5. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 165 Cevapları
1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri bu parçadan hareketle uygun ifadelerle doldurunuz.
a. Parçada ÖYKÜLEYİCİ ve BETİMLEYİCİ anlatım biçimlerine başvurulmuştur.
b. Parçada anlatıcı 3. TEKİL kişidir.
c. Parça İLAHİ (HAKİM) bakış açısıyla yazılmıştır.
ç. Parçada GÖZLEMCİ tekniği kullanılmıştır.
2. Gelen gazetelerde, boş yere bir genel neşe yankısı arıyorum, bulamıyorum. Belki Anadolu’nun ücra bir kasabasında, Ankara’da, şuraya buraya asılmış, tek tük kandiller, bu zaferin tek şenlik aydınlıklarıdır. Hayalimde, kendi kendime yaktığım bu ışıklar, bana engin ve karanlık bir gurbet diyarı olan Türkiye’de donmuş ve kör olmuş gönüllerin tek hayat mihrakları gibi geliyor.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yaban
Bu parçada geçen altı çizili kelimelerden hangisi türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap: C
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 167 Cevapları
3. Mahşer adlı romanın bu bölümünden nasıl bir olay örgüsü çıkarılabilir?
Vatan için savaştığı, uğruna eziyetlere katlandığı İstanbul’da çeşitli sıkıntılar yaşayacak bir olay örgüsü olabilir. Hasret kaldığı İstanbul’da savaştakinden daha fazla sıkıntı çekecek kadar İstanbul’un değişmesi olabilir.
4. Mahşer adlı romanın bu bölümünde olayın geçtiği yerin özellikleriyle ilgili neler söylenebilir?
İstanbul’un girişinde gemide, güvertede. Sirkeci İskelesi. Babı Ali yokuşu.
5. Romanın bu bölümünde kişilerin özellikleriyle ilgili hangi tespitlerde bulunulabilir?
İstiklal savaşına Nihad’ın savaştan sonra özlemle geldiği İstanbul’da yabancılık çekmesi.
6. Romanda anlatılan olayların geçtiği dönemle ilgili neler söylenebilir?
İstiklal Savaşı’ndan sonra İstanbul’un içinde bulunduğu durumla ilgili olarak yazılmış bir romandır.
7. Metinde günümüz yazım ve noktalama kurallarına uymayan kullanımları belirleyiniz
Karnını demir parmaklıklara yaslıyarak, üç senedir hasretini çektiği İstanbul’a gözlerini kırpmadan baktı. Yaslıyarak değil yaslayarak olacak ve bu sözcükten sonra virgül kullanılmaz.
- Dile kolay sekiz sene… tam sekiz senedir karımı da, çocuklarımı da görmedim.
- Üç nokta kullanıldıktan sonra başlayan sözcükler büyük harfle başlar. Yani …Tam olarak devam edecek. Bir diğer yanlışlık da bağlacından sonra virgül kullanılmaz.
- nihayet Çanakkale’ye!.. vallahi, rabbena hakkı
- Üç nokta kullanıldıktan sonra başlayan sözcükler büyük harfle başlar. Yani …Vallahi olarak devam edecek
- güvertede üstüste…
- “üst üste”” ayrı yazılır.
- Cephede her vakit söylediği bir havayı ıslıkla tutturarak, askerî çadırın içinde…
- “tutturarak” zarf fiil ekinden sonra virgül kullanılmaz.
8. Metindeki zamirleri ve bunların metindeki işlevlerini belirleyiniz.
kendisinden üç rütbe aşağı…: kendi – Dönüşlülük zamiri
…karı-m-ı da, çocukları-m-ı…: karı-m – m sesi Ek halindeki zamir/iyelik zamiri
Şimdi bile buna inanamıyorum…: bu-n-a- İşaret zamiri
Kimi bitik…: kimi- Belgisiz zamir (cümledeki diğer kimi sözcükleri de aynı şekilde belgisiz zamirdir.)
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 168 Cevapları
9. İlhan korkusuyla depreşmediğimizi, Filatyos bilir ( ) Ölüm haberini duymadıkça kendini güvende sayar ( ) Korkmaz savaşçıdır ( ) gayet öfkelidir ( ) Huyu suyu bilinir düşmanı aldatmak güç değil…
Kemal Tahir, Devlet Ana
Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?
A) (.) (.) (.) (.) B) (.) (;) (,) (.) C) (:) (.) (,) (.) D) (.) (.) (,) (.) E) (:) (.) (.) (.)
Cevap: D
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamirine örnek oluşturacak bir kelime vardır?
A) Herkes Küçük Ağa diyordu son zamanlarda.
B) Asıl bunun için istiyorum ya…
C) Bundan sonra artık ağzından kelimeler miskalle çıkacaktı.
D) İnşallah Recep’le benim dilim sürçmez de sana Hoca Efendi deyivermeyiz ikide bir.
E) İnşallah bundan böyle hepimiz yeni bir dostluk kazanmış oluruz.
Cevap: D
11. Aşağıdakilerden hangisi roman türünün özelliklerinden değildir?
A) Kişi kadrosu geniştir.
B) Betimlemeler yüzeyseldir.
C) Farklı bakış açıları kullanılabilir.
D) Kurmaca bir gerçekliğe sahiptir.
E) Olay örgüsü bir temel çatışma etrafında şekillenir.
Cevap: B
12. (I) Karşısındakilerin hiçbirini sevmiyor, onların da kendisini sevmediklerini biliyordu. (II) Gene de her akşam beraberce otururlar orada bulunmayanları çekiştirirlerdi. (III) Çekiştirilen kimse pasajın kapısında görünürse eğer çekiştirme hemen onun da katılmasıyla bir başkasına yöneltilirdi. (IV) Oradakilerin hepsi iyi, hepsi değerli, hepsi dosttu. (V) Değersiz, kötü olanlar işlerine dalıp da o akşam pasaja gelmeyenlerdi.
Orhan Hançerlioğlu, Ali
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde kelime hâlinde zamir yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
Cevap: E
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 169 Cevapları
13.
a. Metnin yapı unsurlarını belirleyiniz.
Olay Örgüsü: Mahmut isimli bir çocuğun küçük bir gemi yapması ve bunu bir çeşmede yüzdürerek eğlendirmesi. Geç saatlere kadar eğlenen Mahmut, amcasının gemisini kırmasıyla üzülmesi fakat amcasıyla ona yarın için gemi yapma sözü vermesiyle tekrar hülyalara dalması.
Mekan: Çıkmaz sokakta bir çeşme..
Zaman : Bilinmeyen bir akşamüzeri
Kişiler: Mahmut: Hayal kurabilen ve elindekiyle mutlu olabilen, umut dolu biri. Amca: Olaylara biraz sert girebilen biri.
b. Metnin temasını belirleyiniz.
Cevap: Hayal kurmak..
c. Metindeki bakış açısı hakkında bilgi veriniz.
Cevap: Kahraman bakış açısı..
14. Roman kahramanları ruhsal ve fiziksel özellikleriyle tanıtılır. Kişilerin kendine özgü ayırt edici özellikleriyle diğerlerinden ayrılanlarına……….; kıskançlık, cimrilik, korkaklık gibi benzerlerinin niteliklerini abartılı bir biçimde üzerinde toplayanlarına………denir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) karakter-tip B) huy-karakter C) tip-karakter D) tip-huy E) tip-kişilik
Cevap: A
9. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 170 Cevapları
15. Aşağıda verilen tamlayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır. İlk ifadeden başlayıp, cevap oklarını takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.