9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 179-186 Cevapları Hecce Yayıncılık

4. Ünite Değerlendirme Soruları

A) Aşağıdaki kutucukta verilen sözcükleri cümlelerde bırakılan boşluklara uygun olacak şekilde yazınız.

viskozite, gerçek, atm, süblimleşme, yoğuşma, hacim, kaynama, iyonik, sıvı, kırağılaşma, metan, gaz, buharlaşma, amorf, akıcılık, sıcaklık

1. Maddenin gaz hâlinin belli bir hacmi ve şekli yoktur.
2. Bir maddenin katı hâlden gaz hâline geçişi süblimleşme olarak tanımlanır.
3. Maddenin sıvı hâli akışkan olup sıkıştırılamaz.
4. Sıvıların akmaya karşı gösterdiği dirence viskozite denir.
5. Bir maddenin gaz hâlinden sıvı hâle geçişine yoğuşma denir.
6. 760 mmHg’lik basınca bir atm denir.
7. Litre hacim birimidir.
8. LNG, hacimce büyük oranda metan gazı içerir.
9. Katı hâlde elektrik akımını iletmeyen, eritildiğinde ya da suda çözündüğünde elektrik akımını ileten katılar iyonik katıdır.
10. Rüzgâr, Güneş ışığı gibi etkilerden arındırılarak ölçülen sıcaklığı gerçek sıcaklık denir.
11. Taneciklerinin belirli bir geometrik dizilişinin olmadığı katılar amorf katıdır.
12. Sıvının üzerine uygulanan dış basınç sıvının buharlaşma hızını azaltır.
13. Gaz hâlindeki bir maddenin sıvılaşmadan doğrudan katı hâle geçmesine kırağılaşma denir.
14. Sıvılarda sıcaklık arttıkça moleküllerin kinetik enerjisi arttığından buhar basıncı ve buharlaşma hızı artar.
15. Ağzı açık bir kapta bulunan bir sıvının üzerine uygulanan dış basınç artarsa sıvının kaynama noktası artar.

B) Aşağıdaki bilgilerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.

(D) 1. Maddenin farklı fiziksel hâllerde olmasının nedeni, maddeyi oluşturan taneciklerin arasındaki çekim kuvvetleridir.
(D) 2. Sıvı hâlde maddenin belirli bir şekli yoktur ama belirli bir hacmi vardır.
(Y) 3. Hissedilen sıcaklık ile gerçek sıcaklık değerleri, her zaman birbirinden farklıdır.
(Y) 4. Kaynama her sıcaklıkta olurken buharlaşma belli bir sıcaklıkta olur.
(D) 5. Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça dış basınç azaldığından buharlaşma hızı artar.
(Y) 6. Bir madde hâl değiştirirse kimyasal özelliği de değişir.
(D) 7. Gaz tanecikleri titreşim, dönme ve öteleme hareketi yapar.
(Y) 8. Soğumakta olan saf bir maddenin kinetik enerjisi her zaman azalır.
(D) 9. Maddenin en düzenli hâli katıdır.
(D) 10. Rüzgâr, nem, yüzey alanı ve sıcaklık gibi etkenler buharlaşma hızını etkiler.
(Y) 11. Yoğunluğu büyük olan sıvıların her zaman viskoziteleri de büyüktür.
(Y) 12. Bir sıvının viskozitesi ile akıcılığı doğru orantılı olarak değişir.
(D) 13. Tanecikler arası çekim kuvveti büyük olan sıvıların viskoziteleri de büyüktür.
(Y) 14. Mum, tereyağı ve cam kristal katılardır.
(D) 15. Isıtılan bir sıvının viskozitesi azalır.

C) Aşağıdaki tabloda verilen hâl değişimlerinin adını ve ısı alma / verme durumunu belirtiniz.

Ç) Aşağıda verilen katı örneklerinin sınıfını işareti ✓ ile belirtiniz.

D) Saf bir katının ısıtılması süresince sıcaklık-zaman ilişkisini gösteren tablo aşağıda verilmiştir.

Bu değerlerden yararlanarak saf katının ısınma ve soğuma grafiğini milimetrik kâğıda çiziniz. Bu grafiklerde ilgili verilen soruları cevaplayınız.

Isınma Grafiği

1. Erime sıcaklığı kaç °C’tur?
2. Kaynama sıcaklığı kaç °C’tur?
3. Homojen ve heterojen görünümün olduğu zaman aralıklarını yazınız.
4. Buhar basıncının dış basınca eşit olduğu zaman aralığını yazınız.

