ETKİNLİK
Aşağıdaki dizelerle söz sanatlarını eşleştiriniz.
Kapalı İstiare-Benzetme-Telmih-Kinaye
Gene parmağım ağzımda kaldı
Masumluk akıyordu yüzünden,
Behçet Necatigil, Şiirler
Cevap: Kinaye
Bu dört mısra değildi, sanki dört damla kandı
Faruk Nafiz Çamlıbel, Han Duvarları
Cevap: Benzetme
Ve dörtnala, dümdüz bir mavilikte
Kar yağıyor üstümüze, inceden.
Ahmet Muhip Dıranas, Şiirler
Cevap: Kapalı İstiare
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi!
Bedr’in arslanları ancak bu kadar şanlı idi…
Mehmet Akif Ersoy, Safahat
Cevap: Telmih
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Aşağıdaki dizelerde geçen edebî sanatları bulup açıklayınız.
Elimde hüner var, eldivenim yok!
Yakamda bir gülüm, yasemenim yok!..
Zengince bir dayım, bir yeğenim yok;
Benden daha fakir bir kardaşım var!..
Cevap: tezat sanatı ( var-yok )
Şimdi bomboş sebilden selviler bir şey sorar.
Hatırlatır uzıyan dem çekişleri rüzgâr.
Mermer basamaklarda uçuşur beyaz tüyler.
Cevap: konuşturma sanatı ( selvinin bir şey sorması )
Gece vakti ev uyur, biz soğuk-ıssız
Odalarda oturur,
Ölümler, toprak, sahipsiz gölge…
Cevap: kişileştirme sanatı ( evin uyuması )
2. Mohaç Türküsü adlı şiirdeki imgelerin anlamlarını aşağıdaki tabloya yazınız.
İmgeler
Zaferin koynu
- Anlamları: Savaşın kazanılması,
Bahçe
- Anlamları: Ülke
Kanatlı
- Anlamları: Atların üstünde çarpışan savaşçılar akıncılar
Parlattığı gün
- Anlamları: zaferin kazanıldığı gün
3. Mohaç Türküsü adlı şiirdeki söyleyici ile hitap edilen kişiler arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Söyleyici şairin kendisidir, çok coşkun bir söyleyiş tarzı ile okurun kahramanlık karşısındaki duygularını harekete geçirebilmiştir.
4. Mohaç Türküsü adlı şiirde şairin “biz” sözüyle kastettiği kimlerdir? Açıklayınız.
Cevap: Bütün bir millettir. O duyguları yıllar geçse de kendi benliğinde yeniden bilincinin dışına çıkarabilmiş ulus fertleri için söylemektedir.
5. Mohaç Türküsü adlı şiirin, şairin hayatı ve görüşleriyle ilişkisini belirtiniz
Cevap: Yahya Kemal tarih ile kahramanlığı çok başarılı ve coşkulu bir dille anlatabilmeyi başarmış bir şairdir. Onun Türklük ile ilgili düşünceleri bu şiirine de yansımıştır.
ETKİNLİK
Mohaç Türküsü adlı metnin temasını, ahenk ve yapı unsurlarını belirleyerek aşağıdaki tabloda ilgili yerlere yazınız.
Tema: Kahramanlık
Ahenk Unsurları: şiirde dize sonu benzer sesler, dize içi tekrarlanan kelimelerle ses benzerlikleri ile ahenk sağlanmıştır.
Ölçü: Aruz ölçüsüdür.
Uyak: Zengin kafiye ağırlıklı bir metindir.
Redif: yarıştık / kapıştık -tık sesleri ile kapısından / yakından -dan sesleri aynı görevdeki eklerdir bu nedenle rediftirler.
Aliterasyon: k ve s sesleri
Asonans: a ve e sesleri
Yapı Unsurları: Anlatıcı şairin kendisidir ve hakim bir dile sahiptir
Nazım Birimi: Beyitlerle yazılmıştır
Uyak Örgüsü: aa bb cc dd ….