6. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 203 Cevapları
1-5. soruları Orhan Asena’nın Hurrem Sultan adlı tiyatrosundan alınan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
1. Metnin yapı unsurlarını belirleyiniz.
2. Metinde geçen tiyatro terimlerini tespit ediniz.
Metinde aşağıdaki terimler var.
3. Metindeki mekân ve kişilerin özellikleriyle ilgili neler söylenebilir?
4. Tiyatro metninin türü ve özellikleri hakkında neler söylenebilir
Trajedidir.
- Seyirciye, hayatın acıklı yönlerini göstermek, ahlak, erdemi anlatmak için yazılmış manzum eserlerdir.
- Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden alır.
- Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kimselerdir.
- Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez.
- Eser baştan sona kadar ağırbaşlı, ciddi bir hava içinde geçer.
- Çirkin olaylar, seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez, sahne arkasında gerçekleştirilir. Bu olaylar haberciler tarafından sahnede aktarılır.
- Üç birlik kuralına uyulur.( Yer, zaman, olay )
- Oyunda koroya yer verilir.
5. Metindeki zarfları bularak bunların türlerini ve işlevlerini belirleyiniz.
Rüstem az uzakta kalmıştır: az – miktar zarfı
Niçin?: Niçin-soru zarfı
- Budin önünde görünür görünmez bu sürüler yüz geri etmişler. : görünür görünmez- zaman zarfı
- Budin’de şu anda Osmanlı sancağı dalgalanıyor.: şu anda- zaman zarfı
- Bu pek de pahalı olmayan bir..:pek – miktar zarfı
- Herkes öyle söylüyor sultanım.: öyle-durum zarfı
- Osmanlı namını nasıl tebcil ederler…: nasıl – soru zarfı
- Devletli hünkârımız nasıl düşünür, halk nasıl düşünür, halkla padişahımız efendimiz arasında kalmış, bütün o irili ufaklı enderunlular nasıl düşünür bilirim.: nasıl – soru zarfı
- Şimdi neden korkarım anladınız mı?: neden – soru zarfı
6. I. Oyunda tek kişinin kendi kendine konuşması, dışa verilen iç ses.
II. Metin dışı, o an akla geldiği gibi hareket etme, söz söyleme, doğaçlama.
III. Perde gerisinde oyunu metinden takip eden ve unutulan sözleri fısıldayarak oyunculara hatırlatan görevli.
IV. Düşünceleri ve duyguları kimi kez müzik, kimi kez çeşitli eşyalar eşliğinde, kimi kez dansla ya da gövde ve yüz hareketleriyle yansıtmayı amaçlayan sözsüz oyun.
Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir?
A) Monolog B) Pandomim C) Tuluat D) Suflör E) Replik
Cevap: E
7. Aşağıdakilerden hangisi trajedi ile komedinin ortak özelliğidir?
A) Konular günlük yaşamdan alınır.
B) Kahramanlar, halk tabakasından kimselerdir.
C) Üç birlik kuralına uyulur.
D) Kaba şakalar, söz oyunları, imalar önemli yer tutar.
E) Öldürme, yaralama gibi olaylar sahnede canlandırılır.
Cevap: C
8. I. Tiyatro eserindeki olay örgüsüne denir. (Dramatik Örgü)
II. Sahnede, bir seyirci topluluğu önünde, oyuncular tarafından canlandırılmak üzere yazılan edebî türdür. (Tiyatro)
III. Oyunun geçtiği yeri canlandırmak için kullanılan ışık, eşya gibi araçların tümü. (Dekor)
IV. Duygu ve düşünceleri yüz ifadeleri ile yansıtma işi. (Jest)
V. Hayatı hem acıklı hem güldürücü yönleriyle bir bütün olarak yansıtmayı amaçlayan tiyatro türüdür. (Dram)
Yukarıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen kavramla uyuşmamaktadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap: D
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 204 Cevapları
9…………………………, olayların seyircide merak uyandıracak şekilde düzenlenmesiyle güldürmekten başka
bir amaç gözetilmeyen komedi türüdür.
