9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 8. Ünite Mektup / E-Posta Sayfa 232, 233, 235, 236, 238 Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Sayfa 232 Cevapları
Hazırlık
1. Haksızlığa uğradığınızda duygularınızı nasıl ifade edersiniz? Açıklayınız.
Haksızlık, adaletin olmaması,haklı olduğu halde haksızmış gibi suçlanmasına denir.Haksızlık karşısında herkes hakkını savunabilir.Ben hiç bir şekilde haksızlık karşısında susmam.Haksızlık hiç kimsenin kabul edebileceği bir durum değil.Adaletin olmadığı bir Ülke de eşitlik olmaz bu yüzden hiç bir Hakim haksızlığa boyun eğmez.Ben hakkımı yasalar ve kanun ile hakkımı arar ve alırım.Sadece ben değil diğer insanlarda haksızlık karşısında susmamalı ve hakkını aramalıdır.İnsan haksızlığa uğradığı zaman nasıl hissedebilir ? Tabiki de sinirlenmekle kalmaz,Hukukta,Adalet kapılarında olurdum.Adaletli bir ülkede adaletsizlikten bahsedemeyiz. Ergeç gerçek ortaya çıkar ancak bizim yapmamız gereken hakkımızı aramaktadır.İnsan haksızlığa uğrayınca üzülür.Mutsuz olur.
2. Edebî mektubun günümüzde etkili olup olmadığını tartışınız.
Edebi mektup günümüzde birer tarihi belgedir. Çünkü hem dönemini , hem de yazan kişiyi bizlere en canlı şekilde anlatan belge işlevi görmektedir.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 233 Cevapları
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Şikâyetnâme adlı metnin tür özelliklerini belirleyiniz.
Arapça, Farsça ögelerle yüklü bir dille yazılan mektupta şiirsel bir üslup ve anlatma tekniği kullanılmıştır. Türü mektuptur.
2. Memurlar, Fuzûlî'ye bağlanan maaşı ödememelerini hangi gerekçelere bağlıyorlar? Belirtiniz.
Kanunî, İstanbul'a döndükten sonra vakıf memurları birtakım bahaneler öne sürerek bu maaşı şaire ödemez.
3. Mektuptaki şiirsel ögeleri gösteriniz.
- Selâm verdüm rüşvet degüldür deyu almadılar, hüküm gösterdüm fâ'idesüzdür deyu mültefit olmadılar.
- Yukarıdaki cümlede yer alan almadılar / olmadılar gibi kelimelerin ve seslerin tekrarı anlatımın şiirsel anlatıma yaklaşmasını sağlamıştır.
4. Şikâyetnâme'deki dil ve anlatım özelliklerini belirtiniz.
Şikayetname, Fuzuli'nin yazmış olduğu bir eserdir. Kanuni Sultan Süleyman, 1534 yılında Bağdat'ı fethettikten sonra Fuzuli Osmanlı sarayının hizmetine girmiştir. Padişah'a kasideler dizen Fuzuli'nin bu yeteneğinden hoşnut kalan Kanuni, Fuzuli'ye maaş bağlatılmasını emreder. Fakat memurlar bu konuda Fuzuli'ye zorluk çıkarırlar. Fuzuli de bu duruma sinirlenir ve Şikayetname'yi kaleme alır. Alaycı ve iğneleyici bir dille, memurların bu tutumunu eleştirir. Diyalog şeklinde yazılmıştır. “Dedim ki, dedi ki” şeklinde ilerlemektedir.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 235 Cevapları
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Ahmet Cevdet Paşa'nın yazdığı mektubun türünü belirtiniz.
Özel mektup türüne girmektedir. Paşa'nın eşine yazmış olduğu bu mektupta duygularını ifade ettiğini görürüz.
2. Ahmet Cevdet Paşa, mektupta nelerden yakınmaktadır?
Eşi at arabası almak istemektedir Cevdet Paşa ‘da tek bir atı olduğu için büyük bir araba almalarına gerek olmadığından bahseder. Bunun yanında Bosna'da görevde olan eşine ya dönmesini ya da kendilerini de Bosna'ya almasını istemektedir.
3. Mektubun bölümlerini, bu bölümlerde anlatılanları belirleyiniz.
Mektup giriş kısmıyla başlar bu kısım:
Nur-i Aynım Efendim
Gelişme kısmında düşünce ve duygular anlatılır:
Nasıl araba alalım deyu sual etmişsiniz, efendim. İnşallah el-kerim İstanbul'a gidildikte zannederim ki bizim için herhalde bir A'la kupa araba iktiza edecektir. Lakin ………………………………….şimdi
Son olarak sonuç kısmında dilek ve temenniler yer alır:
Cümleniz sağ ve var olasız efendim. Fi 22 Rebiyülevvel, sene (12)80
4. Mektubun dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
Mektup günümüze göre ağır bir dille yazılmakla beraber döneminde göre sadedir. Günlük konuşma dili vardır. Bazı cümleler ise şairin şairene üslupla yazmasından dolayı edebidir.
5. Şikâyetnâme ile Ahmet Cevdet Paşa'nın mektuplarını yazıldıkları dönemin edebî, siyasi, toplumsal ve kültürel şartlarının etkileri bakımından değerlendiriniz.
İkisi de yazıldıkları dönemin dilini kullanmaları o dönemde toplumda hakim olan siyasi iktidarların onlara biçtiği rolü oynamaları bakımından benzerlik gösterirler. Fuzuli daha halktan biri olduğu için yazdıkları kendi geleceğini garanti altına almak içinken Ahmet Cevdet ise eşine arıza çıkarmamasını söylüyor.
