3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü yazınız.
1. Hz. Peygamber’e ilk vahiy 610 yılı Ramazan ayının yirmi yedinci gecesinde gelmiştir.
2. İslam’da ilk hicret Habeşiştan topraklarına yapılmıştır.
3. Müslümanlar, Hz Ömer İslam’ı kabul edince ilk defa Kâbe’de toplu olarak namaz kılmaya başlamışlardır.
4. Ebu Talib ve Hz. Hatice’nin vefat ettiği yıla Müslümanlar hüzün yılı adını vermişlerdir.
5. Peygamberimiz(s.a.v.) risaletin onuncu yılında İslam’ı tebliğ etmek ve destek istemek amacıyla Taif şehrine gitmiştir.
6. Kudüsʼteki Mescid-i Aksa Müslümanlar tarafından en kutsal sayılan üç mescitten biridir.
7. Birinci Akabe Biati’nden sonra oradaki Müslümanlara İslam’ı öğretmesi için Mus'ab b. Umeyr görevlendirilmiştir.
8. Dinî sebeplerle bir yerden diğer bir yere göç etmeye hicret denir.
9. Yesrib şehri Hz. Muhammed’in(s.a.v.) hicretinden sonra Medinetül Münevvere ismini almıştır.
B. Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını ilgili alana yazınız.
10. Allah’ın(c.c.) her topluma bir peygamber göndermiş olmasının sebepleri nelerdir?
İnsanların Peygamberlere ihtiyaç duymalarının sebepleri arasında şunları söylemek mümkündür:
1- İnsanlar kendi akıllarıyla Allah'ın varlığını, birliğini anlayabilirlerse de, bunun ötesinde O'na ait birtakım yüce sıfatları tamamen Allah'a nasıl ibadet edileceğini, âhiretle ilgili durumları dosdoğru bilemezler.
2- Eğer Peygamber gönderilmemiş olsa insanlar, gerçek, iyi, doğru ve güzeli bulmada, faydalı ve zararlıyı ayırt etmede zorlanacaklar, bunun için çok zaman harcayacaklar, çoğu zaman da bu konuda duygularının, geleneklerinin, geçici arzu ve isteklerinin baskısı altında kalacaklar, gerçek doğru ile pratik yararı birbirine karıştıracaklar, isabetli karar veremeyeceklerdi.
3- İnsanın belli işlerle sorumlu ve yükümlü tutulabilmesi ve bundan dolayı onlara sevap ve ceza verilebilmesi için bilgilendirilmesine, bunun için de peygamber gönderilmesine ihtiyaç vardır.
4- Peygamberler sanat, ticaret, ziraat ve çeşitli meslekleri topluma öğretmek suretiyle medeniyete, kültüre ve toplumsal gelişmeye katkıda bulunmuşlardır. Ümmetlerini hem bu dünyada hem de âhirette mutlu kılmaya çaba göstermişlerdir.
11. Hz. Peygamber tebliğin ilk yıllarında insanları İslam’a davet ederken nelere dikkat etmiştir?
12. Dârülerkam adı verilen evin Müslümanlar için önemi nedir?
13. İlk Müslümanların ortak özellikleri nelerdir?
14. Müslümanlar hicret ettikleri Habeşistan’da nasıl karşılanmıştır?
15. Hz. Hamza ve Hz. Ömer’in İslam’ı kabul etmesi Müslümanları nasıl etkilemiştir?
16. Müşriklerin yalnızca Müslümanlara değil Müslüman olmayan Hâşimoğullarına da boykot uygulamasının sebebi nedir?
Bu boykot, Hâşim ve Muttaliboğullarının vücudunu ortadan kaldırmaya ve köklerini kazımaya müteveccihti. Bu durum karşısında Haşim ve Muttaliboğulları aileleri artık dağınık bir şekilde ayrı ayrı semtlerde oturamazlardı. Ebu Leheb hariç, Mekke'nin kuzey tarafında bulunan Şi'b-i Ebu Talib (Ebu Talib Mahallesi) denilen yere topluca taşındılar.
17. Taifliler kendilerini İslam’a davet eden ve destek isteyen Peygamber Efendimizi nasıl karşıladılar?
18. Yesribliler İkinci Akabe Biati’nde Peygamberimize(s.a.v.) hangi konularda söz vermişlerdir?
19. Allah Resulü(s.a.v.) hicret yolculuğu için ne gibi tedbirler almıştır?
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
20. Gizli davet dönemi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Hz. Peygamber bu dönemde yalnızca güvendiği kişileri ve yakın çevresini İslam’a davet etmiştir.
B) Hz. Ömer bu dönemde Müslüman olmuştur.
C) Hz. Peygamber bu dönemde akrabalarına yemek vererek onları İslam’a davet etmiştir.
D) Bu dönem bir yıl kadar sürmüştür.
E) Hz. Peygamber bu dönemin sonunda Taif’e giderek destek istemiştir.
21. “Hz. Peygamber onu kölelikten azat edip ailesine almıştır. Daima Resulullah’ın(s.a.v.) yakınında bulunmuş ve İslam’a davet edilince tereddüt etmeyip ilk Müslümanlardan olmuştur. Hz. Peygamber’in zorlu Taif yolculuğunda ona eşlik etmiş, Taiflilerin saldırılarına karşı Peygamber Efendimize siper olmuştur.”
