1. ÜNİTE 1. BÖLÜM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
A. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
1. Doğal sistemler hangileridir?
Doğal sistemler hava küre, su küre, taş küre ve canlı küredir.
2. Yerleşme coğrafyasının inceleme alanı nedir?
Yerleşme coğrafyasının inceleme alanı; yerleşmeyi etkileyen etmenler, yerleşim alanlarının dokusu ve türleri ile meskenlerde kullanılan malzemelerdir.
3. Biyocoğrafya hangi bilim dallarından yararlanmaktadır?
Biyocoğrafya, botanik (bitki bilimi) ve zooloji (hayvan bilimi) bilim dallarından yararlanır.
B. Aşağıdaki cümlelerin noktalı yerlerini uygun sözcüklerle tamamlayınız.
1. İklim olaylarını, coğrafyanın klimatoloji alt dalı incelemektedir.
2. Coğrafya, beşerî ve fiziki coğrafya olmak üzere iki alt dala ayrılır.
3. Yeryüzündeki suları, coğrafyanın hidrografya dalı incelemektedir.
4. Piri Reis Türk ve Müslüman coğrafyacılarındandır.
C. Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.
Akdeniz kıyıları boyunca yükselen Torosların güney yamaçları, kuzey yamaçlarına göre Güneş enerjisinden daha fazla yararlanır ve bu yamaçlar daha çok yağış alır. Senozoik’te (Üçüncü Jeolojik Zaman) meydana gelmiş olan bu dağlar, yer altı suyu bakımından zengindir. Toroslarda tarım alanları dardır. İklim koşulları birçok tarım ürününün yetiştirilmesine elverişlidir. Toroslardaki çalılıklar kıl keçisi besiciliğine elverişlidir. Ayrıca bu dağlık alanın yapısındaki kireç taşlarının çözünmesiyle oluşan mağara vb. ilginç yer şekilleri çok sayıda meraklı tarafından ziyaret edilmektedir
1. Metinde coğrafyanın hangi alt dallarının inceleme alanına değinilmiştir?
Jeomorfoloji, beşeri coğrafya, nüfus coğrafyası, yerleşme coğrafyası, enerji coğrafyası...
2. Toroslarda doğa koşulları ile beşerî koşullar arasında ne tür bir etkileşim söz konusudur?
Toros dağlarının yapısı insanların yerleşimini ve geçim alanını etkilemiştir.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1. D 2. B 3. E 4. A 5. C
1. Aşağıdakilerden hangisi coğrafyanın inceleme alanına girmez?
A) Depremlerin neden meydana geldiği
B) Göller ve akarsuların yeryüzündeki dağılışı
C) Sıcaklık dağılışını etkileyen etmenler
D) Maddelerin kimyasal yapıları
E) Yeryüzünde yağış dağılışı
Cevap: D
2. Aşağıdakilerden hangisi insanın doğaya etkisine örnektir?
A) Volkanik arazilerde verimli toprakların oluşması
B) Meraların tarım alanına dönüştürülmesi
C) Soğuk bölgelerde evlerin duvarlarının kalın yapılması
D) Orman alanlarındaki yapılarda daha çok ahşap kullanılması
E) Aktif fayların bulunduğu yerlerde kaplıcaların yaygın olması
Cevap: B
3. Bir sınıfta üç öğrenci aşağıdaki metni okuyarak yorumlarda bulunmuşlardır.
“Gelişmiş ülkelerde coğrafya, fiziki ve beşerî ortamı, aralarındaki etkileşimlerle birlikte, insan yararına inceleyen ve bu yolla insanın doğadan en üst düzeyde istifade etmesini sağlayan bir bilim dalı olarak algılanmaktadır. Buna karşın bazı gelişmekte ve geri kalmış ülkelerde ise coğrafya, sadece dağ ve nehir adları ile ülke başkentlerini ezberlettiren bir sosyal bilim olarak ele alınmaktadır. Coğrafyanın bu çağ dışı şekliyle ele alınması, bu ülkelerde beşerî, ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel gelişme yönünden çok büyük dezavantajlara neden olmaktadır.”
Ahmet: Bence coğrafya biliminin içeriği görecelidir. Coğrafyayı doğru yorumlayanlar yalnızca gelişmiş ülkelerdir.
Neşe: Bir bilimin içeriği değişmez. Coğrafyanın öğretim şekli, ülkelere göre değişebilir ancak coğrafya öğretim şekli gelişmişliğin nedeni değil sonucudur.
Ayşe: Bence de bir bilimin içeriği değişmez ancak bir bilimin öğretiminde farklılık olması eğitim politikalarından ve bilimin farklı yorumlanmasından kaynaklanabilir.
Öğrencilerden hangilerinin yorumu doğrudur?
A) Yalnız Ahmet B) Yalnız Neşe C) Yalnız Ayşe
D) Ahmet ve Neşe E) Neşe ve Ayşe
Cevap: E
4. Aşağıdakilerden hangisi beşerî coğrafyanın inceleme alanlarındandır?
A) Yerleşmelerin dağılışını etkileyen etmenler
B) Tsunamilerin nasıl oluştuğu ve nerelerde görüldüğü
C) Akarsuların rejimlerini etkileyen etmenler
D) Sıcak su kaynaklarının nasıl oluştuğu ve bu kaynakların dağılışı
E) Yeryüzündeki endemik bitkilerin görüldüğü yerler
Cevap: A
5. I. Piri Reis
II. İbni Batuta
III. Biruni
IV. Amasyalı Strabon
Yukarıdakilerden hangi ikisi, Orta Çağ’da coğrafyanın gelişmesine katkıda bulunan Müslüman coğrafyacılardandır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
Cevap: C