VIII. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Aşağıdaki metinden hareketle 1 -4. soruları cevaplayınız.
Ankara, 2 Kasım 1958
Kardeşim Hamdi,
İki gündür Yahya Kemal’in ölümünün derin hüznü içindeyim. Uzun zamandır yavaş yavaş çöken, zerre zerre eriyen bu aziz varlığın yok olacağı acısına gerçi ben de hazırlanmıştım. Fakat o muhteşem sesin ebediyen dinmiş olduğunu düşünmek bana tarifi imkânsız gönül bezginliği veriyor. Onun hakkında duyup düşündüklerimi toplayıp yazmam için biraz vakit geçmesi lazım. Yalnız bugünlerde yapılması lazım gelen bir vazifem var. Bana üstadın bir vasiyeti olmuştu; onu senin vasıtanla matbuata intikal ettirmek istiyorum:
1937 veya 1938 senelerinde idi. İzmir’de güzel bir yaz akşamı Yahya Kemal’le Kordon’daki Şehir Gazinosu’nda idik. Söz galiba Rindlerin Ölümü manzumesi dolayısıyla o mecraya dökülmüştü. Ve bana öldüğü zaman, taştan, sade bir mezar yapılmasını, taşın üstüne de yalnızca bu manzumenin ikinci kıtasıyla adının, doğum ve ölüm tarihlerinin yazılmasını istediğini “vasiyet” kelimesini de kullanarak söylemişti.
Merhumun mezarının da İstanbul şehri adına yaptırılacağını umuyorum. Onun için böyle bir teşebbüste vaktiyle bana yapmış olduğu vasiyetin bilinmesini istiyorum. Bugünlerde İstanbul’da olmadığım için buna sen delalet eder misin?
Senin de başın sağ olsun. Gözlerinden öperim kardeşim.
1. Mektubun türü hakkında neler söylenebilir?
Cevap: Bu mektup bir edebi mektuptur. Mektubu yazan da alan da edebiyatçıdır. Necmettin Halil Onan, başka bir edebiyatçı olan Yahya Kemal’in ölümü karşısında hissettiği üzüntüyü ve onun kendisine ettiği vasiyeti haber vermek için bu mektubu yazmıştır. Edebi mektuplarda düşünce ve edebiyatla ilgili görüşler ortaya konur. Bazen bir eser ya da yazarla ilgili kritikler yapılır. Yer yer sanatçılar birbirlerine önerilerde bulunup yol gösterebilirler.
2. Kişisel iletişim aracı olan mektubun iletilerin aktarılmasındaki rolünü belirtiniz.
Cevap: Mektuplar özellikle teknolojinin gelişmediği dönemlerde iletilerin aktarılmasında çok önemli bir yere sahipti. Günümüzde de telefonlarla veya bilgisayarlar aracılığıyla ileti aktarımı yapılmaktadır. Ancak bunların hiçbiri mektuptaki sıcaklığı ve samimiyeti verememektedir. Bir duygu ve düşünce aktarıcısı olan mektuplar bundan sonra da bir şekilde varlığını devam ettirecektir.
3. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları mektuptan hareketle uygun ifadelerle tamamlayınız.
a) Mektubu Necmettin Halil Onan Ahmet Hamdi Tanpınar’a yazmıştır.
b) Mektubun sağ üst köşesinde yazıldığı yerin adı ve tarih yer almaktadır.
c) Mektubu yazan kişinin adı sağ alt köşede köşede yer almaktadır.
4. Metinde geçen “vasiyet” kelimesinin anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizin doğruluğunu sözlükten kontrol ediniz.
Tüm kitabın cevapları burada...
vasiyet: Bir kimsenin ölümünden sonra yapılmasını istediği şey
5. “Bugünlerde İstanbul’da olmadığım için buna sen delalet eder misin?” cümlesinde altı çizili sözcükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
A) Birleşik zamanlı fiildir.
B) Birleşik yapılı fiildir.
C) Kurallı birleşik fiildir.
D) Basit fiildir.
E) Birden fazla fiilin birleşmesinden oluşmuştur.
Cevap: B
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Ağabey maaşıyla Londra’ya gidebilecek.
B) Bu resmi bizim renklerimizle süsledim.
C) “Vasiyet” kelimesini de kullanarak söylemişti.
D) Merhumun mezarı da İstanbul şehri adına yaptırılacak.
E) Tabloda ressamın imzası silinmiş.
Cevap: A
7. Aşağıdakilerden hangisi özel mektubun özelliklerinden değildir?
A) Birbirini tanıyan kişilerce yazılır.
B) Gönderici ve alıcıyı ilgilendirir.
C) Hemen her konuda yazılabilir.
D) Anlatım içten ve doğaldır.
E) Ciddi ve ağırbaşlı bir üslup kullanılır
Cevap: E
8. Aşağıdakilerin hangisi mektubun özelliklerinden değildir?
A) Belge niteliği taşıması
B) İçten ve samimi bir anlatıma sahip olması
C) Yazarın kişiliğini yansıtılması
D) Zamanla edebî nitelik kazanması
E) Konu sınırlamasının olmaması
Cevap: D
9. Aşağıdakilerden hangisi e-postanın özelliklerinden biri değildir?
A) Kullanıcıların birbiriyle haberleşebilmesi
B) Çok kısa sürede alıcıya ulaşması
C) Birden çok kişi ve kuruma gönderilebilmesi
D) Ekinde resim, ses dosyası ve grafiklerin de gönderilebilir olması
E) Gönderilerde özel mektuplardaki gizlilik kuralının geçerli olmaması
Cevap: E
10. Açık oturum ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Konusu, toplumun bir bölümünü veya genelini ilgilendirir olmalıdır.
B) Bir salonda ya da televizyonda izleyici önünde yapılmalıdır.
C) Dört-altı tartışmacı ile bir başkandan oluşmalıdır.
D) İzleyiciler, konuşmacılara sorular yönelttiğinde açık oturum formuna dönüşür.
E) Katılanlar, alanlarında uzman kişiler olmalıdır.
Cevap: C