Yukarıda tanıtılan sahabi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hz. Ebu Bekir
B) Zübeyr b. Avvam
C) Zeyd b. Hârise
D) Mus’ab b. Umeyr
E) Erkam b. Ebi’l-Erkam
22. Aşağıdakilerden hangisi müşriklerin İslam tebliğine karşı çıkmasının sebeplerinden biri değildir?
A) İslam’ın zengin fakir, hür köle ayrımı yapmaması
B) Ahiret inancını kabul etmek istememeleri
C) Statü ve zenginliklerini kaybetme korkusu
D) Hz. Peygamber’e olan güvensizlikleri
E) Peygamberimizin(s.a.v.) zengin biri olmaması
23. “Ey Kavmim! Hac sebebiyle gelen Araplar Muhammed’i soruyorlar. Kiminiz şair kiminiz sihirbaz kiminizse kâhin ve mecnun diyerek onun hakkında farklı cevaplar veriyorsunuz. Hâlbuki insanlar bu vasıfların bir arada olamayacağını biliyor. Bu sebeple onun hakkında görüş birliğine varmalı ve birbirinizi yalanlamamalısınız…”
Müşriklerden Velid b. Muğire’nin yaptığı yukarıdaki konuşmadan çıkarılacak en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Peygamberimizi(s.a.v.) görmek için şehir dışından gelen insanlar vardı.
B) Müşriklerden bazıları Peygamberimizi(s.a.v.) sihirbazlıkla itham ediyordu.
C) Müşrikler Velid b. Muğire’nin sözüne itibar ediyorlardı.
D) Müşrikler Peygamberimizi(s.a.v.) kötüleme hususunda zorluk çekiyorlardı.
E) Peygamberimizin(s.a.v.) delirmiş olduğunu iddia eden müşrikler de vardı.
24. Aşağıdakilerden hangisi Peygamber Efendimize miraçta bahşedilen lütufla arasında yer almaz?
A) Rabbʼimizin huzuruna kabul edilmiş olması
B) Beş vakit namazın farz kılınması
C) Bakara suresinin son iki ayetinin vahyedilmesi
D) Kendisine cennet ve cehennemin gösterilmesi
E) Kendisine peygamberlik görevi verilmesi
25. Ranuna Vadisiʼni İslam tarihi açısından önemli kılan sebep aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hicret esnasında Peygamberimizin(s.a.v.) buradaki mağarada gizlenmesi
B) İlk mescidin burada inşa edilmesi
C) Müşriklerin Hz. Peygamber ile mücadele kararlarını burada alması
D) Hz. Ömer’in burada Müslüman olması
E) Resulullah’ın(s.a.v.) ilk cuma namazını burada kıldırması
“Hicret hem İslam hem de dünya tarihinin en önemli olaylarından biridir. Bu olayda Hz. Peygamber’in ve Müslümanların fedakârlığına dair çok güzel örnekler bulmak mümkündür. Muhacirler Mekke’den sadece yanlarına alabildikleri bir kısım eşya ile hareket ediyorlar; doğal olarak yurt, ev bark ve hayvan sürülerini Mekke’de bırakıyorlardı. Dolayısıyla muhacirlerin mali kayıpları büyüktü. Fakat fedakârlıkta bulunmaktan hiç de çekinmiyorlardı.
Hicretin yegâne amacı işkence ve sıkıntılardan kurtulmak değildi. Hz. Peygamber ve sahabeyi Medine’ye hicret için harekete geçiren esas unsur, İslam’ın oradaki parlak geleceğiydi. Yoksa Müslümanlar Medine’de de sıkıntılara maruz kalmışlar ve çeşitli güçlüklerle karşılaşmışlardır. Şu kadar var ki Mekke’de müşriklerin eziyetlerine karşı sabır tavsiye edilirken Medine Dönemi’nde misilleme hakkı verilmiştir. Bu hak gerektiğinde canlarını ve mallarını ortaya koymalarını gerektiriyordu. Zira Bedir, Uhud, Hendek ve Huneyn savaşlarında ölüm kalım mücadelesi vermişlerdir.
Hicret, Resul-i Ekrem’in sebeplere bağlılığa son derece önem verdiğini göstermektedir. Evinden çıktığı andan itibaren ‘yanıltıcı bir rota çizerek’ Mekke müşriklerinin hile ve tuzaklarından kurtulmuş, dakik bir strateji sayesinde Medine’ye ulaşmıştır. Bu noktada Allah’ın(c.c.) yardım ve desteğinin de unutulmaması gerekir. Fakat sebeplere olabildiği ölçüde bağlı kalmış ve tedbiri elden bırakmamıştır. Hicrette Peygamber’in(s.a.v.) irade sahibi ve sabırlı olma, Allah’a(c.c.) sonsuz güven duyma, ümitsizliğe kapılmama, sükûneti muhafaza, bağışlama ve cesaret gibi vasıflarından her biri için davranış örnekleri bulunmaktadır. Bunlar her Müslüman için birer düsturdur. Hicret, Müslümanların tarihe bakışını etkilemiştir. Öneminden dolayı Hz. Ömer zamanında takvim başı olarak kabul edilmiştir.”
(İbrahim Sarıçam, Hz. Muhammed(s.a.v.) ve Evrensel Mesajı, s. 127-128.)
26, 27 ve 28. soruları yukarıdaki metne göre cevaplayınız.
26. Hicretin sebep ve sonuçları bağlamında muhacirlerin fedakârlığını yorumlayınız.
27. Hz. Peygamber’in hicretini, sebeplere olabildiği ölçüde bağlı kalma ve tedbiri elden bırakmama prensibi bağlamında yorumlayınız.
28. Aşağıdakilerden hangisi hicret hadisesinde ortaya konan davranış örneklerinden biri değildir?
A) İrade
B) Sabır
C) Cesaret
D) Tevekkül
E) Tevazu