9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 8. Ünite Mektup / E-Posta Sayfa 224, 226, 227, 229, 231 Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 224 Cevapları (Okuma Çalışmaları)
OKUMA ÇALIŞMALARI
Hazırlık
1. Mektup yazma ihtiyacının kaynağı hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.
Eski çağlarda kullanılan haberleşme veya iletişim aracıdır. Uzakta bulunan sevdiklerimize veya akrabamıza gönderdiğimiz , kamu kuruluşlarında kullanılan haberleşme aracıdır. Denizleri aşıp doğdukları уerlerden ayrılınca uzakta kalan sevdikleri ile haberleşmek için mektup yazma ihtiyacı duymuştur. Bu ya özlemden ya da savaş dönemlerinde iletişim kurmak için ihtiyaç duyulmaktadır. Eskiden mektup çok değerliydi. Şuan pek fazla kullanılmamakta. Mektubun yerini teknolojik aletler almıştır.
2. Günümüzde mektubun insan hayatında daha az yer tutmasının nedenlerini tartışınız.
Mektup, teknolojinin bu kadar gelişmediği dönemlerde insanların kolayca ulaşabildikleri bir iletişim çeşidiydi. İnsanlar bir kağıda, uzaklarda oturan sevdiklerine anlatmak istediklerini yazarlardı. Bu kağıdı bir zarfa koyarlar ve zarfın üzerine adres, isim soy isim gibi bilgilerin yanında bir de pul yapıştırırlardı.
Mektup, günümüzde yalnızca bir nostalji haline gelmiştir. Postanelerde kaybolan mektuplar, çok uzun süren bekleyişler; mektubu günümüzde kullanılmaz bir seçim haline getirmiştir. Ayrıca gelişen teknolojinin buna etkisi çok büyüktür. Günümüzde insanlar daha kısa ve kesin yollar ile anlatmak istediklerini kolayca karşıdaki insanlara ulaştırabiliyorlar. Elektronik posta, SMS gibi yöntemler çok daha cazip bir durumdadır.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 226 Cevapları (Mektup Türleri )
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Sabahattin Eyüboğlu’nun yazdığı mektubun dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
Yer yer samimi bazen de babasıyla konuşurken resmi bir dil kullanmıştır. Genelde günlük konuşma dilinden örnekler mektuba hakimdir.
2. Mektubun giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini belirleyiniz.
Babacığım,
Sabri Esat’ın odasından yazıyorum. Sınavlar bitti. Tam iki sertifikamı da alarak lisansiye oldum. Param olsa bu iyi haberi size telgraflardım. Paris’e hareket etmek için müfettişe yazdığım bir mektubun cevabını bekliyorum. Birkaç güne kadar gelir. Müsaadesiz hareket edenlere kızıyor. Yoksa hemen Paris’e giderdim.
Gelişme: Karşılaştırmalı edebiyat sınavı çok iyi geçti. Ayrıntılarını sonra anlatırım. Sınav için önceden hazırladığım bir ekspoze, hocaların çok hoşuna gitti. O kadar ki Üniversite dergisinde yayınlamak için istediler. Verdim. Sınavlarım iyi geçmeseydi çok üzülecektim, çünkü sertifikanın güçlüğüne rağmen, başarısızlığım başka türlü yorumlanabilirdi. Üniversite hayatı bitti. Yakında doktoramı hazırlamaya başlarım. Üç, dört yıl sonra Fransa’ya gelip, gitmek üzere… Türkiye’ye dönüp dönmeyeceğimiz bir haftaya kadar anlaşılır. Zaten birçok dönenler var. Mesela, Sabri Esat gidiyor. Size selam ve saygıları var. İstanbul’da sizi görecek. Öğrenci yurdunda beraber kaldığımız Enver Ziya da gidiyor. Sizi görmesini söyledim. Onunla çok eskiden tanışırız.