6. Şikâyetnâme'nin yazılış sebebiyle Fuzûlî'nin hayatı arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Şikayetname Fuzuli tarafından kanuni döneminde yazılan bir eserimizdir. Mensur bir mektup örneği olarak karşımıza çıkar. Kanuni, Fuzuliyi 9 akçe değerinde emekli aylığına bağlamıştır. Padişah, İstanbul'a dönünce vakıflar bu maaşı Fuzuliye ödemez ve güçlük çıkarırlar. Fuzuli,bunun üzerine dönemin maliye bakanına mektup yazar.Nişancı Celal-zade Mustafa Çelebi'ye şikayetlerini dile getiren bir mensur mektup yazmıştır. Vakıflarda yolsuzluk olduğunu söylemiştir. Ağır ve süslü bir dil kullanmıştır.
7. Şikâyetnâme ile Ahmet Cevdet Paşa'nın mektubunu tür, biçim, üslup, anlatım tekniği ve içerik bakımından aşağıdaki tabloda karşılaştırınız.
Şikâyetnâme
Tür: Mektup
Biçim: Resmi Mektup
Üslup: Ağır bir dil vardır.
Anlatım tekniği: Düşünce ağırlıktadır
İçerik. Şikayet vardır.
Ahmet Cevdet Paşa'nın mektubu
Tür: Mektup
Biçim: Edebi Mektup
Üslup: Ağır bir dildir.
Anlatım tekniği: Duygu ağırlıktadır.
İçerik. Eşine duygular aktarmıştır.
Goethe'nin Schıller'e yazdığı yukarıdaki mektubu, Sabahattin Eyüboğlu'nun ve Attilâ İlhan'ın yazdığı mektuplarla tür, biçim, üslup ve içerik açısından karşılaştırınız.
- Tür: Hepsi de edebi mektuba örnektir.
- Biçim: Edebi mektupturlar.
- Üslup: Hepsinde de şiir üstüne edebiyat üstüne düşünceler aktarılır.
- İçerik: Şairlerin kişisel ve sanatsal görüşleri yer alır.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 236 Cevapları
Dil Bilgisi
1. Attilâ İlhan'ın mektubunda geçen fiilleri bulunuz. Bulduğunuz fiillerin metindeki işlevlerini
belirleyiniz.
- vazgeçerim: durum bildirir
- çırpınıyorum : hareket bildirir
- verir: durum bildirir
- istiyor: istek bildirir
2. Şikâyetnâme adlı metindeki günümüz yazım kurallarına uymayan kullanımları tespit ederek bu durumun nedenini açıklayınız.
3. Babacığım, Sabri Esat'ın odasından yazıyorum. Sınavlar bitti. Tam iki sertifikamı da alarak lisansiye oldum. Param olsa bu iyi haberi size telgraflardım. Paris'e hareket etmek için müfettişe yazdığım bir mektubun cevabını bekliyorum. Birkaç güne kadar gelir. Müsaadesiz hareket edenlere kızıyor. Yoksa hemen Paris'e giderdim.
Yukarıdaki parçada noktalama işaretlerinin kullanılma amaçlarını belirleyiniz.
- Merhaba Rahmi Bey,
- virgül burada hitap cümlesinden sonra kullanılmıştır.
- kitap dosyası inceleme
- tırnak işareti alıntı ya da önemli görülen yeri bildirmek için kullanılmış.
- … Yayıncılık
- üç nokta bilinmeyen bilgiler yerine kullanılmış.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 238 Cevapları
b. Yazma Sürecini Uygulama
1. Mektup yazma aşamaları doğrultusunda bir mektup / e-posta yazma çalışması yapınız.
Değerli dinleyicilerim Merhaba,
Yıllardır beni sevgiyle ve ilgiyle dinleyip takip ediyorsunuz. Ben Haluk Levent olarak yıllarca sadece müziğimle notalarımla sizlerle buluşmaktan çok mutluyum. Ben sizleri o kadar seviyorum ki sizler olmasanız ben de olamam. Sizlerin sayesinde bugün adım her yerde dilden dile dolaşmakta. Bundan sonra konserlerimiz ücretsiz sadece sizlerle buluşmak için düzenleyeceğim. Sizleri çok seviyorum. Sağlıcakla kalın.
Haluk Levent…
2. Mektup yazma geleneği üzerine düşünce ve izlenimlerinizi anlatan bir yazı yazınız.
Mektup yazma geleneği, zaman içinde gelişen kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması ve sundukları çeşitli kolaylıklar nedeniyle oldukça azalmış olsa da, uygulaması hala mümkün olan bir iletişim çeşididir.
Mektup yazma, günümüzün kısa mesaj gibi anlık haberleşme yöntemlerine kıyasla daha yavaş bir süreç içinde gerçekleşir. Mektubu kağıt ve kalem ile yazmanın ve postahaneye götürüp yollamanın belli bir emek istemesi, mektuba gelecek cevabı beklerkenki heyecan ve bir sonraki mektupta anlatılacakların düşünülmesi, günümüzde alışık olmadığımız derecede yavaş fakat hissi süreçlerdir. Bu nedenle mektup yazma geleneği insanlara eski zamanları ve o zamanlarda hissedilen nostaljik duyguları anımsatır…
3. Dilekçe ve tutanakla ilgili verilen bilgilerden ve örneklerden hareketle birer dilekçe ve tutanak yazınız.
Saygıdeğer Çevre Koruma Kültürü Derneği Müdürlüğüne,
Bizler köyümüzde geri dönüşüme katkıda bulunmak istiyoruz. Bunun için derneğinizden 150 adet geri dönüşüm kutusu talebimiz olacaktır. Şimdiden teşekkürü bir borç biliriz.
Saygılarımızla.
Yukarı Aşağı Köyü Muhtarlığı