ETKİNLİK 5.8
Metal Çubuğu Isıtalım
Araç Gereç
• 1 adet metal çubuk
• 1 adet ayaklı destek çubuğu
• 1 adet mum
Çalışmanın Yapılışı
1. Üçer ya da dörder kişilik kümeler oluşturalım ve aramızda iş bölümü yapalım.
2. Mumdan yaklaşık eşit büyüklükte 3-4 parça keselim ve bu parçaları metal çubuğun bir ucuna yakın bölgeye eşit aralıklarla yapıştıralım.
3. Görsel 5.39’dakine benzer şekilde düzeneği kurarak metal çubuğu diğer tarafından ısıtmaya başlayalım. Mum parçalarını gözlemleyelim ve gözlemimizi not edelim.
Sonuca Varalım
1. Mum parçalarıyla ilgili gördüklerimizin nedeni ne olabilir?
Mum parçalarının erimesi veya yumuşaması, metal çubuğun ısıtılan ucundan aldığı ısı ile olur. Metal çubuk ısındıkça, ısıyı metalin uzunluğu boyunca taşır ve metalin diğer ucundaki mum parçalarına iletir. Mum parçaları ısıyı aldıklarında erir veya yumuşarlar.
2. Gözlemimizden hareketle metal çubuktaki enerji iletimini nasıl açıklayabiliriz?
Metal çubuktaki enerji iletimi, ısı enerjisinin metalin moleküllerinden birinden diğerine taşınmasıyla gerçekleşir. Isının metal çubuk boyunca taşınmasına ısı iletimi denir. Isı, metalin moleküllerinde titreşim enerjisi olarak taşınır ve bu titreşimler komşu moleküllere iletilir, böylece ısı enerjisi metal boyunca yayılır. Bu nedenle, metal çubuğun diğer ucundaki mum parçaları da metalin ısıtılan ucundan aldığı ısı ile etkilenir ve erir veya yumuşarlar.