özellikler taşır.
6. Kaynana Ciğeri adlı metni Kösem Sultan adlı metinle aşağıdaki tabloda verilen özellikler açısından karşılaştırınız.
Kaynana Ciğeri
Tür : Tiyatro
Biçim: Diyaloglar fazladır.
Üslup: Halkın anlayacağı günlük konuşma dili sade bir dil vardır. Mizah unsurları fazladır.
İçerik: Yeni gelinin sabah kalktığında evdeki ciğeri kedinin yemesi üzerine kendini kurtarmak için başvurduğu oyunlar anlatılır.
Kösem Sultan
Tür: Tiyatro
Biçim: Diyaloglar fazladır.
Üslup: Yüksek zümrenin konuştuğu saray dili hakimdir. Yine de günümüzde her okurun rahatlıkla anlayabileceği bir dil vardır. Yine türü trajedi olduğu için koro ve şarkılar vardır. Şiirsel ifadeler fazladır. Oyun karakterlerine uygun atasözleri ve deyimler sıklıkla kullanılmıştır.
İçerik: Kösem Sultan’ın taht ve iktidar mücadelesi anlatılmaktadır.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 199 Cevabı (Temel Tiyatro Terimleri)
Etkinlik
a. Yukarıdaki metin hangi tür tiyatrodan alınmış olabilir? Nedenleriyle açıklayınız.
Komedi türünden alınmış olabilir. Konusu günlük hayattan kişileri halktan seçilmiş bir eser olduğu için.
b. Bu metindeki mizahi ögeleri belirleyiniz.
Karakter özellikleri abartılarak verilmiştir. Deyimler yanlış kullanılarak mizah oluşturulmuştur. Karakter ismi de mizahi bir özellik taşımaktadır.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 200 Cevabı (Temel Tiyatro Terimleri)
Hazırlık
1. Ekonomik sorunların aile ve birey üzerindeki etkileri neler olabilir? Tartışınız.
İnsanların günlük ve uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için belirli bir gelire sahip olması gerekmektedir. Gelir düzeyinin yeterli seviyede olması ve doğru kullanılması huzurlu ve mutlu bireyler ve aile içi ilişkiler demektir. Ancak gelir düzeyinin beklenmeyen şekilde düşmesi, aile bireylerinin işsiz kalması, beklenmedik bir durum nedeniyle maddi kayıp yaşanılması bireylerin kendilerini yetersiz hissetmelerine ve bu yetersizlik duygusuyla birlikte gelen mutsuzluk, depresyon gibi sorunlarla boğuşmalarına neden olur. İçine kapanan birey ile aile içi iletişim bozulurken, ailede yer alan diğer bireyler de mutsuz ve eksik hissederler. En yıkıcı durum ise, barınma, korunma, beslenme, eğitim alma gibi temel ihtiyaçlarda eksikliklerin oluşması olacaktır. Bu eksikler giderilemedikçe bireyler birbirinden uzaklaşacak ve aile içinde huzur kalmayacaktır. Bu tür maddi zorluklar insanların yanlış kararlar alıp yanlış eylemlerde bulunmalarına neden olabilir.
2. Aşağıdaki tiyatro metinlerinde seyircinin merak ve heyecan duygusunu canlı tutmak için neler
yapılmıştır? Belirleyiniz.
Kısa cümlelerle sürekli soru cevap şeklinde sağlanmıştır.