Soğuma Grafiği

1. Yoğuşma sıcaklığı kaç °C’tur?
2. Donma sıcaklığı kaç °C’tur?
3. Hangi zaman aralıklarında hâl değişimi olur?
4. Potansiyel enerjinin azaldığı zaman aralıklarını belirtiniz.

E) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Katı, sıvı ve gazlara ait özelliklerden ikişer tanesini yazınız.
Cevap: Katılar belirli bir şekil ve hacme sahiptir. Sıvılar belirli bir hacme, fakat değişken bir şekle sahiptir. Gazlar ne belirli bir şekle ne de hacme sahiptir.

2. Suyun farklı hâllerinin canlılar ve endüstriyel açıdan önemine ait örnek veriniz.
Cevap: Canlılar için sıvı su, yaşamsal fonksiyonların gerçekleşmesi için gereklidir. Endüstride ise buhar, enerji üretimi için kullanılır.

3. Endüstriyel alanda gazların sıvılaştırtarak kullanılmasına ait üç örnek veriniz.
Cevap: Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) taşımacılığı, sıvı oksijenin tıbbi kullanımı, sıvılaştırılmış karbondioksitin soğutma uygulamaları.

4. Katıları sınıflandırınız ve her birine ikişer örnek veriniz.
Cevap: Metalik katılar (örn. demir, altın), iyonik katılar (örn. tuz, potasyum klorür).

5. Viskozite nedir? Viskoziteye etki eden iki faktörü yazarak açıklayınız.
Cevap: Viskozite, bir sıvının akışkanlığının ölçüsüdür. Sıcaklık arttıkça viskozite genellikle azalır; sıvının bileşimi de viskozitesini etkiler.

6. Kaynama nedir? Kaynama noktasına etki eden faktörleri kısaca açıklayınız.
Cevap: Kaynama, bir sıvının tüm hacmi boyunca buharlaştığı süreçtir. Atmosfer basıncı ve maddenin saflığı kaynama noktasını etkiler.

7. Gazları tanımlayan büyüklükleri yazarak açıklayınız.
Cevap: Hacim, basınç ve sıcaklık; gazların davranışını ve özelliklerini tanımlayan temel büyüklüklerdir.

8. Saf bir maddenin ısıtılması süresince sıcaklığının zamana bağlı değişimi yandaki grafikte verilmiştir. Bu grafiğe bakarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Erime ve kaynama sıcaklıkları kaç…°C’tur?
Cevap: 40 – 50 °C.

b) Katının erime süresi kaç dakikadır?
Cevap: 40 dakikadır.

c) Sıvının buharlaşma süresi kaç dakikadır?
Cevap: 80 dakikadır.

F) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. I. Süblimleşme
II. Yoğuşma
III. Buharlaşma
IV. Kırağılaşma

Yukarıdaki hâl değişimlerinden hangilerinin sonucunda maddenin düzensizliği başlangıca göre azalır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
Cevap: D

2. Aşağıdaki hâl değişimlerinden hangisinin ısı alma/verme durumu yanlış belirtilmiştir?
Cevap: C

3. I. Erime
II. Buharlaşma
III. Yoğuşma
IV. Süblimleşme

Yukarıdaki hâl değişimlerinden hangilerinin sonucunda tanecikler arası boşlukların azalması beklenir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: B

4. LPG ve LNG ile ilgili,
I. Yanıcı özellik gösterirler.
II. Homojendirler.
III. LPG propan-bütan, LNG metan-etan karışımıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

5. Hâl değişimleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bir sıvının katı hâle geçmesine donma denir.
B) Bir katının doğrudan gaz hâline geçmesine kırağılaşma denir.
C) Bir gazın sıvı hâle dönüşmesine yoğuşma denir.
D) Bir sıvının gaz hâline geçmesine buharlaşma denir.
E) Bir katının sıvı hâle geçmesine erime denir.
Cevap: B

6. Sabit basınç altında ısı vererek gaz hâlinden sıvı hâle geçen bir maddede aşağıdaki özelliklerin hangisinde değişim olması beklenmez?