Sonuç: Babacığım, eğer Türkiye’ye döneceksek ve eğer paraya ihtiyacımız olursa, size telgrafla yalnız miktarı yazarız. Ama Bedir’in aylığını gönderirseniz eğer, Hükümetin vereceği yolluk yeterli gelir. Paris’e hareket etmezden önce tekrar yazarım. Ama sizin mektubunuzu artık Paris’te bekleyeceğim. Yuvamızı özlem, sevgi ve saygıyla kucaklarım babacığım.
3. Mektubun türünü belirleyiniz.
Özel mektup türündedir.
4. Metindeki anlatım biçim ve tekniklerini belirleyip metnin türü ile ilişkilendiriniz.
Yer yer samimi bazen de babasıyla konuşurken resmi bir dil kullanmıştır. Genelde günlük konuşma dilinden örnekler mektuba hakimdir.
5. Metinde geçen “telgraf, müfettiş, müsaade, üniversite, ekspoze” kelimelerinin doğru telaffuzuna
yönelik çalışmalar yapınız.
Bu çalışmayı sesli şekilde evde yapmalısınız.
6. Sabahattin Eyüboğlu’nun babasına yazdığı mektupta anlattıklarını kendi hayatınız ve çevrenizdeki olay ve durumlarla karşılaştırınız.
Yurt dışına ya da şehir dışına gitmiş birinin çekmiş olduğu sıla özlemi mektupta kendini hissettirmektedir.
7. Metnin, yazıldığı dönemin gerçekliğiyle ilişkisini belirleyiniz.
O dönemin aile terbiyesi ve o dönemde eğitimdeki sınavlar olduğu gibi gerçektekinden faydalanılarak yazılmıştır.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 227 Cevapları (Mektup Türleri)
Hazırlık
1. Bazı mektupların sanat ve düşünce içerikli olmasının önemini değerlendiriniz.
Çünkü bu mektuplar yazan sanatçıların sanat hakkındaki düşünceleri ile onların hayatlarından kesitler taşıdıkları için sanat tarihi açısından belge değerindedirler.
2. Bir anlatım tekniği olarak mektubun hangi edebî türlerde kullanılabileceğini tartışınız.
Romanlarda, hikayelerde ya da göstermeye bağlı edebi metinler olan tiyatrolarda yardımcı teknik olarak kullanılabilmektedir.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 229 Cevapları
Metni Anlama ve Çözümleme
1. “Bilmem yazdıklarımı izliyor musunuz, izliyorsanız, ulusal bir bileşim için klâsik sanatımızdan, halk sanatımızdan yararlanmamız gerektiği konusunda nasıl direndiğimi elbet görmüşsünüzdür.” cümlesinde altı çizili kelime grubunun anlamını metnin bağlamından hareketle belirleyiniz.
Bir ulus olarak hep birlikte aynı duyguları hissetmek aynı hislerle davranmak anlamında kullanılmıştır.
2. Attilâ İlhan’ın mektubunun yazılma amacını belirleyiniz.
Çünkü yazar klâsik edebiyatımız üzerinde ne zaman kafa yoracak olsa, hep aklına o gelmektedir, her defasında ona yazmayı düşünür, her defasında da şu ya da bu çekingenlikten vazgeçmiştir. Bu sefer ise yazmak istemiştir.
3. Mektubun bölümlerini Attilâ İlhan’ın mektubu üzerinde gösteriniz.
Üstadım efendim,
GİRİŞ: Askerliğim sırasında, yanılmıyorsam, ayak üstü şöyle tanışmıştık, konuşmamıza bile fırsat olmamıştı. Aslında bu mektubu yazma cesaretini o tanışmadan değil, çeşitli yazılarınızın ve kitaplarınızın bendeki sağlam ve zengin izleniminden alıyorum. Özellikle klâsik edebiyatımız üzerinde ne zaman kafa yoracak olsam, hep aklıma siz gelirsiniz, her defasında size yazmayı düşünürüm, her defasında da şu ya da bu çekingenlikten vazgeçerim.
