VII. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
1-6. soruları yukarıdaki metne göre cevaplayınız.
1. Metinden metnin tür özellikleriyle ilgili hangi sonuçlar çıkarılabilir?
Cevap: Metin bir biyografidir. Türk edebiyatının önemli isimlerinden olan Vasfi Mahir Kocatürk’ün hayatı ve edebî kişiliğiyle ilgili bilgiler verilmiştir.
2. Metinden, Vasfi Mahir Kocatürk’ün kişiliğiyle ilgili hangi tespitlere ulaşılabilir?
Şu tespitlerde bulunabiliriz:
- Sanatçı daha çok vatanseverlik, kahramanlık konularını işlemiştir; bundan dolayı sanatçının milli duygulara sahip bir kişiliğe sahip olduğu söylenebilir.
- Ayrıca Türk edebiyatı tarihiyle ilgili çalışmalarının olmasında dolayı da araştırmacı bir kişiliğe sahip olduğu sonucuna da ulaşılabilir.
- Siyasetle ilgilenmesi de kendisinin ülke sorunlarına sahip çıktığını gösterir.
3. Metindeki bağlaçları bularak bağlaçların cümledeki işlevlerini belirtiniz.
Metindeki bağlaçlar şunlardır:
- Manzum oyunlar da: Bile, dahi anlamı katmıştır.
- Kitap ve araştırmalarıyla: Sözcükleri bağlamıştır.
- Politika ile de: Bile, dahi anlamı katmıştır.
- …uğraşmış ve Demokrat Parti… : Cümleleri bağlamıştır.
- …Darüşşafaka’ya girdi ve 1927’de… : Cümleleri bağlamıştır.
- …yükseköğrenim gördü ve 1930 yılında… : Cümleleri bağlamıştır.
- Edirne ve Kastamonu: Sözcükleri bağlamıştır.
- …yaptı ve idari işlerde… : Cümleleri bağlamıştır.
- …siyaseti bıraktı ve Gazi… : Cümleleri bağlamıştır.
- Kahramanlık ve yurt sevgisi: Sözcükleri bağlamıştır.
- …katıldı ve bazı şiirleri: Cümleleri bağlamıştır.
- Bizim Türküler ve Ergenekon: Sözcükleri bağlamıştır.
- son şiirlerini ve bütün kitaplarını… : Sözcükleri bağlamıştır.
- …vatanseverlik ve kahramanlık… : Sözcükleri bağlamıştır.
- çocuk yayınları ile bazı tercüme eserler… : Sözcükleri bağlamıştır.
- hikâyeleri ve makaleleri… : Sözcükleri bağlamıştır.
- …ayırmış ve tüm… : Sözcükleri bağlamıştır
- …eser ve tahlile… : Sözcükleri bağlamıştır.
4. Metindeki edatları bularak edatların cümledeki işlevlerini belirtiniz.
Metindeki edatlar şunlardır:
- edebiyatla (ile): Bir alana yönelik anlamında kullanılmıştır.
- araştırmalarıyla (ile): Sebep anlamı katmıştır.
- politika ile: Üzerine, o alanda anlamı katmıştır
- göç ettikleri için: Sebep anlamı katmıştır.
- tahsili için: Sebep anlamı katmıştır.
- yılından itibaren: Bir olayın başlama zamanını belirtmiştir.
- şiirleriyle: Birlikte anlamı katmıştır.
- hece ölçüsü ile : “kullanarak” anlamı katmıştır.
- liseler için: Özgü anlamı katmıştır.
- biyografi değil: Olumsuz anlam katmıştır.
5. Metinde günümüz yazım ve noktalama kurallarına uymayan kullanımları belirleyiniz.
Günümüz yazım ve noktalama kurallarına uymayan kullanımlar şunlardır:
- milli eğitim: Milli Eğitim
- Koca Mustafa Paşa: Kocamustafapaşa
- yüksek öğrenim: yükseköğrenim
- Teftiş kurulunda: Teftiş Kurulunda
- Yayınladı: yayımladı
- İlk satırda cümlenin devamındaki virgüllerden dolayı “Kocatürk” kelimesinden sonra noktalı virgül konmalı.
- 4.satırda öncesindeki virgüllerden dolayı “müellif” kelimesinden sonra noktalı virgül konmalı.
- 3. paragrafta 5.satırda “konu” kelimesinden sonra virgül konmalı.
- 3.paragrafta 7.satırda “Kocatürk” kelimesinden sonra cümlenin devamındaki virgüllerden dolayı noktalı virgül gelmeli.
- Son bölümde “Türk Edebiyatı Tarihi” adlı eser ya tırnak içine alınmalı ya da italik (eğik) yazılmalı.
6. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları metinden hareketle tamamlayınız.
a) Metin biyografi türünde yazılmıştır.
b) Vasfi Mahir Kocatürk, Yedi Meşale Hareketi içinde yer almıştır.
c) Metinde Vasfi Mahir Kocatürk’ün hayatı sanatı ve eserleri hakkında bilgi verilmektedir.
7. Ben Orhan Veli
Yazık oldu Süleyman Efendiye”
Mısra-i meşhurunun mübdii.
Duydum ki merak ediyormuşsunuz
Hususî hayatımı,
Anlatayım:
Evvelâ adamım, yani
Sirk hayvanı falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Bu şiirde aşağıdaki türlerin hangisinden yararlanılmıştır?
A) Biyografi B) Otobiyografi C) Mektup D) Anı E) Günlük
Cevap: B
8. (I) Kişinin kendi yaşam öyküsünü anlattığı yazı ve eserlere denir. (II) Yazar samimi bir üslup kullanır. (III) Birinci kişili anlatım söz konusudur. (IV) Kişi kendi hayatını anlattığı için nesnel ifadelere sıkça yer verir. (V) Yazarın kendi hayatını anlattığı romanlar otobiyografik romanlardır.
Otobiyografi ile ilgili bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: D
9. Asıl adı İbrahim Şinasi’dir. 1825’te İstanbul’da doğmuştur. Babasının Şumnu harbinde şehit düşen Bolulu bir topçu yüzbaşısı olduğunu Şinasi’nin yazılarından anlıyoruz. Maalesef babasının adını bile bilmiyoruz. Onu küçük yaşta kaybettiğinden gayretli bir kadın olan annesi tarafından yetiştirilmeye çalışılmıştır. Tophane’de Sormagir Sokağı’nda babasından kalan evde otururlardı. O zaman ilkokullar olmadığı için mahalle mektebinde okudu. Sonra annesinin gayreti ve babasının ahbaplarından birinin tavassutu ile Tophane’ye yerleştirildi. Şinasi’nin asıl hayatı diyebileceğimiz devre burada başlar. İyi bir tesadüf onun olgunlaşmasına sebep olmuştur.
Bu metinle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Öznel ifadeler yer almaktadır.
B) Türü biyografidir.
C) Şinasi’nin hayatı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
D) Öznel ifadeler türün özelliklerine aykırıdır.
E) Düşünceyi geliştirme yollarından örnekleme kullanılmıştır.
Cevap: E