A) Tanecikler arası uzaklık
B) Taneciklerin serbest hareketleri
C) Tanecik yapısı
D) Tanecikler arası çekim kuvveti
E) Birim hacminin yoğunluğu
Cevap: C

7. Şekildeki doğa olayı ile ilgili,
I. Havanın neminin maksimum doygunluğa ulaşmasından sonra hava sıcaklığının düşmesi sonucu oluşmuştur.
II. Suyun doğal döngüsüdür.
III. Suyun hâl değişiminin sonucu oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E

8. I, II, III özdeş kaplarına X, Y ve Z saf sıvıları aynı sıcaklıkta koyuluyor. Bu sıvılara özdeş üç tane bilye eşit yükseklikten aynı anda bırakılıyor ve bir süre sonra bilyelerin sıvılardaki konumları şekillerdeki gibi olduğuna göre X, Y, Z sıvılarının viskoziteleri aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır? (Sıvılar tarafından bilyelere uygulanan kaldırma kuvvetleri önemsenmeyecektir.)

A) Z > Y > X B) Z > X > Y C) X > Y > Z D) X > Z > Y E) Y > Z > X
Cevap: A

9. Şekildeki gibi özdeş büretlere X, Y ve Z sıvıları aynı sıcaklıkla tamamen dolduruluyor. Büretlerin muslukları aynı anda açılıp yeterli süre beklendiğinde sıvıların büretlerdeki miktarları şekildeki gibi oluyor. Buna göre X, Y ve Z sıvılarının viskoziteleri aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır?

A) X > Y > Z B) X > Z > Y C) Z > Y > X D) Z > X > Y E) Y > X > Z
Cevap: C

10. Yukarıda verilen maddeler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) I ve II kovalent kristaldir.
B) I aynı cins atomlardan oluşmuştur.
C) I ve II katı hâlde elektriği iletmez.
D) II’de atomlar arası bağ türü iyoniktir.
E) I çok sert olup cam kesmekte kullanılır.
Cevap: D

11. Saf X, Y ve Z sıvılarının aynı koşullardaki buhar basınçları yukarıdaki tabloda verilmiştir.
Bu sıvılar ile ilgili,
I. Moleküller arası çekim kuvveti en büyük X’tir.
II. Y’nin uçuculuğu Z’ninkinden büyüktür.
III. Kaynamaları sırasında her üçünün de buhar basınçları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D

12. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) 760 mmHg’lik basınç 1 atrn’dir.
B) 6,02 x 1023 tane tanecikten olan madde miktarına 1 mol denir.
C) Hacim “V” harfi ile gösterilir.
D) Mutlak sıcaklık (T) ile sıcaklık (t) arasındaki bağıntı, T(K) = t(°C) – 273’tür.
E) Normal koşullarda (0 °C sıcaklık ve 1 atm’lik basınçta) 1 mol gaz 22,4 litre yer kaplar.
Cevap: D

13. Aynı sıcaklıktaki X ve Y sıvılarının buhar basınçları arasındaki ilişki, Px > PY’dir.
Buna göre,
I. Aynı koşullarda X, Y’den daha uçucudur.
II. Y’nin molekülleri arasındaki çekim kuvveti, X’inkinden büyüktür.
III. X’in normal kaynama noktası, Y’ninkinden büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C

14. Hidrojenin flor (F), oksijen (O) ve azot (N) elementleriyle yaptığı bileşiklerde, moleküllerden birinin hidrojen atomu ile diğer molekülün elektronegatiflik değeri büyük (F, O, N) atomu arasındaki çekim güçlerine hidrojen bağı denir. Bu bağ sıvıların kaynama noktalarını artırır. Hidrojen bağı sayısı fazla olan sıvıların kaynama noktaları az olan sıvılara göre daha yüksektir.

Buna göre I, II ve III sıvılarının kaynama noktaları aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralanmıştır?

A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III D) II > III > I E) III > I > II
Cevap: C

15. Aşağıdaki maddelerden hangisi karşısında verilen kristal türüne ait değildir? Bu maddeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Cevap: E

16. Saf bir X katısının sabit basınçta ısıtılmasına ait sıcaklık-zaman ilişkisini gösteren tablo aşağıdaki gibidir. Bu maddeyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Saf X’in erime sıcaklığı 10 °C’tur.
B) X katisının erimesi 2 dakika sürmüştür.
C) X sıvısının buhar basıncı 9. dakikadan itibaren dış basınca eşitlenmiştir.
D) Sıvının kaynaması 2 dakika sürmüştür.
E) Hâl değişimi sırasında kinetik enerji her aşamada artmıştır.
Cevap: E