GELİŞME: Bilmem yazdıklarımı izliyor musunuz, izliyorsanız, ulusal bir bileşim için klâsik sanatımızdan, halk sanatımızdan yararlanmamız gerektiği konusunda nasıl direndiğimi elbet görmüşsünüzdür. Şimdilerde bir de dergi (Yelken) yönetiyorum, bilmem haberiniz oldu mu, o dergide bu işi daha bilinçli olarak yapmak, frenk toprağındaki beşinci derece ozanları bilip de kendi klâsiklerini bilmeden yetişen genç kuşaklara hiç değilse bunun yolunu belli etmek için çırpınıyorum. Her sayıda divan büyüklerinden bir, halk şiiri büyüklerinden bir şiir yayımlıyoruz. Ayrıca bu konularda araştırmalar, incelemeler de yayımlamak istiyoruz ama, doğru dürüst bu işi yapan yok. İşte bu beni nihayet çekingenliği bırakıp size yazmaya zorladı, belki de diye düşündüm, onun bir bildiği vardır, kendisi yapmasa bile bize bu işi benden daha iyi bilen bir uzmanı salık verir. Zira bildiğim, anladığım kadarıyla gazelleri, koşmaları seçen benim, açıklamalar yapmaya kendimde yetki görmüyorum,
öylece yayımlamak yenilere pek bir şeyler söylemiyor ama, hiç değilse yüzyıllık geleneksel sesi işitmiş oluyorlar. Ah, siz o büyük yetkinizle bize ayda bir divan edebiyatından bir, halk edebiyatından iki şiir seçiverseydiniz, yeniler için aydınlatı verseydiniz onları, ne iyi olurdu! Hele klâsik büyüklerimiz üzerindeki incelemeleriniz nasıl da ulusal bir bileşime varmak isteyen gençlere kılavuzluk ederdi? Dergimiz tamamen amatör bir dergi olduğu için bütün bunları istemek cesaretini doğrusu kendimde bulamıyorum, ama yazmadan da edemedim işte. Ayrıca yayımladığınız Karagöz adlı eser üzerinde de dergimiz durmak istiyor. Bu konuda sizinle bir konuşma yayımlamak istedik ama, soruları tespite kendimizde yetki görmedik, acaba bu önemli eserin can alacak noktalarını okurlara duyuracak şekilde soruları kendiniz hazırlayıp cevaplandırmak lutfunda bulunur muydunuz?
İhya olurduk. Bu vesileyle saygı ve sevgilerimi yenilerim efendim.
4. Mektuptan, yazarın sanat görüşüyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
Yazar edebiyatımızın gelişmesi için bir yandan divan edebiyatını bir yandan da halk edebiyatını işlemek okura öğretmek ve sunmak taraftarıdır.
5. Mektubun türünü ve bu türün içerik, dil ve anlatım özelliklerini metinden hareketle belirleyiniz.
Edebi mektup türüne girer. Çünkü edebiyatçıların kendi sanat anlayışlarını paylaştıkları bir mektuptur.
6. Attilâ İlhan’ın mektubunda ortaya konulan bilgi, tespit ve yorumları; gerekçe, kanıt, tutarlılık, geçerlilik, doğruluk açısından değerlendiriniz.
İlhan mektubu yazma gerekçesi olarak fikirlerini paylaşmayı gösterir. Bunun yanında yazdıklarında ve görüşlerinde bir tutarlılık görülür. Doğruluk kısmı ise kendi fikirlerini savunduğu için mantıklı gelmektedir.
7. Attilâ İlhan’ın mektup metninden hareketle yazarın edebiyat anlayışı hakkında neler söylenebilir?
Değerlendiriniz.
Yazar edebiyatın gelişmesi için edebiyatı bir bütün olarak değerlendirmek gerektiğini savunmuş bugünkü edebiyatımız ile geçmiş dönem edebiyatımızın nasıl ortaya ortak bir zenginlik ve edebiyat bıraktıklarını savunmuştur.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 231 Cevapları
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Elektronik posta hangi yönlerden insan hayatını kolaylaştırmıştır? Açıklayınız.