…………………………, günlük yaşamda her zaman rastlanabilecek insan kusurlarını belli tiplerden hareketle konu edinen komedi türüdür.
…………………………, bazı töre ve gelenekleri eleştirel bir tutumla yansıtan komedi türüdür.
Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Entrika komedisi-Karakter komedisi-Töre komedisi
B) Karakter komedisi-Entrika komedisi-Töre komedisi
C) Karakter komedisi-Töre komedisi-Entrika komedisi
D) Töre komedisi-Karakter komedisi-Entrika komedisi
E) Töre komedisi-Entrika komedisi-Karakter komedisi
Cevap: A
10. (Perde açıldığında sahne boştur. Hareket eden bir tren sesi… Biraz sonra, önde Gazeteci, arkasında Makasçı, içeri girerler. Makasçı, gazetecinin büyük bir doktor çantasını andıran el çantasıyla küçük valizini taşımaktadır. Gazetecinin elinde portatif bir teyp vardır. Boynunda fotoğraf makinesi asılıdır. Vakit, akşam üzeredir.)
GAZETECİ — Demek, yarın sabaha kadar buradayız ha? Yapma yahu… (Makasçı elektriği yakar.) İyi, bak, burada telefon varmış. Şurdan ilçeye bir telefon etsek, bir taksi çağırsak olmaz mı?
MAKASÇI — Zaten iki taksi var beyim, ama bu saatte kimse gelmez buraya. Yol çok bozuk. Hava da karlayacağa benziyor. Ama, bugün ekspres günü. Bakarsın, yolcu getiren olur, onlarla dönersin. Ya da çiftlikten bir traktör falan gelir.
GAZETECİ — İstanbul ekspresi, değil mi? Kaçta oluyor burda?
MAKASÇI — (Kolundakisaate bakar.) On dokuz on birde gelmesi gerek.
Erhan Bener, Hızır Doktor
Yukarıdaki metinle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Zaman ögesine değinilmiştir.
B) Trajedi türünde bir tiyatrodan alınmıştır.
C) Oyuncuların hareketleri parantez içlerinde verilmiştir.
D) Diyaloglara yer verilmiştir.
E) Yalın bir dil ile yazılmıştır.
Cevap: B
11. Trajedi türü ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Konular tarihten ve mitolojiden alınır.
B) Ayrıntıya girilmeden tek bir olay anlatılır.
C) Seyircide heyecan, korku ve acıma hissi uyandırmak amaçlanır.
D) Kahramanlar, halktan kişilerden seçilir.
E) Kaba ve çirkin sözlere yer verilmez.
Cevap: D
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 205 Cevapları
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri bu parçadan hareketle uygun ifadelerle doldurunuz.
a. Bu metinde anlatım, karşılıklı konuşma şeklindedir.
b. Tiyatro metninde oyuncuların sergilemeleri gereken davranışlar yay ayraç içinde verilmiştir.
c. Bu oyun kişilerin ve toplumun aksayan yönlerini güldürücü ögelerle iç içe yansıttığı için komedi türündedir.
13. I. Yer II. Bakış Açısı III. Zaman IV. Dramatik Örgü V. Çatışma Yukarıdaki numaralanmış unsurlardan hangisi tiyatro ile ilgili değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap: B
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 206 Cevapları
14. (I) Türk sanatçılar tiyatroyu halkı aydınlatma ve bilinçlendirme konusunda faydalı bir araç olarak gördüler. (II) Batılı anlamda tiyatro Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi’nde girmiştir. (III) 1870 yılında Güllü Agop, Osmanlı Tiyatrosunu kurdu. (IV) Tanzimat sanatçıları Batı’dan çeviriler yaptılar. (V) Namık Kemal, ilk Türkçe oyun olan Şair Evlenmesi’ni yazdı.
Bu paragrafta numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap: E
15. Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır. İlk ifadeden başlayıp, cevap oklarını takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.
Cevap: 1. Çıkış