E-postalar (diğer adıyla e-mail), internet üzerinden gönderilebilen dijital mektuplardır. E-postaların sağladığı faydalar, günümüzde önemli bir yer tutmaktadır. E-postalar sayesinde iletişim hız kazanmıştır. Bugün sadece birkaç tıklama hareketi ile ABD’deki bir kullanıcıya anında bir e-posta gönderebiliyoruz. Bir diğer sağladığı fayda ise, insanları kırtasiye maliyetlerinden kurtarmasıdır. Bir kağıt ve bir kalemden ne olabilir diye düşünebiliriz ancak bu durumu şirketlere ve devletlere yansıttığımızda ortaya büyük bir maliyet çıkmaktadır. Diğer artılarından biri de, taşımacılık – kargo gibi durumlara gerek olmamasıdır. Bu sayede bu işlere harcanacak sermaye daha faydalı işlerde kullanılabilir.
2. Elektronik posta mektubun yerini tam anlamıyla tutabilir mi? Tartışınız.
Elektronik posta veya e-posta, mektubun teknoloji ve internet ile harmanlanmış halidir. Haliyle arasındaki farklar büyük olup, yerine göre birbirlerinin yerini tutamaz duruma gelirler. İş yerini düşündüğümüzde ofis çalışanlarının birbirine mektup yazması ve göndermesi saçma olacaktır, işin aciliyeti bu noktada önemlidir. Acil bir işte mail birkaç saniye içinde yollanabilirken mektupta böyle bir durum söz konusu değildir. Elektronik postanın da dezavantajları vardır ve bu sebeple mektubun yerini tutamaz. Mektup, insanlara sabretmeyi; sevdiklerinden o mektubu alana kadar beklemenin heyecanını yaşatır. Bunun haricinde mektuplarda çeşitli simgeler kullanarak karşı tarafa vermek istediğiniz mesajı bu şekilde anlatabilirsiniz. Mektubun ucunu yakmak, o anki duygu yoğunluğunuzu ve hangi psikolojide mektubu yazdığınızı anlatır. Elektronik postada böyle bir durum söz konusu olamaz.
3. Kurum ve kuruluşlarla yapılan elektronik yazışmaların güvenilirliğini tartışınız.
Eğer internet korsanlarından şifrelerinizi ve kişisel bilgilerinizi koruyabilirseniz kurumlar arası güvenirlik hem zamandan hem de nakitten tasarruf için idealdir.
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Kişisel e-posta ile kurumsal e-postanın şekil ve içerik özelliklerini belirtiniz.
E-postalar, kullanım amaçlarına ve yerlerine göre farklılık gösterirler. Kişisel bir e-posta adresi, herhangi bir mail sağlayıcısından (Gmail, Yahoo, Outlook, Hotmail vs.) 5 dakika içerisinde alınabilir. Adres kısmında istenilen herhangi bir şey yazılabilir, isminizle alakası olmayan bir adres de alabilirsiniz. Kurumsal e-postalarda ise durum biraz daha ciddidir. Her canı isteyen, her kurumdan e-posta adresi alamaz. Kullanıcı adınız, e-posta adresinizde bulunmak zorundadır. Çünkü, o e-posta adresini almak için o kurumda çalışmanız gerekmektedir, o e-posta adresi, sizin bir nevi kimliğinizdir. Üniversiteler, devlet kurumları, resmi kurumlar, şirketler vb. oluşumlar resmi e-posta verme hakkına sahiptir.
2. E-postanın kullanım alanlarını belirtiniz.
E-postalar; bilgisayar, tablet, cep telefonu vb. elektronik aletler kullanılarak, alıcı adresine gönderilen, elektronik ortamda gerçekleşen bir bilgi iletişimidir. Elektronik postalar, alıcılara daha hızlı ulaştıkları için mektuplara göre daha çok tercih edilir.
3. Kişisel e-posta metni ile Attilâ İlhan’ın mektubunu tür, biçim, üslup, anlatım teknikleri ve içerik açısından karşılaştırınız.
Atilla İlhan’ın mektubu samimi bir havada, edebi tartışma ve görüşlerin yapıldığı bir tarzda yazılmıştır. Bunun yanında kişisel e-posta ise daha sade, daha günlük hayattan konular üzerine yazılmıştır.